ماهنامه دنیای سلامت: نداشتن فعالیت بدنی کافی و بی تحرکی باعث تنبلی روده ها و در نهایت یبوست می شود. فعالیت بدنی سبب کاهش مدت زمانی می شود که طی آن مواد غذایی طول روده بزرگ را طی می کند این امر سبب می شود که زمان کمتری برای جذب آب از مواد داخل روده وجود داشته باشد و در نتیجه در انتهای روده مدفوع نرمتر باشد.
درد شکمی، دل پیچه، احساس باد کردن، گاز و نفخ، اسهال و یبوست مخاط در مدفوع از نشانه ها و علائم سندروم تحریک پذیر روده است که از فردی به فرد دیگر متفاوت است. اختلال در عملکرد عضلات دیواره روده عامل این بیماری است که ممکن است به درمان دارویی پاسخ ندهد بیماران مبتلا به سندروم روده تحریک پذیر، تمایل کمتری به فعالیت دارند ولی فعالیت برای آن ها بسیار سودمند است ورزش به افراد مبتلا به سندروم روده تحریک کمک می کند با مشکلات روحی و جسمی و علایم بیماری کنار بیایند.
یکی از علل مهم سندروم روده تحریک پذیر استرس است که سبب پیدایش انقباضات متوالی شده و دل درد پدید می آید و بنابراین، ورزش در کاهش استرس نقش دارد و نقش مهمی در مدیریت کردن علایم سندروم روده تحریک پذیر بازی می کند یکی از این علایم بیماری یبوست است. یکی از مهمترین علل بروز یبوست در اکثر افراد جامعه در سنین مختلف نداشتن فعالیت جسمانی و کم تحرکی است. باید توجه کرد که وزن زیاد و شکم بزرگ به دلیل بی تحرکی بدن و فشار چربی های شکم روی روده ها نیز مانع از حرکت روده ها شده و یبوست ایجاد می کند
یبوست به دلیل توقف طولانی مدت مواد زیاد و دفعی در روده بزرگ موجب دل درد، عفونت روده ها، همورئید (بواسیر)، شقاق، افسردگی، بد اخلاقی، سر درد، بی حوصلگی، حالت تهوع می شود. ورزش با تقویت عضلات و ریتم بدن نقش مهمی در کاهش یا رفع یبوست مزمن دارد. نقش ورزش زمانی آشکار تر می شود که بدانیم کم تحرکی و یا بی تحرکی به چه دلیلی است، به طور مثال اختلال در راه رفتن از علل مهم یبوست به شمار می رود.
نداشتن فعالیت بدنی کافی و بی تحرکی باعث تنبلی روده ها و در نهایت یبوست می شود. فعالیت بدنی سبب کاهش مدت زمانی می شود که طی آن مواد غذایی طول روده بزرگ را طی می کند این امر سبب می شود که زمان کمتری برای جذب آب از مواد داخل روده وجود داشته باشد و در نتیجه در انتهای روده مدفوع نرمتر باشد. تمرینات بدنی که باعث افزایش حرکات عضله ای دیافراگم و عضلات شکم باشد به گوارش غذا کمک می کند و از تنبلی روده ها و یبوست جلوگیری می کند.
با فشاری که در هنگام تمرینات ورزشی بر شکم وارد می شود، صفرا بهتر ترشح شده و هضم غذا بهتر صورت می گیرد البته پیاده روی و دراز و نشست نیز تخلیه روده ها را آسان می کند و دفع مواد غذایی را تسریع می بخشد. از سوی دیگر ورزش های هوازی سبب تقویت ضربان قلب و سرعت و عمق تنفس می شوند و سبب تقویت قدرت انقباض عضلات روده می گردد که این امر به دفع مدفوع کمک شایانی می کند. علاوه بر تنبلی روده ها و یبوست که از آثار کم تحرکی و نداشتن فعالیت بدنی و ورزش است زخم معده و زخم دوازدهه نیز از دیگر عوارض کم تحرکی است.
باید حداقل یک ساعت بعد از صرف غذا به ورزش بپردازید. زیرا به منظور هضم جذب بهتر غذا جریان خون پس از غذا خوردن به معده و روده می رود و انجام فعالیت این مسیر را منحرف می کند و به سمت عضلات و قلب می رود در نتیجه قدرت انقباض عضلات روده و قدرت ترشح آنزیم های روده کاهش پیدا می کند و غذا مدت بسیاری را در روده باقی می ماند و نه تنها در این شرایط ورزش سبب بهبود یبوست در شما نمی شود بلکه آن را تشدید هم خواهد نمود و منجر به عوارضی چون نفخ شکم و احساس ناراحتی و ترش کردن خواهد شد. به طور کلی ورزش هایی همانند دویدن، پیاده روی سریع ، شنا و ورزش های کششی مثل یوگا همچنین حرکات و تمرینات مخصوص عضلات شکم و پهلو در درمان یبوست موثرند.
فعالیت های ورزشی که می توانند سیستم گوارش، روده ها و ماهیچه های شکم را قدرتمند کنند و کارایی این ارگان را افزایش دهند عبارتند از:
1. پیاده روی و نرم دویدن:
انجام این فعالیت جریان خون را به روده ها بیشتر می کند و کارایی سیستم گوارش را افزایش می دهد.
2. دراز و نشست:
این ورزش باعث افزایش قدرت عضلات شکم می شود و بدین شکل بدن توانایی بیشتری برای خارج کردن سموم از سیستم گوارش پیدا می کند. بدین شکل سلامت روده ها افزایش پیدا می کند.
3. یوگا:
یوگا راهی مناسب برای از بین بردن استرس است. یوگا عضلات شکم را قدرتمند می کند و انعطاف پذیری را افزایش می دهد.
4. طناب زدن:
طناب زدن باعث افزایش ضربان قلب و جریان خون می شود. بدین شکل کارایی سیستم گوارشی افزایش پیدا می کند.
5. ورزش های آکروباتیک و نمایشی:
حرکات آکروباتیک باعث افزایش قدرت عضلات شکم می شود و کارایی ارگان هایی از جمله روده ها را افزایش می دهد. حرکات آکروباتیک مفرح بوده و در ورزش روزانه تنوع ایجاد می کند.