آرمان: ازدواج يكي از مهمترين رويدادهاي زندگي انسان تلقي ميشود، به طوري كه حاصل آن تشكيل كانون خانواده به عنوان مهمترين و پايدارترين نهاد تربيتي در جامعه است. خانواده در جامعه ايراني جايگاه اساسي دارد و براي تحكيم آن بايد تلاش كرد. يكي از موضوعاتي كه كانون خانواده را پيش از تشكيل تهديد ميكند، اشتباه در انتخاب همسر است كه اين روزها با وارد شدن مراكز اينترنتي همسريابي اسباب ناامني در اين حوزه فراهم شده است. ازدواجهاي اينترنتي و همسريابي اينترنتي دو واژهاي است كه در اين عرصه شكل گرفته و اين موضوع را به عاملي تهديدآميز و چالشبرانگيز براي جامعه تبديل كرده كه در صورت رشد و فراگير شدن آن تبعات زيادي براي خانوادهها در پي خواهد داشت. ازدواج و همسريابي اينترنتي براي نخستين بار در فرانسه و در يكي از شهرهاي اطراف پاريس شكل گرفت كه فعاليت اين سايت هم منوط به دوستي حداقل دوساله هر دو فرد بود.
در ايران نيز هرچند استقبال از سايتهاي غيررسمي همسريابي اينترنتي در ميان كاربران افزايش يافته است، اما اين پديده در كشور ما سابقه كمي دارد و هنوز مدت زمان زيادي از تاسيس و راهاندازي نخستين بنگاههاي همسريابي اينترنتي به شكل رسمي نميگذرد. سيدحسن موسويچلك رئيس انجمن مددكاران اجتماعي ايران در زمينه فعاليت سايتهاي همسريابي معتقد است كه فعاليت اين سايتها فقط بايد در حد اطلاعرساني كلي در زمينه مهارتهاي همسرداري و ارتقاي ديگر مهارتهاي زندگي باشد. اغلب افراد از اين طريق به دليل عدم اطلاع از روحيات و اخلاق طرف مقابل نه تنها مبادرت به انتخاب آگاهانه نميكنند، بلكه خود را به مخمصههاي ديگر همچون سوءاستفاده و طلاق دچار ميكنند.
فعاليت سايت رسمي همسريابي را چگونه ارزيابي ميكنيد؟
ازدواج مهمترين تصميم در زندگي هر فرد محسوب ميشود و از طريق سايت و اطلاعات كلي از آن نميتوان به شناخت و انتخاب مناسب در اين زمينه دست يافت. سايتهاي همسريابي ميتواند برخی راهكارها، منابع و مراكزي در اين حوزه را معرفي كند تا اشخاصي كه شناخت كافي از اين حوزه ندارند، بتوانند به شناخت كلي و نسبي درباره ازدواج دست يابند. فضاي مجازي با تمام نقاط قوت و ضعف خود نميتوانند براي انتخاب همسر مناسب باشند. فعاليت فضاي مجازي در زمينه ازدواج فقط ميتواند در زمينه ارائه راهكارهاي كلي به مخاطبان ثمربخش باشد، در غير اين صورت تصميم درباره ازدواج به عنوان يكي از دشوارترين و مهمترين تصميمات زندگي فرد را نميتوان به فعاليت در فضاي مجازي محدود كرد. حال اينكه برخي از افراد به چه نحوي مبادرت به انتخاب و شناخت همسر آينده خود از طريق اين سايتها ميكنند جاي تامل دارد.
مدتي از فعاليت سايت رسمي همسريابي ميگذرد. برخي مسئولان در نهادهاي گوناگون از جمله وزارت ورزش و جوانان فعاليت اين سايت را مطلوب ارزيابي ميكنند، به نظر شما آيا افزايش فعاليت اين نوع سايتها ميتواند براي تسهيل ازدواج جوانان مفيد باشد؟
فعاليت اين سايتها در حد يك راهنمايي كلي ميتواند مفيد باشد، اما به عنوان روش و معياري براي انتخاب همسر چندان ثمربخش نيست. در اين زمينه خودتان قضاوت كنيد، چگونه ميشود يك تصميم مهم در زندگي افراد فقط از طريق فضاي مجازي و انتخاب ديگران براي او انجام شود؟ فعاليت اين سايت به عنوان منبعي براي ارائه راهحلهاي كلي براي افراد نيازمند به راهنمايي ميتواند ثمربخش باشد و بايد توجه داشت كه فعاليت اين سايت فقط به شكل محدود در حد اطلاعرساني در زمينه شناخت برخي مهارتها در زندگي مشترك ميتواند مطلوب باشد.
سايتهاي همسريابي تا چند سال گذشته و حتي هماكنون نيز به شكل غيرقانوني و غيررسمي به فعاليت ميپردازند. درباره فعاليت اين سايتها توضيح دهيد.
