امروزه مادیات یا به لفظی دیگر تجملات، اغلب پایه و اساس آبرومندی شمرده می شود. اجاره کردن ماشین های آنچنانی برای مراسم جشن عروسی و نحوه گل زدن روی آن ها، رزرو تالارهای مجلل، گرفتن هتل های معروف و اجاره باغ های آنچنانی خارج از شهر، خرید جواهرات و لباس، گرفتن وقت از آتلیه های بالای شهر، هر کدام به شکلی ملاک آبرو وشخصیت شمرده می شود و هرچه باشکوه تر، آبرومند تر!
کم نیستند دختران و پسران خانواده های مرفهی که بخشی از مراسم ازدواج خود را در هلی کوپتر یا در کشتی به نمایش می گذارند.
هزینه تالارهای عروسی در تهران همانند نوع خدماتی که ارائه می دهند، بسیار متفاوت است. مثلاً تالاری در شمال تهران برای پذیرایی از هر نفر 160 تا 180 هزار تومان پول می گیرد. این پذیرایی شامل 6 مدل غذا و 4 مدل سالاد و میوه و شیرینی است اما هزینه تالار به همین پذیرایی ختم نمی شود و آقای داماد یا خانواده اش باید به فکر مخارج اتاق عقد، نورپردازی، گل آرایی، آتش بازی ورودی، آتش بازی هنگام برش کیک و هزینه چهچه زدن خواننده و دی جی هم باشند.
از شمال شهر که فاصله می گیریم به هتلی در مرکز پایتخت می رسیم که متصدی پاسخگویی امور جشن های آن از چند نوع منو می گوید؛ منوهایی که هزینه های آن از 120 هزار تومان برای هر میهمان شروع می شود و تا 240 هزار تومان هم پیش می رود. او که نرخ های شان را بسیار طبیعی می داند، می گوید: «اگر تعداد میهمانان شما بیش از 300 نفر باشد باید به این مبلغ 2.5 تا 3 میلیون تومان هزینه اجاره سالن را هم اضافه کنید اما اگر از منوی 240 هزار تومانی استفاده کنید، دیگر نیازی به پرداخت این هزینه نیست. البته هزینه های جانبی و آتش بازی و گل آرایی هم به جای خود.»
در مورد پرداخت ورودی سالن های عروسی بهتر است بدانیم که این مبلغ در روزهای تعطیل و غیر تعطیل و همچنین آخر هفته ها متفاوت است. در حوالی میدان انقلاب بیش از 3 نوع غذا سرو نمی کنند. صاحب تالار با لبخندی می گوید: «ما هزینه ورودی و سرویس نداریم و برای هر نفر در صورتی که یک نوع غذا بخواهید، 15 هزار تومان و اگر دو نوع غذا سفارش دهید برای هر نفر 17 هزار تومان است. اینجا خبری از دی جی و خواننده 2 میلیونی نیست و هزینه موزیک و دی جی را 350 هزار تومان حساب می کنند. میوه و شیرینی را هم خود داماد می تواند تهیه کند. اگر دوست داشت از یک میوه فروشی لوکس؛ اگر هم نخواست از تره بار محل شان.
هزینه های یک صد میلیون تومانی
فیلم های عروسی امروزی که چیزی از فیلم های سینمایی کم ندارد، هزینه های نجومی هم به زوجین تحمیل می کند. آتلیه ای در شمال شهر که مشتریان خاص خود را دارد، پایه قیمت عکاسی را 20 تا 30 تومان معرفی می کند که بنا به خدمات درخواستی عروس خانم و آقای داماد تا 100 تومان هم افزایش می یابد! او در پاسخ به چهره متعجب من می گوید: «منظورم 20 تا 100 میلیون تومان است؛ چرا که فیلمبرداری با چند دوربین و در شهرهای مختلف انجام می شود. حتی برخی از قسمت های «کلیپ اسپرت» (بدون لباس عروسی) در مسکو و ترکیه فیلمبرداری می شود که البته مبلغ هزینه های تیم فیلمبرداری هم بر عهده داماد است.» او در ادامه از آلبوم های دیجیتال 10 تا 32 برگی می گوید که به همراه تابلوهای عکس عروس و داماد و عکس هدیه برای میهمانان آماده می شود.
آتلیه ای دیگر در حوالی نواب قیمت های دیگری دارد. صاحب این آتلیه مدعی است که مراسم جشن ازدواج را با بهترین کیفیت به تصویر خواهد کشید. او هم که از تعدد دوربین ها برای فیلمبرداری سخن می گوید، هزینه خدمات را از 800 هزار تومان تا 10 میلیون تومان عنوان می کند. البته اینجا دیگر خبری از هلیکوپترهای مخصوص فیلمبرداری نیست.
