آمار شرکت کنترل کیفیت هوای تهران نشان می‌دهد طی بهمن‌ماه سال جاری، ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون آلاینده شاخص هوای پایتخت بود. کمینه شاخص ثبت شده برای آلاینده ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون طی این مدت عدد ۴۷ و بیشینه آن عدد ۱۳۰ را نشان می‌دهد.

 

بهمن‌ماه سال گذشته هوای پایتخت شش روز برای تمامی گروه‌ها آلوده بود این در حالیست که سال ۱۴۰۰ در این ماه هیچ روزی برای تمامی گروه‌ها آلوده نشده بود.

 

کیفیت هوای تهران در دومین ماه زمستان ۱۴۰۱ و مقایسه آن با سال ۱۴۰۰ نشان می‌دهد که در بهمن‌ماه سال ۱۴۰۰، ۱۶ روز هوای قابل قبول ثبت شد که این عدد سال 1401 نیز ۱۶ روز بوده است.

 

در بهمن‌ماه سال ۱۴۰۰ ۱۴ روز هوای تهران در شرایط ناسالم برای گروه‌های حساس قرار داشت که این وضعیت سال ۱۴۰۱ به هفت روز کاهش یافت.

 

لازم به ذکر است در بهمن سال گذشته یک روز هوای پاک را تجربه کردیم.

 

آلاینده شاخص هوای بهمن‌ماه سال ۱۴۰۱ طی ۳۰ روز ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون بود اما سال ۱۴۰۰ تنها ۲۵ روز آلاینده شاخص ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون بود و پنج روز آلاینده شاخص دی‌اکسید نیتروژن ثبت شد.

 

کمینه شاخص ثبت شده برای آلاینده ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون در سال گذشته عدد ۴۷ و بیشینه آن عدد ۱۶۵ را نشان می‌دهد.

 

کیفیت هوای پایتخت در بهمن‌ماه ۹۷ تا ۱۴۰۰

 

آمار شرکت کنترل کیفیت هوای تهران درباره وضعیت آلودگی هوای تهران طی بهمن‌ماه سال ۹۷ تا ۱۴۰۰ نشان می‌دهد کیفیت هوای تهران طی بهمن‌ماه سال ۱۴۰۰ نسبت به مدت مشابه سال ۹۹ تعداد روزهای آلوده بیشتری را ‌داشت چراکه کیفیت هوای پایتخت طی بهمن سال ۱۴۰۰، ۱۶ روز در وضعیت قابل قبول و ۱۴ روز ناسالم در شرایط برای گروه‌های حساس قرار داشت اما در بهمن‌ماه سال ۹۹ کیفیت هوای تهران ۱۹ روز در وضعیت قابل قبول و ۱۱ روز در شرایط آلوده برای گروه‌های حساس بود.

 

آلاینده ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون علت آلودگی هوا طی  ۲۵ روز و آلاینده دی‌اکسید نیتروژن علت آلودگی هوا طی پنج روز بهمن‌ماه سال ۱۴۰۰ بود این در حالیست که بهمن‌ماه سال ۹۹ نیز  آلاینده شاخص هوای تهران برای ۲۶ روز ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون و تنها برای چهار روز دی‌اکسید نیتروژن بود.

 

طی دومین ماه زمستان سال ۹۸ تهرانی‌ها دو روز هوای پاک، ۱۹ روز هوای قابل قبول و ۹ روز هوای ناسالم برای گروه‌های حساس را تنفس کردند. آلاینده شاخص دراین‌ بازه زمانی ۲۸ روز ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون و دو روز ذرات معلق کمتر از ۱۰ میکرون بود.

 

بهمن‌ماه سال ۹۷ ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون در ۲۹ روزو ذرات معلق کمتر از ۱۰ میکرون در یک روز این ماه آلاینده شاخص بود. تهرانی‌ها در این ماه هفت روز هوای پاک، ۱۳ روز هوای قابل قبول و ۱۰ روز هوای ناسالم برای گروه‌های حساس را تنفس کردند.

