مهر:   قرار است براي اولين بار در تاريخ جمهوريت تركيه فردا انتخابات سراسري مجلس در اين كشور تكرار شود. اين انتخابات از حساسيت فوق العاده اي برخوردار است و اندك جابجايي در آراء احزاب حاضر در اين كارزار مي تواند معادلات سياسي تركيه را بهم بريزد.

 

به همين دليل است كه در فاصله انتخابات تابستان  گذشته در هفتم ماه ژوئن تا امروز شاهد شرايط سياسي پيچيده اي بوده ايم و احزاب رقيب در صدد بوده اند بازي سياسي تركيه را به نفع خود رقم بزنند.

 

در اين ميان حزب حاكم عدالت و توسعه صحنه گرداني حساب شده اي را براي تغيير فضاي سياسي حاكم بر كشور در انتخابات گذشته كه منجر به ناكامي اين حزب گرديد در پيش گرفته است تا شايد بتواند نتايج مورد نظر را براي تجديد اقتدار خود در انتخابات پيشين كسب كند. در اين نوشتار آخرين اقدامات و تلاش هاي حزب توسعه كه با پشت گرمي و حمايت همه جانبه رجب طيب اردوغان در جايگاه رياست جمهوري براي رسيدن به هدف فوق الذكر صورت گرفته تشريح خواهد شد.اقداماتي كه براي پيروزي اين حزب و تجديد حاكميت تك حزبي عدالت و توسعه در تركيه بوده است. باشد كه تحليلگران سياسي و ارباب رسانه در كشورمان چنين سناريويي رانيز مد نظر داشته باشند.

 

1 ـ مدتي است كه نه تنها شاهد كاهش قابل توجه تبليغات ضد اردوغاني و موضع گيريهاي منفي از جانب محافل سياسي و خبري غرب نسبت به حزب حاكم عدالت و توسعه در تركيه هستيم بلكه ايالات متحده آمريكا و كشورهاي اروپايي همراهي و همدلي معناداري را با سياستهاي اردوغان و اقدامات دولت تركيه داشته اند.

 

تاييد بي چون و چراي عمليات گسترده دولت تركيه عليه پ.ك.ك در شمال عراق و مناطق كردنشين  تركيه و نيز سكوت در مقابل حمله اخير تركيه به مواضع كردها در شمال سوريه، سفر خانم آنگلا مركل صدر اعظم آلمان به استانبول در آستانه انتخابات در اين كشور كه از جانب محافل سياسي و رسانه هاي مخالف دولت به عنوان باج به دولت اردوغان تلقي گرديد و نشان دادن چراغ سبز به دولت حاكم بر تركيه در موضوع گفتگوهاي پيوستن اين كشور به اتحاديه اروپايي از جمله شواهد اين مدعاست.

 

به نظر مي رسد سياست فشار دولت تركيه در مسئله مهاجرت دست جمعي پناهندگان سوري به سمت اروپا و مشكلات و تبعات فراوان ناشي از اين سياست براي كشورهاي اروپايي در اين امر دخالت داشته است.

 

همچنين قدرت نمايي روسيه در سوريه و تلاش اين كشور در بدست گرفتن ابتكار عمل در منطقه مي تواند عامل ديگري براي توجيه كم كردن فشار و همراهي غرب با تركيه به عنوان يكي از اعضاي ناتو تلقي شود.

 

گويا آمريكا و كشورهاي غربي به اين نتيجه رسيده اند كه استمرار بي ثباتي  سياسي در تركيه در شرايط حاكم بر منطقه و تبعات ناشي از آن براي سياستهاي منطقه اي و منافع آنان تهديد آفرين خواهد بود.

 

2 ـ در صحنه سياست داخلي تركيه و رقابت احزاب حاضر در كارزار  انتخاباتي 10 آبان موارد زير فابل توجه است؛

 

 الف ـ در بحث تشكيل دولت ائتلافي پس از انتخابات تابستان گذشته در حالي كه حزب عدالت و توسعه تلاش كرد نشان دهد كه آماده ائتلاف با هر يك از احزاب حاضر در مجلس است و اين احزاب مخالف هستند كه در اين امر مهم كار شكني مي كنند اما به نظر مي رسد اين تحليلها درست باشد كه اردوغان علاقه مند نبود كه حزب عدالت و توسعه لااقل در اين مرحله تن به تشكيل دولت ائتلافي دهد و مي خواست بار ديگر شانس خود را براي پيروزي در انتخابات جديد بيازمايد و احزاب رقيب را در اين زمينه در موضع انفعال قرار داده و آنها را مسبب بحران سياسي و نابساماني در كشور معرفي كند.

 

سياستي كه لااقل در مورد حزب حركت ملي كارگر افتاد و موجب شكاف در اين حزب گرديد و نتيجه آن كناره گيري «تركش» فرزند بنيان گذار اين حزب و از چهره هاي با نفوذ آن از حزب حركت ملي شد. امري كه بطور يقين در نتيجه انتخابات پيش رو تاثير گذار خواهد بود.