بعد از انتخاب آتلیه نوبتی هم که باشد نوبت انتخاب خودرو است. قیمت خودروهایی که در مؤسسات کرایه اتومبیل در اختیار دختران و پسران جوان قرار می گیرد، بسته به نوع خودرو از ساعتی 35 هزار تومان شروع می شود تا ساعتی 180 هزار تومان. برای مثال اگر بخواهید تویوتا پرادو یا کیا موهاوی سوار شوید، ساعتی 40 هزار تومان با راننده اما اگر مازراتی بخواهید ساعتی 180 هزار تومان برایتان حساب می کنند. البته مؤسساتی هم هستند که برای اجاره همین ماشین از 7 صبح تا 12 شب 700 هزار تومان دریافت می کنند و به ازای هر ساعت اضافه هم مبلغ 100 هزار تومان به این مبلغ اضافه می شود. البته این خدمات در مقابل دریافت یک فقره چک به مبلغ خودرو ارائه می شود. صاحب یکی از این مؤسسات می گوید: «این روزها استفاده از اسکورت میان زوج های جوان بسیار طرفدار پیدا کرده که بسته به مدل موتورهای اسکورت از 600 تا 800 هزار تومان هزینه خواهد داشت.»
گل آرایی یک میلیون تومانی
گل آرایی رخش دامادی هم از 100 هزار تومان تا یک میلیون و 700 هزار تومان هزینه خواهد داشت و نرخ آماده کردن دسته گل عروس هم بسته به نوع و تعداد گلها از 100 هزار تومان تا یک میلیون تومان خواهد بود.
وقتی از فضای آرام و معطر گل فروشی خارج می شوی، باید پا به بازاری بگذارید که برق آن چشمتان را خیره می کند؛ بازار طلافروشان. اینجا می توان سرویس های طلایی یافت که قیمت آنها از 4 میلیون تومان شروع می شود و تا 50 میلیون تومان و بالاتر هم پیش می رود. برای انتخاب ساعت هم باید از 500 هزار تومان تا چند صد میلیون تومان آمادگی خرید داشته باشید. در نهایت هم لباس عروس و داماد که بسته به مارک و مدل آن از 400 هزار تومان تا 30 میلیون تومان خریداری می شود.
دکتر ابراهیمی مقدم، روانشناس با تأکید بر این که لزوماً ارتباط معناداری بین هزینه ازدواج و خوشبختی وجود ندارد می گوید: «هزینه های بسیار و برگزاری مراسم ازدواج مجلل نمی تواند شرایط زندگی بهتر و توأم با خوشبختی را فراهم کند. در بسیاری از مواقع حتی هزینه های بالا و سرسام آور ازدواج می تواند به ایجاد پاره ای از مشکلات منجر شود. آن دسته از جوانانی که وضعیت مالی خوبی ندارند، برای این که بتوانند از پس هزینه ها بربیایند، مجبور به گرفتن قرض یا وام خواهند شد. این افراد برای پرداخت اقساط خود فشارهای کاری و روانی بسیاری را متحمل می شوند تا بتوانند سریع تر به درآمد مناسب برای پرداخت اقساط وام های میلیونی دست یابند.»
معمولاً چنین الگوبرداری هایی از ازدواج های سخت و ناسالم و چشم و هم چشمی طبقه نوکیسه، زاییده عوامل محیطی و توقعات عجیب وغریب بعضی جوانان وخانواده هاست
وی با اشاره به چشم و همچشمی به عنوان دلیل برگزاری مراسم پر زرق برق عروسی، تصریح می کند: «هزینه های سرسام آور برای چنین جشن هایی می تواند عواقب ناخوشایندی داشته باشد. کسی که یک کت گران و شیک می خرد، نمی تواند آن را با یک شلوار پارچه ای معمولی و ارزان بپوشد. پس باید یک شلوار گران هم تهیه کند. در این شرایط او دیگر نمی تواند کفش معمولی بخرد. بنابراین خرید یک وسیله منجر به این می شود که وسایل بعدی هم گران تهیه شود. شما نمی توانید مراسمی پرخرج و مجلل داشته باشید و ماشین عروسی معمولی باشد.»
