مهر: وجود مرزهای پهناور ایران با افغانستان، رفتار انساندوستانه و همراه با چشم پوشی ایران در قبال فعالیت اتباع بیگانه در بازار کار کشور، تمایل کارفرمایان ایرانی به استفاده از نیروی کار ارزان قیمت خارجی، وجود امنیت زندگی برای افاغنه در ایران و دور بودن از مسائلی مانند جنگ و ناآرامی های سیاسی، هم زبانی و همسایگی از دلایلی است که باعث شده امروز تا 3 میلیون افغانی در بازار کار ایران فعالیت کنند، در ایران تشکیل خانواده بدهند و تمایلی هم برای بازگشت به کشورشان از خود نشان ندهند.

گفته می شود 1.5 تا 3 میلیون تبعه کشور افغانستان در ایران حضور دارند و از این طریق هزاران فرصت شغلی نیز از دست کارجویان ایرانی خارج و در اختیار کارگران افغانی قرار گرفته است.

بیش از 3 دهه است که گروه های بسیار زیادی از اتباع کشور افغانستان در ایران حضور دارند. آنها امروز در ایران به صورت کاملا آزادنه با روادید و بدون آن مشغول به کار و زندگی هستند، تشکیل خانواده می دهند و بعضا متاسفانه باعث خشونت هایی نیز بر علیه شهروندان ایرانی می شوند.

نمی توان گفت همه کسانی که امروز از طریق مرزها از کشور افغانستان وارد ایران شده اند دارای مسئله و مشکل هستند چرا که بخشی از آنها دارای روادید قانونی اقامت و کار در ایران هستند و تلاش می کنند تا ضمن احترام گذاشتن به قوانین کشور، در ایران حضور داشته باشند.

کارشناسان می گویند نابسامانی اقتصادی در افغانستان و وقوع جنگ در این کشور باعث شده تا هزاران افغانی تصمیم بگیرند از وطن خود خارج شده و به هر طریقی که ممکن بود خود را به شهرهای ایران برسانند. در عین حال، رفتار انسان دوستانه و همراه با چشم پوشی ایران نسبت به اتباع افغانی در ایران نیز باعث شده تا رفته رفته گروه های بیشتری از افاغنه تلاش نمایند خود را به ایران برسانند.

شاید در ابتدا حضور کارگران افغانی در برخی مشاغل چندان محسوس و جدی نبود اما با افزایش تعداد آنها، کسب تجربه و تبدیل شدن آنها به استادکارانی ماهر، برانگیختن طمع سوء استفاده از نیروی کار ارزان خارجی از سوی برخی کارفرمایان ایرانی و قرار گرفتن در یک رقابت با کارجویان ایرانی برای تصدی یک شغل باعث شد تا مسئله ادامه حضور و یا توقف ماندن اتباع افغانی در ایران مطرح شود.

کارفرمایان می گویند اتباع افغانی بهتر از نیروی ایرانی کار می کنند، بهانه نمی گیرند، هرچقدر حقوق بدهیم قبول می کنند، بیمه نیاز ندارند، عیدی و پاداش ندارند، امکان شکایت از تخلفات کارفرما برای آنها وجود ندارد و خلاصه اینکه نیرویی کاملا دست و پا بسته و گوش به فرمان را در اختیار دارند، حال چرا بیایند از کارگر ایرانی استفاده کنند؟

در عین حال، وابستگی در برخی از بخش ها مانند ساختمان سازی ها به نیروی کار خارجی آنقدر زیاد شده که قائم مقام وزیر کار می گوید اگر امروز افاغنه از ایران بروند دچار مشکل خواهیم شد!

این سخن در حالی مطرح می شود که امروز چند میلیون جوان آماده به کار در ایران برای کسب یک فرصت شغلی با یکدیگر به رقابت می پردازند؛ هرچند بخش قابل توجهی از نیروی متقاضی کار در ایران را فارغ التحصیلان دانشگاهی تشکیل می دهد که علی القاعده شاید تمایلی به انجام کارهای ساده نداشته باشند، اما ساماندهی اشتغال اتباع بیگانه در ایران می تواند هزاران فرصت جدید شغلی را برای کارجویان ایرانی فراهم نماید.

روز گذشته وزارت امور خارجه اعلام کرد: با توجه به درخواست های مکرر و رسمی دولت جمهوری اسلامی افغانستان و در راستای سیاست همیشگی حمایت جمهوری اسلامی ایران از ملت دوست و برادر افغانستان، همچنین مقتضیات موجود و درک شرایط دشوار این کشور در آستانه برگزاری انتخابات مرحله دوم ریاست جمهوری، ایران مدت اعتبار روادید اتباع کشور افغانستان را که دارای روادید کار هستند از تاریخ پایان اعتبار آن در خردادماه 1393 به مدت شش ماه تمدید می نماید.

در عین حال، وزارت خارجه تاکید کرده است با برگزاری انتخابات ریاست جمهوری در این کشور و رفع موانع موجود، دولت افغانستان بتواند زمینه بازگشت آنها به موطن خود را فراهم نماید.

هادی ابوی در گفتگو با مهر با تاکید بر اینکه امروز بخش قابل توجهی از جایگاه های شغلی در اختیار افاغنه قرار دارد گفت: اتخاذ اینگونه تصمیمات نشان می دهد که مسئولان از مشکلات بازار کار کشور اطلاع دارند؛ بنابراین در پی خالی کردن ظرفیت های جدید شغلی برای کارجویان ایرانی هستند.

عضو هیئت مدیره کانون عالی انجمن های صنفی کارگران ایران اظهارداشت: باید از طریق امکانات و ظرفیت های کشور، فکری برای اشتغال 4.5 میلیون نفری کرد که بزودی و پس از اتمام تحصیلات دانشگاهی راهی بازار کار خواهند شد.

ابوی خاطرنشان کرد: استفاده از کارگر ارزان خارجی برای کارفرمایان دستکم 30 درصد کاهش هزینه در پی خواهد داشت؛ بنابراین طبیعی است که برخی کارفرمایان بخواهند از کارگران خارجی در کار استفاده کنند.

ابوی با تاکید بر اینکه امروز بسیاری از اتباع افغانستان در ایران دارای مشاغل خوبی تا سطح طلافروشی شده اند گفت: یکی از ضعف های موجود در استفاده آسان از اتباع بیگانه در ایران، مسائل مربوط به بازرسی کار است. در این بخش ضعف ها و کمبودهای زیادی وجود دارد که استفاده از ظرفیت کانون های کارگری می تواند در این بخش موثر واقع شود.