 

 از سويي ديگر با شروع درگيري پ.ك.ك  با دولت تركيه، حزب عدالت و توسعه تلاش كرد از يك سو با مقابله جدي با پ.ك.ك و سركوب همه جانبه و شديد پيكار جويان كرد اقتدار دولت را در اين عرصه به نمايش گذاشته و با تبليغات گسترده و برگزاري تجمعات مردمي در مراسم تشييع جان باختگان مبارزه با پ.ك.ك احساسات ملي گرايانه و مذهبي مردم را به نفع خود تحريك كند و از سوي ديگر با متهم كردن حزب دموكراتيك خلق ها به همراهي با تروريستها اين حزب را نيز در موضع انفعال قرار داده و عرصه سياسي را بر آنها تنگ تر كند كه  نتيجه آن حملات متعدد به دفاتر اين حزب در شهر هاي مختلف بود.

 

اوج اين سياست انصراف حزب دموكراتيك خلقها از برگزاري تجمعات انتخاباتي بود كه متعاقب انفجارهاي انتحاري خونين در آنكارا و كشته شدن دهها تن از حاميان اين حزب اتفاق افتاد و موجب شد اين حزب اعلام كند به دليل ناامني از برگزاري تجمعات انتخابي صرف نظر كرده است.

 

 ب ـ از آنجا كه عامل اقتصادي همواره يكي از عوامل تعيين كننده در گرايش راي دهندگان در تركيه بوده واين امر از مهمترين مزيتها وعوامل موفقيت حزب عدالت و توسعه در انتخابات گذشته بوده است اين حزب  تلاش كرده است در كنترل خود، فاصله انتخابات گذشته تا انتخابات پاييزي پيش رو با وجودي كه كشور در بحران سياسي عميقي فرو رفته، کنترل خود را بر شرایط اقتصادي كشور به نمايش بگذارد. تلاش براي تثبيت قيمتها به ويژه در هزينه ها وما يحتاج عمومي مردم و راه اندازي طرحهاي اقتصادي و توسعه اي بزرگ با تبليغات گسترده از جمله توليد خودرو ملي، آبرساني به قبرس ترك نشين و اجراي تونل  ارتباطي دو بخش آسيايي و اروپايي در زير بستر دريايي بسفر و ... در اين راستا است. همچنين اين حزب با دادن وعده هاي وسوسه انگيز اقتصادي در تبليغات خود از جمله افزايش قابل توجه دستمزدها و حقوق، استخدام دهها هزار معلم و كارمند جديد در دولت و اعطاي وامهاي كلان بدون بهره به جوانان جوينده شغل در تركيه و راه اندازي قطارهاي سريع السير بين شهري تلاش دارد به راي دهندگان تركيه نشان دهد كه كماكان اين حزب است كه مي تواند با سياستهاي حزبي خود نويد بخش رفاه اقتصادي مردم و توسعه و پيشرفت كشور باشد.

 

همچنين اين حزب مي كوشد با نشان دادن ثبات اقتصادي در كشور سرمايه گذاران داخلي و خارجي و شركاي اقتصادي خود را متقاعد كند كه با تداوم حاكميت اين حزب منافع اقتصادي آنان در تركيه كماكان تامين خواهد شد.

 

ج ـ برخي نيز معتقدند كه حاكم شدن فضاي امنيتي در كشور و گسترش ناامني و كنترلهاي  قابل توجه به ويژه در مناطق كرد نشين باعث كاهش در ميزان حضور مردم در پاي صندوقهاي انتخابات خواهد شد و اين امر بر نتيجه آراء حزب دموكراتيك خلقها تاثير منفي خواهد داشت چيزي كه موجب تقويت حزب عدالت و توسعه در انتخابات مي گردد. البته در مقابل عده اي نيز معتقدند كه تعميق شكافهاي اجتماعي و قطب بنديهاي سياسي كه  محصول فضاي سياسي كشور در ماههاي گذشته است موجب تحريك احساسات ناسيوناليستي در ميان كردها شده و اين امر افزايش رأي حزب دموكراتيك خلقها را در پي خواهد داشت.

 

3 ـ در اين ميان نبايد از چالشها و مسائلي كه حزب عدالت و توسعه با آنها مواجه است غافل بود. شاید مهمترین این چالشها اختلافات درون حزبي و انتقادات رهبران و سياستمداران با سابقه و برجسته اي همچون «عبدالله گل» رئيس جمهور سابق و «بلند آرينچ» از بنيان گذاران اصلي حزب عدالت و توسعه كه معاون رجب طيب اردوغان در دوران نخست وزيريش بود، باشد. همچنين برخي خبرها حاكي از آن است كه اختلاف نظرهاي مهمي بين رجب طيب اردوغان رئيس جمهور و احمد داوود اغلو نخست وزير، در خصوص مسائل درون حزبي و نيز اداره كشور بروز كرده است كه فعلا به دليل فضاي انتخاباتي بر آنها سر پوش گذاشته مي شود. اين در حالي است كه جدال اردوغان و دولت حاكم بر تركيه با جريان «فتح الله گولن» كه از آن به عنوان «تشكيلات موازي» ياد مي شود كماكان ادامه دارد. بطور يقين اين اختلافات و اين شكافها مي تواند بر ميزان آراء حزب عدالت  و توسعه تاثير منفي بگذارد. با این وجود باید تا شامگاه روز 10 آبان منتظر بود تا مشخص شود كه آيا صحنه گرداني  سياسي  رئيس جمهور و تلاشهاي نخست وزير به ثمر خواهد نشست؟ و اين تمناي مكرر داوود اغلو از مردم كه «كاري كنيد  بار ديگر مجبور به گفتگو با رهبران احزاب مخالف نشوم» تحقق خواهد يافت؟!