تبیان: اگر حتی با شنیدن کلمه "بیخوابی" آه از نهادتان بلند می شود بدانید که تنها نیستید. در حالت کلی اینسومنیا یا بیخوابی علامتی است که در اثر استرس، اضطراب، افسردگی، بیماری های جدی، درد و یا زیاده روی در دریافت برخی ترکیبات ایجاد می شود. اگر شما هم دچار بیخوابی شبانه هستید بهتر است اول نوع بی خوابی تان را تشخیص داده و سپس به درمان آن بپردازید. در این مطلب شما را با هشت نوع بی خوابی آشنا می کنیم.
اینسومنیای عمومی
واژه ی علمی که برای بیان کمبود خواب یا بیخوابی استفاده می شود، اینسومنیا است. یک دسته بندی خاص برای اختلالات خواب وجود دارد، مبنی بر اینکه فرد شب ها در به خواب رفتن دچار مشکل هست و یا اینکه در طول شب یا صبح بسیار زودتر از زمان لازم از خواب بیدار می شود.
در حالت کلی اینسومنیا را با خواب ناکافی یا کیفیت بد خواب تعریف می کنند. اگر شما نیز گاهی دچار مشکلات خواب می شوید، احتمالا پزشک برایتان نوع عمومی بیخوابی را تشخیص می دهد. اما اگر بی خوابی تان دلیل خاصی داشته باشد، درمان آن نیز مستلزم کشف علت خواهد بود.
اینسومنیای انطباقی
این نوع بیخوابی همانطور که از نامش پیداست، نوعی کمبود خواب ناشی از تطابق و سازگاری بیمار با شرایط جدید است. این نوع بی خوابی معمولا بی خوابی حاد یا بیخوابی موقتی نیز نامیده می شود و معمولا از استرس و فشار روحی ناگهانی در زندگی ناشی می شود مانند طلاق، مرگ عزیزان، از دست دادن کار، ابتلا به یک بیماری خطرناک و غیره. می توان بی خوابی انطباقی را با مصرف دارو و همچنین با روان درمانی و کاهش استرس بیمار و تنظیم خواب عادی درمان کرد.
اینسومنیای کودکی
بی خوابی مخصوص بزرگسالان نیست. برخی کودکان نیز با اختلالات جدی خواب مواجه هستند که ممکن است روی تمرکز آنها در مدرسه تاثیر منفی بگذارد. بیخوابی کودکانه جدی است و اثرات منفی در رشد طبیعی کودک می گذارد.
برخی داروها مانع از خواب می شوند، بنابراین باید صبح مصرف شوند. کافئین نیز ماده ای است که مانع از خاموش شدن ذهن در طول شب می شود
معمولا پزشکان از درمان دارویی برای مقابله با بیخوابی کودکان استفاده نمی کنند. بهترین روش صحبت با کودک برای کشف علت مشکل است.
معمولا استرس و ساعات نامنظم خوابیدن عامل اصلی بی خوابی در کودکان تشخیص داده می شود.
اینسومنیای ایدیوپاتیک
بی خوابی ایدیوپاتیک یکی از اختلالات جدی خواب محسوب می شود. این نوع بی خوابی، زندگی فرد را تحت تاثیر قرار داده و معمولا از دوران کودکی آغاز می شود. بی خوابی ایدیوپاتیک هیچ ارتباطی با استرس، مصرف دارو و یا احساس درد ندارد.
به معنای کلی این نوع بی خوابی نتیجه نوعی عدم تعادل فیزیکی در بدن است. به عنوان مثال می تواند ناشی از اختلال در سیستم بیدارکننده بدن باشد که بیش از اندازه فعال است و یا اینکه مرحله ایجاد خواب بسیار کم عمل می کند. آنچه معلوم است اینکه بیمار نیاز به درمان مخصوص اختلال خود دارد. این قبیل افراد باید به متخصص اختلالات خواب مراجعه کنند.
اینسومنیای ناشی از مصرف زیاد برخی مواد
ترکیبات زیادی وجود دارند که تاثیر منفی بر کیفیت خواب می گذارند که از جمله می توان به داروها، کافئین، الکل و برخی مواد غذایی اشاره کرد. برخی داروها مانع از خواب می شوند، بنابراین لازم است که صبح مصرف شوند. کافئین (مثل قهوه و نوشایه سیاه) نیز ماده ای است که مانع از خاموش شدن ذهن در طول شب می شود.
در خصوص الکل باید گفت که این ماده می تواند به خوابیدن کمک کند، اما بدون شک فرد را در نیمه های شب بیدار و بدخواب می کند. برخی مواد غذایی بخصوص غذاهای تند و پرادویه نیز روی هضم غذا تاثیر گذاشته و خواب را به تاخیر می اندازند.
