ابتکار: پس از حدود دو سال و نیم از آغاز فعالیت دولت یازدهم دلار مبادلاتی و دلار آزاد افزایش چشمگیری را مشاهده کرد. هر چند بانک مرکزی طی چند سال گذشته تمام تلاش خود را برای ثابت نگه داشتن ارز مبادلاتی انجام داد اما از روزهای پایانی هفته گذشته شاهد افزایش نرخ ارز مبادلاتی از سوی این بانک بوده ایم. هر چند که بانک مرکزی همچنان بر سیاست عدم دخالت در بازار اصرار دارد اما قیمت ارز در بازار آزاد نوسانات زیادی را تجربه کرده و اکنون به مرز 3 هزار و 700 تومان رسیده است و اتفاقی است که امسال بی سابقه بوده زیرا دلار که در بیشتر ماه‌ها کمتر از 3 هزار و 500 تومان معامله شده در مدت کمتر از یک ماه گذشته نزدیک به 200 تومان به مبلغ آن اضافه شده است.

در این مدت بارها مسئولین بانک مرکزی و مقامات دولتی گفته‌اند که حملات تروریستی در فرانسه و ایجاد مشکلات در روابط سیاسی کشورهای همسایه آن و همچنین نزدیک شدن به اربعین حسینی و سفر تعداد زیادی از مردم به عتبات عالیات روند افزایش قیمت ارز را در بازارهای داخلی سرعت بخشیده است. همچنین با نزدیک شدن به روزهای پایان سال میلادی و تقاضای ارز از سوی بازرگانان و تجار برای خرید خارجی و تسویه حساب‌های باقی مانده سال میلادی با طرف‌های خارجی تقاضا برای ارز افزایش پیدا خواهد کرد.

از نکات دیگری که می‌توان به آن اشاره کرد، کاهش تقاضای اجابت شده برای واردات کالا از محل ارز مبادله ای است که اکنون حدود 40 درصد از واردات کشور از محل ارز مبادله‌ای تامین می‌شود و 60 درصد دیگر برای تامین ارز به سراغ بازار آزاد می‌روند. همچنین به دلیل محدودیت بانک مرکزی به عنوان متولی ارز در کشور در دسترسی به درآمدهای ارزی تمایلی برای تزریق پرحجم ارز به بازار ندارد و این باعث می‌شود کوچکترین افزایشی در تقاضا به بالا رفتن نرخ ارز در بازار منجر شود. از طرفی دیگر کم شدن درآمدهای نفتی و صادرات آن نیز باعث کاهش مقدار ارز در کشور شده و به افزایش نرخ ارز کمک می‌کند.

 

در این خصوص عضو هیات مدیره کارگزاری بورس آگاه در گفت‌وگو با روزنامه «ابتکار» در رابطه با افزایش نرخ دلار در چند هفته گذشته عنوان کرد: اولین دلیل آن که توسط دولت مردان و مسئولین بانک مرکزی هم گفته می‌شود این است که تقاضای فیزیکی دلار به مناسبت اربعین افزایش یافته است. مهدی طحانی با بیان اینکه فعالان اقتصادی می‌دانند، قیمت دلار این نخواهد بود افزود: قیمت دلار خزنده است و می‌تواند تا شب عید به 3 هزار و 800 تومان هم برسد. وی با شاره به اینکه افزایش نرخ ارز به نفع اقتصاد کشور است، اظهار کرد: از آنجا که قیمت کالاهایی مانند؛ مس، نفت و سایر کالاهایی اینچنینی افت پیدا کرده‌اند، کشورهای مثل استرالیا، برزیل و روسیه قیمت ارز خود نسبت به دلار را کاهش دادند تا بتوانند صادرات خود را زنده نگه دارند. عضو هیات مدیره کارگزاری بورس آگاه ضمن تاکید بر اینکه این اتفاق باید در ایران نیز بیافتد، گفت: متاسفانه در ایران اقتصاد از سیاست تبعیت می‌کند و افزایش قیمت ارز به عنوان یک تابو در نظر گرفته می‌شود، درصورتی که این اشتباه است. طحانی ضمن تایید رفتار دولت در این زمینه بیان کرد: دولت قیمت ارز را به صورت خزنده افزایش می‌دهد البته نکته‌ای که در ایران می‌توان به آن اشاره کرد این است که قیمت دلار مبادلاتی هم‌سنگ قیمت دلار آزاد افزایش پیدا نمی‌کند و این خطر رانت را بوجود می‌آورد. وی افزود: این شرایط رانت در واردات ارزان قیمت را بوجود می‌آورد وبا توجه به اینکه یک سری از صنایع داخلی رقیب‌های وارداتی پر قدرتی دارند با دلار وارداتی ارزان، بازار را از صنایع داخلی می‌گیرند. وی تاکید کرد: اگر دلار مبادلات هم رشدی پیدا کند و فاصله‌ای 15 درصدی میان دلار اتاق مبادلات و دلار آزاد بوجود آید شرایط منطقی خواهد شد. طحانی با بیان اینکه افزایش قیمت دلار خوب است و جای نگرانی ندارد عنوان کرد: نمی دانم، چرا مسئولان اقتصادی کشور ما مانند دولت قبل آنقدر اصرار دارند به مردم بگویند که قیمت ارز غیرواقعی است اما مردم هر زمان برای خرید اقدام می‌کنند با افزایش قیمت مواجه می‌شوند. طحانی با اشاره به اینکه اینگونه حرف‌ها پوپولیستی است، گفت: مدت‌‌ها است که می‌گویند قیمت ارز کاهش پیدا می‌کند اما یک سالی هست که 20 درصد به قیمت آن اضافه شده و به نظر من فقط این حرفشان نادرست است وگرنه از نظر رفتار مناسبی را در افزایش نرخ ارز در پیش گرفته اند. وی در پاسخ به اینکه آیا بعد از اربعین و ژانویه قیمت‌ها کاهش پیدا می‌کند، گفت: اینها بهانه است و بعد این مراسم شب عید در راه است صحبت از واردات کالا و نیاز به دلار می‌شود و همچنین پای مسافرت‌های عید به میان می‌آید و پس از آن هم می‌خواهند چیز دیگری بگویند. عضو هیات مدیره کارگزاری بورس آگاه اظهار کرد: چند ماه پیش قیمت دلار افزایش یافت و در این خصوص گفتند این افزایش به دلیل سفر مکه بود بعد از آن کاهش پیدا می‌کند اما این اتفاق نیافتاد. وی افزود: البته یک نکته‌ای هم هست که از 24 آذر گزارش PMD آژانس ارائه می‌شود و بعد از آن برجام اجرایی می‌شود و قاعدتاً به دلیل ارتباطات بانکی بین‌المللی که برقرار می‌شود، یک مقدار بازار ارز از حالت هیجانی خارج می‌شود. وی تاکید کرد: به نظر من دلار می‌تواند تا آخر سال با یک شیب تا 3 هزار و 800 تومان افزایش پیدا کند. طحانی عنوان کرد: درنظر داشته باشید که افزایش نرخ دلار به ریال به نفع کشور است و در واقع به نفع صادرات و کشورمان است. وی با بیان اینکه افزایش نرخ دلار درهمه جای دنیا اتفاق افتاده است، گفت: به هر حال دلار قدرتمند شده و ما ایستادگی بی‌موردی می‌کنیم و فقط صنایع خود را ضعیف می‌کنیم. این کارشناس مالی عنوان کرد: ما کشور کامادیتی محوری هستیم و زمانی که داشتیم، اقتصاد خود را بر اساس کالاها بنیان می‌گذاشتیم باید به فکر این روزها می‌بودیم. وی با بیان اینکه اکنون چین در جنگ ارزی نرخ یوان را پایین آورده تا بتواند صادرات قوی داشته باشد و نباید ما روی ریال غیرت به خرج دهیم که نباید ارزش آن کم شود بلکه باید غیرت را روی صنایع، هیات‌های تجاری و نرخ بیکاری خود به خرج بدهیم. 