مریم نقاشیان، روانشناس و مددکار اجتماعی هم در این رابطه می گوید: معمولاً چنین الگوبرداری هایی از ازدواج های سخت و ناسالم و چشم و هم چشمی طبقه نوکیسه، زاییده عوامل محیطی و توقعات عجیب وغریب بعضی جوانان وخانواده هاست و بی ارتباط با فرهنگ وآموزش و اخلاق و درایت نیست. چنین نمونه هایی در جامعه ما کم نیستند، ریخت و پاش های آنچنانی قبل از اینکه معطوف به هدف مطلوب باشد یا جایگاهی شرعی، عرفی و قانونی داشته باشد؛ نمایشی نمادین برای فخر فروشی و اثبات جایگاه اجتماعی زوجین است که ضمن تحمیل هزینه های گزاف بر طرفین، باعث به وجود آمدن نوعی رقابت و چشم و هم چشمی در بین سایر افراد شده است به طوری که افراد ضعیف جامعه هم مجبورند برای جلوگیری ازشماتت و سرزنش دیگران، به هر قیمتی که شده ولو بدهکاری چند میلیونی، خود را با این آداب و رسوم وفق دهند و متأسفانه در برخی موارد انجام چنین مراسمی با هزینه های سرسام آور ناخواسته به عروس و داماد تحمیل می شود. بسیاری از اصول اخلاقی و انسانی را نمی توان صرفاً در محیط بیرون قانونمند کرد و باید در آن نقش جامعه کوچک خانواده را هم در نظر بگیریم. بدیهی است بخشی از جوانان امروز وقتی می بینند برای تدارک مراسم ازدواج باید با کلی مشکل مالی و هزینه های سنگین روبه رو شوند از همان اول پاپس می کشند و ترجیح می دهند خود را درگیر مسائل مالی چنین ازدواجی نکنند و عطای زندگی مشترک را به لقایش می بخشند. در صورتی که با ساده گرفتن ازدواج و کمی دوراندیشی و قناعت و حس صمیمیت و ساده زیستی می توان در چنین شرایطی علاوه بر مدیریت درست هزینه ها از بسیاری اختلاف ها وآسیب های روحی جبران ناپذیر که موجب استحکام سنگ بنای مشاجرات و بگومگو های لفظی می شود جلوگیری کرد.
بمب مادیات بر سر ازدواج
نقاشیان درمورد اینکه چگونه فرهنگ مدگرایی و تشریفات در مراسم ازدواج را کمرنگ و درعوض فرهنگ ازدواج های ساده را تقویت و جایگزین آن کنیم، می گوید: طرح این موضوع بسیار بحث برانگیز است، عروس و داماد های زیادی هستند که بعد از پایان مراسم عروسی به این نتیجه می رسند که در برخی موارد زیاده روی کرده اند و اگر یک برنامه ریزی دقیق براساس بودجه و هزینه های خود می کردند به این سادگی کل سرمایه شان را از دست نمی دادند، زوج ها بهتر است برای برپایی این مراسم قبل از جشن عروسی و پس از آن، بیشتر به کیفیت این مراسم توجه کنند نه کمیت آن.
تهیه مخارج و هزینه های طاقت فرسای ازدواج و کاهش بخت و اقبال برای پسر و دختر و به تبع آن، افزایش و آسانی ارتباطات نامشروع خواه ناخواه در ناکامی بخشی از ازدواج بی تأثیر نیست
این مشاور و مددکار اجتماعی می گوید: باید چنین موضوع هایی را جدی گرفت، تهیه مخارج و هزینه های طاقت فرسای ازدواج و کاهش بخت و اقبال برای پسر و دختر و به تبع آن، افزایش و آسانی ارتباطات نامشروع خواه ناخواه در ناکامی بخشی از ازدواج بی تأثیر نیست و نباید بی تفاوت از کناراین موانع گذشت. باید برای آن برنامه ریزی کرد وبرای ساده گرفتن ازدواج ها و حفظ ارزش های سنتی و اخلاقی در جامعه تلاش کرد و با اطلاع رسانی ازطریق مطبوعات و رسانه ها و تبلیغات گسترده با تصاویر و نوشته ها به صورت فراگیر روی چنین زمینه هایی کار کرد تا نتیجه دهد و جزئی از بینش جامعه وخانواده شود.
کمرنگ شدن بسیاری از سنت های قدیمی که تنها پاکی و پیشینه خوب از طرفین ملاک ازدواج بود، پایبند نبودن به آداب و رسوم و اصول اخلاقی که قدیمی ها تأکید فراوانی برآن داشتند، نبود ایمان وعشق در زندگی برای تعهد و وفاداری، همه وهمه همچون بمبی است ویرانگر برپیکره ازدواج.