در این حالت، درمان ساده تر است. می توانید از یک متخصص مشورت بگیرید. اما اصلاح برنامه غذایی، جایگزین کردن داروها یا تغییر زمان مصرف آنها و همچنین خودداری از مصرف موادغذایی حاوی کافئین می تواند به بهبود کیفیت خواب کمک کند.
اینسومنیای ناشی از بیماری
گاهی بیخوابی در اثر مشکل روحی مربوط به استرس و اضطراب ایجاد می شود. این مسئله ممکن است در صورتی که فرد بیماری جسمی جدی داشته باشد نیز بروز کند. معمولا درد نشان دهنده وجود بیماری و ناخوشی در بدن است که البته روی خواب نیز تاثیر می گذارد.
مصرف داروهای مسکن و ضددرد تا حدودی مفید است، اما ممکن است فرد به واسطه عوارض این داروها نیز دچار بی خوابی شود. اگر از یک بیماری خاص رنج می برید حتما به پزشک مراجعه کنید و در خصوص مشکل بی خوابی تان نیز با وی صحبت کنید.
اینسومنیای پارادوکسال
بی خوابی پارادوکسال مسئله ای پیچیده و متناقض است. در این نوع بی خوابی فرد شکایت می کند که شب ها فقط چند ساعت می خوابد و یا اصلا چشم روی هم نمی گذارد، اما علائم واضح بی خوابی را ندارد. در این نوع بیخوابی فعالیت ذهنی فرد بسیار بالاست و فرد نمی تواند ذهن خود را در حین خواب خاموش کند.
عوامل متعددی در بروز بی خوابی پارادوکسال نقش دارند، اما این مشکل بیشتر جنبه روحی روانی دارد. اگر فردی از بستگان شما از این نوع بی خوابی رنج می برد، وی را تشویق کنید تا به متخصص مراجعه کند.
اینسومنیای روانی
اینسومنیای روانی رایج بوده و کمی پیچیده است. این نوع بی خوابی معمولا به دلیل نگرانی بیش از اندازه از نخوابیدن بروز می کند. در واقع یک چرخه باطل شکل می گیرد. فرد نمی خوابد و نگران است که نتواند بخوابد. به طوری که فرد از زمان فرا رسیدن خواب هراس دارد، در نتیجه موفق به خوابیدن نیز نمی شود.
در اکثر موارد، افرادی که از نوع بی خوابی رنج می برند، به دلیل بدخوابی شبانه بیش از اندازه، روی خستگی روز بعد تمرکز دارند. برای رفع مشکل باید اضطراب یا افسردگی خود را درمان کنید. در نتیجه لازم است که تحت روان درمانی قرار بگیرد و مشکل را ریشه ای درمان کنید.
اینسومنیای عمومی
واژه ی علمی که برای بیان کمبود خواب یا بیخوابی استفاده می شود، اینسومنیا است. یک دسته بندی خاص برای اختلالات خواب وجود دارد، مبنی بر اینکه فرد شب ها در به خواب رفتن دچار مشکل هست و یا اینکه در طول شب یا صبح بسیار زودتر از زمان لازم از خواب بیدار می شود.
در حالت کلی اینسومنیا را با خواب ناکافی یا کیفیت بد خواب تعریف می کنند. اگر شما نیز گاهی دچار مشکلات خواب می شوید، احتمالا پزشک برایتان نوع عمومی بیخوابی را تشخیص می دهد. اما اگر بی خوابی تان دلیل خاصی داشته باشد، درمان آن نیز مستلزم کشف علت خواهد بود.
اینسومنیای انطباقی
این نوع بیخوابی همانطور که از نامش پیداست، نوعی کمبود خواب ناشی از تطابق و سازگاری بیمار با شرایط جدید است. این نوع بی خوابی معمولا بی خوابی حاد یا بیخوابی موقتی نیز نامیده می شود و معمولا از استرس و فشار روحی ناگهانی در زندگی ناشی می شود مانند طلاق، مرگ عزیزان، از دست دادن کار، ابتلا به یک بیماری خطرناک و غیره. می توان بی خوابی انطباقی را با مصرف دارو و همچنین با روان درمانی و کاهش استرس بیمار و تنظیم خواب عادی درمان کرد.
اینسومنیای کودکی
بی خوابی مخصوص بزرگسالان نیست. برخی کودکان نیز با اختلالات جدی خواب مواجه هستند که ممکن است روی تمرکز آنها در مدرسه تاثیر منفی بگذارد. بیخوابی کودکانه جدی است و اثرات منفی در رشد طبیعی کودک می گذارد.
برخی داروها مانع از خواب می شوند، بنابراین باید صبح مصرف شوند. کافئین نیز ماده ای است که مانع از خاموش شدن ذهن در طول شب می شود
معمولا پزشکان از درمان دارویی برای مقابله با بیخوابی کودکان استفاده نمی کنند. بهترین روش صحبت با کودک برای کشف علت مشکل است.