اغلب اين سايتها به شكل غيرقانوني و غيررسمي فعال هستند و فعاليت اين سايتها نميتواند براي معرفي اشخاص مناسب به يكديگر موثر باشد. دليل آن هم اين است كه در اين سايتها فقط يك سري اطلاعات سطحي از جمله سن، وضعيت ظاهري، علايق، نقاط قوت و ضعف و... از افراد پرسيده ميشود، با توجه به اهميت اين سوالها در شناخت شخصيت افراد، بايد گفت مقوله ازدواج و زندگي زير يك سقف مستلزم كسب ديگر مهارتها از جمله مهارت مديريت زندگي در مواقع بحراني است؛ نحوه واكنش افراد در مواقع بحراني با چند جلسه ملاقات و پاسخگويي به چند سوال كليشهاي مشخص نميشود.
با توجه به وضعيت ازدواج و طلاق در كشور به چه طريقي ميتوان زمينههاي شناخت مناسب را در افراد ايجاد كرد؟
هر كسي در اطراف خود ميتواند فرد مناسب و همخوان با معيارهايش را انتخاب كند، اما انتخاب افراد مناسب و شناخته شده در مقوله ازدواج از اهميت ويژهاي برخوردار است. اگر امروزه در جامعه ما آمار طلاق و طلاق توافقي افزايش يافته است به دليل اشتباه در انتخاب همسر است. در واقع انتخاب آگاهانه مهمترين مولفه در انتخاب همسر مناسب محسوب ميشود. ازدواج بايد فرصتي براي تكميل شخصيت افراد باشد نه فرصتي براي تحقق ساير آرزوها. افراد بايد به طور منطقي و با در نظر گرفتن شرايط اقتصادي، فرهنگي، اجتماعي، شخصيت و... اقدام به انتخاب همسر مناسب كنند.
اغلب كارشناسان انتخاب همسر مناسب را در گام نخست مستلزم شناخت و در اقدام بعدي منوط به تاييد مشاور ميدانند. آيا مشاوره آنطور كه بايد و شايد در تصميمگيريهاي مناسب در زمينه ازدواج ميتواند ثمربخش باشد؟ اين در حالي است كه اغلب جوانان مشاوره قبل از ازدواج را يك اقدام اضافي و لوكس ميدانند.
خانواده و اطرافيان ميتوانند در اين زمينه افراد را راهنمايي كنند، اما متخصصان رشتههاي مددكاري اجتماعي، مشاوران و... در اين زمينه ميتوانند راهنماييهاي مفيدي به افراد ارائه دهند. براي انتخاب مناسب استفاده از ظرفيت مشاوره قبل از ازدواج پيشنهاد ميشود.
نرخ مشاوره گران است و به نسبت هر شخصي توانايي پرداخت آن را ندارد. آيا در اين رابطه بهزيستي يا ديگر سازمانهاي حمايتگر در پي ارائه راهكار مناسب براي ايجاد مشاوره ارزانقيمت و به نسبت افزايش استقبال عمومي از اين امر هستند؟
بايد براي ازدواج به عنوان مهمترين تصميم زندگي مشورت گرفت و به نسبت پرداخت هزينهها در اين بخش نبايد چندان مهم باشد، زيرا ازدواج به عنوان مهمترين تصميم زندگي استحقاق چنين توجهها و صرف هزينههايي را دارد. اما اغلب افراد در كشور ما عادت به پرداخت هزينه در زمينه مشاوره را ندارند. براي مثال ممكن است افراد براي مشاوره پزشكي يا خريد هر وسيله به هر قيمتي مبادرت به پرداخت آن وجه كنند، اما هزينه در بخش مشاوره را از هزينههاي غيرضروري بدانند. در اصل انتخاب همسر مناسب در زندگي و استفاده از خدمات مشاوره براي كاهش بروز نارساييها در زندگي مشترك نه تنها جزو پرداخت هزينههاي گزاف محسوب نميشود، بلكه سرمايهگذاري است. مشاوره و خدماتدهي در قالب بررسي عملكردها، طرز فكر و فعاليت آنها در شناسايي شخصيت فردي و ويژگيهاي فرد مقابل انجام ميشود و به اين ترتيب نقاط قوت و ضعف افراد شناسايي ميشود؛ در آخر نيز نتيجه اين آزمون با بررسي ميزان تفاهم در بين آن دو فرد ارائه ميشود تا افراد به اين ترتيب متوجه ميزان تفاهم و درك متقابل در بين خود و همسر آيندهشان شوند. در واقع تشخيص فرد مناسب در زندگي مشترك بر عهده مشاوران است. زوجهاي جوان با توجه به وضعيت آمار طلاق در جامعه ميتوانند از ظرفيت اين خدمات براي انتخاب مناسب بهره ببرند.