 

 

مدیر عامل شرکت تامین سرمایه امین در این خصوص در گفت‌وگو با روزنامه «ابتکار» گفت: این افزایش مقطعی است و طبق اتفاقاتی که در شرایط فعلی رخ داده است و همچنین افزایش تقاضاها برای ارز به دلیل مسافرت‌هایی از جمله مسافرت اربعین طبیعی است. محمدرضا آرام‌بنیار افزود: از طرفی در طول یک سال گذشته هم بالاترین نرخ برابری دلار و یورو در بهترین حالت برای دلار 1.05 بوده که اکنون به آن رسیده است یعنی اکنون به علت تقویت دلار این افزایش قیمت شکل گرفته است. وی با بیان اینکه در بازار، ارزها با یک اقبالی مواجه شده‌اند،‌عنوان کرد: به نظر می‌رسد این شرایط نباید در ایران آنقدر اثر می‌گذاشت چون به تبع افزایش نرخ دلار نرخ درهم نیز افزایش پیدا می‌کند. آرام‌بنیار تاکید کرد: ما در آستانه تغییر وضعیت هستیم و از حالت تحریم به پساتحریم می‌رویم و احتمال دارد در آینده ارزهای زیادی وارد کشور شود و عرضه را افزایش دهد. وی افزود: در صورتی که این اتفاق بیافتد نرخ برابری ارزها با ریال یک مسیر کاهشی پیدا خواهد کرد و همچنین با توجه به اینکه بعد از رفع تحریم برخی از منابع ارزی بانک مرکزی هم آزاد می‌شود بنابراین با هزینه خیلی کمتر قابلیت جا‌به‌جایی پیدا می‌کند. آرام‌بنیار عنوان کرد: به نظر می‌رسد در آینده نزدیک شاهد عرضه ارز خواهیم بود و این اتفاق در کوتاه مدت خواهد افتاد. مدیر عامل شرکت تامین سرمایه امین افزود: اگر عرضه ارز از چندین مبادی انجام شود، قطعاً بازار زودتر به حالت طبیعی بر می‌گردد و بعد از رفع تحریم چون عرضه‌کنندگان ارز متعدد می‌شوند و از سرمایه‌گذاران خارجی گرفته تا شرکت‌های داخلی مختلف که منابعشان آزاد می‌شود، باعث می‌شود که چندین عرضه‌کننده داشته باشد. وی بیان کرد: در شرایطی که مردم انتظار داشته باشند که نرخ ارز افزایش پیدا کند و عرضه‌کننده فقط یک نهاد یا گروه باشد، عمدتاً بازار به وضع طبیعی بر نمی‌گردد اما زمانی که این انتظار وجود داشته باشد و عرضه‌کننده از مبادی مختلف با نگاه‌های مختلف باشد چون حتی اگر بانک مرکزی هم از چند مسیر بخواهد ارز را عرضه کند، یک سیاست هر ساله در مسیر بازار مشخص می‌شود. وی بیان کرد: وقتی عرضه ارز دست بازیگران متعدد باشد با نگاه‌های متفاوت در بازار ورود پیدا می‌کنند، عمدتاً بازار به تعادل می‌رسد.