معمولا استرس و ساعات نامنظم خوابیدن عامل اصلی بی خوابی در کودکان تشخیص داده می شود.
اینسومنیای ایدیوپاتیک
بی خوابی ایدیوپاتیک یکی از اختلالات جدی خواب محسوب می شود. این نوع بی خوابی، زندگی فرد را تحت تاثیر قرار داده و معمولا از دوران کودکی آغاز می شود. بی خوابی ایدیوپاتیک هیچ ارتباطی با استرس، مصرف دارو و یا احساس درد ندارد.
به معنای کلی این نوع بی خوابی نتیجه نوعی عدم تعادل فیزیکی در بدن است. به عنوان مثال می تواند ناشی از اختلال در سیستم بیدارکننده بدن باشد که بیش از اندازه فعال است و یا اینکه مرحله ایجاد خواب بسیار کم عمل می کند. آنچه معلوم است اینکه بیمار نیاز به درمان مخصوص اختلال خود دارد. این قبیل افراد باید به متخصص اختلالات خواب مراجعه کنند.
اینسومنیای ناشی از مصرف زیاد برخی مواد
ترکیبات زیادی وجود دارند که تاثیر منفی بر کیفیت خواب می گذارند که از جمله می توان به داروها، کافئین، الکل و برخی مواد غذایی اشاره کرد. برخی داروها مانع از خواب می شوند، بنابراین لازم است که صبح مصرف شوند. کافئین (مثل قهوه و نوشایه سیاه) نیز ماده ای است که مانع از خاموش شدن ذهن در طول شب می شود.
در خصوص الکل باید گفت که این ماده می تواند به خوابیدن کمک کند، اما بدون شک فرد را در نیمه های شب بیدار و بدخواب می کند. برخی مواد غذایی بخصوص غذاهای تند و پرادویه نیز روی هضم غذا تاثیر گذاشته و خواب را به تاخیر می اندازند.
در این حالت، درمان ساده تر است. می توانید از یک متخصص مشورت بگیرید. اما اصلاح برنامه غذایی، جایگزین کردن داروها یا تغییر زمان مصرف آنها و همچنین خودداری از مصرف موادغذایی حاوی کافئین می تواند به بهبود کیفیت خواب کمک کند.
اینسومنیای ناشی از بیماری
گاهی بیخوابی در اثر مشکل روحی مربوط به استرس و اضطراب ایجاد می شود. این مسئله ممکن است در صورتی که فرد بیماری جسمی جدی داشته باشد نیز بروز کند. معمولا درد نشان دهنده وجود بیماری و ناخوشی در بدن است که البته روی خواب نیز تاثیر می گذارد.
مصرف داروهای مسکن و ضددرد تا حدودی مفید است، اما ممکن است فرد به واسطه عوارض این داروها نیز دچار بی خوابی شود. اگر از یک بیماری خاص رنج می برید حتما به پزشک مراجعه کنید و در خصوص مشکل بی خوابی تان نیز با وی صحبت کنید.
اینسومنیای پارادوکسال
بی خوابی پارادوکسال مسئله ای پیچیده و متناقض است. در این نوع بی خوابی فرد شکایت می کند که شب ها فقط چند ساعت می خوابد و یا اصلا چشم روی هم نمی گذارد، اما علائم واضح بی خوابی را ندارد. در این نوع بیخوابی فعالیت ذهنی فرد بسیار بالاست و فرد نمی تواند ذهن خود را در حین خواب خاموش کند.
عوامل متعددی در بروز بی خوابی پارادوکسال نقش دارند، اما این مشکل بیشتر جنبه روحی روانی دارد. اگر فردی از بستگان شما از این نوع بی خوابی رنج می برد، وی را تشویق کنید تا به متخصص مراجعه کند.
اینسومنیای روانی
اینسومنیای روانی رایج بوده و کمی پیچیده است. این نوع بی خوابی معمولا به دلیل نگرانی بیش از اندازه از نخوابیدن بروز می کند. در واقع یک چرخه باطل شکل می گیرد. فرد نمی خوابد و نگران است که نتواند بخوابد. به طوری که فرد از زمان فرا رسیدن خواب هراس دارد، در نتیجه موفق به خوابیدن نیز نمی شود.
در اکثر موارد، افرادی که از نوع بی خوابی رنج می برند، به دلیل بدخوابی شبانه بیش از اندازه، روی خستگی روز بعد تمرکز دارند. برای رفع مشکل باید اضطراب یا افسردگی خود را درمان کنید. در نتیجه لازم است که تحت روان درمانی قرار بگیرد و مشکل را ریشه ای درمان کنید.