 

 ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون چیست؟

 

بر اساس مطالعات و تحقیقات دانشمندان، برای هر آلاینده یک حد مجاز تعریف می‌شود. ذرات معلق کمتر از ۲.۵ آلاینده شاخص هوای تهران در روزهای سرد پایتخت است. این آلاینده دارای قطر ۲.۵ میکرون و یا کمتر هستند که تقریبا یک سی ام قطر موی انسان است و به عنوان ذرات ریز (fine) نیز شناخته می‌شوند. ترکیب شیمیایی ذرات بسته به محل، زمان و آب و هوا متفاوت است و منابع انتشار آن شامل انواع فعالیت‌های احتراقی (وسایل نقلیه موتوری، نیروگاهی، سوزاندن چوب، و غیره) و فرایندهای صنعتی خاص می‌شود. این ذرات هم به‌طور مستقیم ساطع می‌شوند و هم به شکل آلاینده ثانویه در جو شکل می‌گیرند.

 

به‌طور کلی عمده‌ترین منابع انتشار ذرات معلق نیز احتراق سوخت مانند سوزاندن زغال  سنگ و چوب، خودروهای دیزلی فاقد فیلتر دوده، فرایندهای صنعتی و کشاورزی و انتشار از خودروها است. ذرات معلق عموما در ماه‌های سرد سال کیفیت هوا را تحت تاثیر قرار می‌دهند. مطالعات علمی متعدد درباره ذرات معلق نشان می‌دهد که قرار گرفتن در معرض این آلاینده باعث بروز مشکلات زیادی می‌شود. مرگ زودرس در مبتلایان به بیماری‌های قلبی و ریوی، بروز حملات قلبی غیرکشنده، ضربات قلب نامنظم، ابتلا به سرطان ریه، تشدید آسم، کاهش عملکرد ریه و افزایش علائم تنفسی مشکلاتی است که آلودگی هوا برای سلامت انسان ایجاد می‌کند.

 

اعداد و رنگ‌های شاخص کیفیت هوا 

 

​​شاخص کیفیت هوا (AQI) به پنج دسته اصلی تقسیم‌بندی می‌شود. بر اساس این تقسیم‌بندی از عدد صفر تا ۵۰ هوا پاک، از ۵۱ تا ۱۰۰ هوا سالم یا متوسط، از ۱۰۱ تا ۱۵۰ هوا ناسالم برای گروه‌های حساس، از ۱۵۱ تا ۲۰۰ هوا ناسالم برای همه گروه‌ها، از ۲۰۱ تا ۳۰۰ هوا بسیار ناسالم و از ۳۰۱ تا ۵۰۰ شرایط کیفی هوا خطرناک است.

 

گفتنی است در هوای پاک که با رنگ سبز نشان داده می‌شود، شرایط کیفیت هوا مناسب است و خطری برای سلامت انسان ندارد. در هوای سالم که به رنگ زرد شناخته می‌شود، کیفیت هوا قابل قبول و غلظت آلاینده‌ها کمتر از حدی است که بر سلامت انسان تاثیر منفی داشته باشد اما در هوای ناسالم برای گروه‌های حساس که به رنگ نارنجی نشانه‌گذاری می‌شود، مقدار AQI بین ۱۰۱ تا ۱۵۰ قرار می‌گیرد که در نتیجه آن گروه‌های حساس اثرپذیری بیشتری از آلودگی هوا خواهند داشت.

 

در هوای ناسالم که به رنگ قرمز است، کلیه افراد جامعه در معرض مخاطرات ناشی از آلودگی هوا قرار می‌گیرند و حتی ممکن است گروه‌های حساس دچار عوارض شدیدتری شوند. افزون بر این در هوای بسیار ناسالم که به رنگ بنفش نشان داده می‌شود و عدد AQI بین ۲۰۱ تا ۳۰۰ قرار می‌گیرد، احتمال بروز عوارض جدی برای سلامت افراد جامعه افزایش می‌یابد.