مي‌گويند در ايران باستان ۲۵ روز قبل از نوروز در ميدان شهر ۱۲ ستون از خشت خام مي‌ساختند و روي اين ستون‌ها از ۱۲ دانه گياه مختلف سبزه عيد مي‌کاشتند و در ششمين روز فروردين با سرود و شادي اين سبزه‌ها را مي‌کندند و براي فرخندگي ٬آنها را به اطراف پخش مي‌کردند. حالا در شهرهاي دودزده ما ديگر از ستون‌هاي سبز خبري نيست اما هنوز در خانه‌ها تا سبزه‌اي نباشد عيد نمي‌رسد. لذت سبز کردن سبزه هنوز رگ و خون ماست. هرقدر هم که سبز کردن کار سختي باشد و سبزه داري پرزحمت. در اين مطلب قصد نداريم درباره روش‌هاي سبز کردن بذرهاي هميشه مانند گندم و … حرف بزنيم. مي‌خواهيم از بذرهايي بگوييم که غير از گندم مي‌توانند پاي سبز سفره هفت سين ما باشند. يک سبزه متفاوت عيد!
سبزه دسته گندم
سبزه گندم کلاسيک‌ترين نوع سبزه‌اي است که مي‌توان شب عيد سر سفره گذاشت. بذرهايي که از ۱۰ روز قبل عيد خيس مي‌خورند و سبز مي‌شوند و بعد هم سريع‌تر از سبزه‌هاي ديگر علفي مي‌شوند و تا روز آخر نوروز به زردي مي‌روند. اين وسط شايد براي داشتن يک سبزه گندمي متفاوت بهترين کار استفاده از خوشه‌هاي گندم باشد. نزديکي‌هاي عيد همراه آمدن ماهي قرمز و باقي بساط سفره هفت سين سر و کله خوشه‌هاي گندم هم پيدا مي‌شود. يک دسته از اين گندم‌ها را برداريد و ۲ روز توي يک ظرف بزرگ خيس کنيد. آب ظرف را هم هر روز عوض کنيد. بعد دسته گندم را توي گلدان بگذاريد و دورش را هم با پارچه نمدار بپوشانيد. از ريشه تا بالاي ساق‌ها. هر بار هم که پارچه خشک شد با آب فشان نمدارش کنيد. اگر اين کار را با دقت انجام بدهيد بعد از ۲ يا ۳ روز سر و کله جوانه‌هاي پيدا مي‌شود. پارچه را برداريد و روزي ۲ بار سبزه را آب‌فشاني کنيد. آب گلدان هم بايد هر روز عوض شود. اين سبزه کمي بيشتر از گندم معمولي زمان مي‌خواهد. معمولاً ۲ هفته وقت لازم است تا دسته گندمتان به بار بنشيند. يادتان باشد نکته اصلي دسته گندم در خيس کردن آن است. وگرنه آب از آب تکان نمي‌خورد!
سبزه ماش
براي سبز کردن بذر ماش بايد از ۱۲ روز قبل از عيد آستين بالا بزنيد. يعني اگر مي‌خواهيد روز عيد يک سبزه پر و پيمان ماش داشته باشيد بهترين زمان ۱۸ اسفند است. براي داشتن يک سبزه پرپشت از ماش به ۲ ليوان از اين بذر نياز داريد. اول ماش‌ها را به توي يک کاسه بريزيد و رويش را با ۲ بند آب بپوشانيد. ۴ روزي ماش‌ها را توي آب بگذاريد تا رنگشان کم‌کم سفيد شود. بعد همه را روي دستمالي نخي بريزيد و دستمال خيس نگه داريد. ۳ روزي طول مي‌کشد تا ماش‌ها جوانه بزنند. بعد از جوانه زدن ته ظرف هفت‌سين را پنبه بگذاريد و ماش‌ها را روي آن بريزيد. بعد هم روي جوانه‌ها را با دستمال خيس بپوشانيد. هر روز دستمال را خيس کنيد. بعد از ۳ تا ۴ روز ديگر نيازي به دستمال هم نيست. هر روز به ماش‌ها با آب فشان آب بدهيد و بگذاريد کمي آفتاب بخورند.
سبزه خاکشير
دانه خاکشير از بذرهاي لعابي است. يعني وقتي خيس مي‌خورد مانند چسب به هر سطحي که مي‌خواهيد مي‌چسبد و ديگر کنده نمي‌شود براي همين اگر دلتان يک کار عجيب‌وغريب براي سبزه عيد مي‌خواهد مي‌توانيد روي اين دانه حساب کنيد. خوبي خاکشير اين است که ۵ تا ۶ روز بيشتر براي سبز شدن وقت نمي‌خواهد پس مي‌توانيد ماجراي سبزه عيدتان را به هفته آخر اسفند بکشانيد. فقط نکته اينجاست که بذر خاکشير بايد تازه باشد تا سبزه‌تان يکدست شود. براي سبزه خاکشير ۱ پيمانه خاکشير را با ۵ پيمانه آب براي مدت نصف روز خيس کنيد تا حسابي به لعاب بيفتد. بعد براي چسباندن خاکشيرها روي سطح دلخواهتان مي‌توانيد يا از پارچه تنظيف استفاده کنيد يا از جوراب‌هاي زنانه نازک. پارچه را روي سطح بکشيد و با دست بذرها را به صورت پرپشت روي آن بچسبانيد. بعد هم براي اين که خيالتان از جوانه زدن راحت شود روي کل کار يک نايلون با چند سوراخ بکشيد اما مراقب باشيد با بذرها برخورد نداشته باشد. هرروز هم با اسپري روي بذرها را خيس کنيد. همين‌که جوانه‌ها معلوم شدند ديگر نايلون را هم برداريد و به اسپري هر روزتان ادامه دهيد.
سبزه لوبيا چشم بلبلي
يک سبزه متفاوت و عجيب از نظر شکل و شمايل. چشم بلبلي‌ها را ۱۵ تا ۱۶ روز مانده به عيد يک شبانه‌روز خيس کنيد و بعد مانند همه بذرهاي ديگر لاي پارچه نمدار بگذاريد. پارچه بايد هميشه نمدار باشد و لحظه‌اي خشک نشود. بعد از چند روز سر و کله جوانه‌ها کم‌کم پيدا مي‌شود. بگذاريد جوانه‌ها کمي بلند شوند و براي انتقال آن به ظرف عجله نکنيد. جوانه‌ها که به ۲ سانتي‌متر رسيد آنها را توي ظرف دلخواهتان بريزيد و رويشان را هم پارچه نمدار بگذاريد. تا ۲ روزي بايد پارچه را خيس نگه داريد تا جوانه‌ها جان بگيرند. بعد از آن روزي ۲ بار به سبزه لوبيا چشم‌بلبلي آب بدهيد. يادتان بماند فقط سبزه را توي نور مستقيم آب قرار ندهيد که زود رشد مي‌کند و خراب مي‌شود.