به گزارش گروه حمل و نقل عمومی و شهری تهرانی نیوز، مسئله خرید۶۳۰ واگن برای متروی تهران از سال ۹۶ مطرح شد و با گذراندن مسیر پر پیج و خم قرارداد و تحویل آن، گویا بعد از گذشت ۵ سال به سرانجام رسیده و شهرداری تهران اعلام کرد که کار قطعی ساخت ۶۳۰ واگن با سازنده تمام شده و از هفته آینده کار طراحی واگن‌ها آغاز می‌شود.
براساس ماده ۵۸ برنامه ۵ ساله ششم توسعه، دولت وقت مکلف شده بود که ۲۰۰۰ دستگاه واگن مترو برای تهران و سایر کلانشهرها تهیه کند که سهم تهران ۶۳۰ واگن بود و قرار بود تا پایان سال ۱۴۰۰ دولت این واگن‌ها را تحویل کلانشهرها دهد، ولی هنوز در شرایطی که تنها کمتر از سه ماه تا پایان سال ۱۴۰۱ باقی مانده، این امر محقق نشده است.
در سال ۹۶ مناقصه بین المللی ساخت این واگن‌ها برگزار شد که در نهایت شرکت واگن سازی و شرکای چینی آن به عنوان برندگان این مناقصه که موضوع آن ساخت ۶۳۰ واگن آلومینیومی بود، معرفی شدند؛ اما یک سال طول کشید که قرارداد ابلاغ شود و پس از آن نیز فرایند تولید طولانی شد.
محمدعلی افشانی رییس وقت سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور با اعلام این خبر که کنسرسیوم شرکت CRC چین و واگن سازی تهران سازندگان نهایی ۶۳۰ دستگاه واگن متروی تهران شدند و شرکت نورینکوچین نیز تأمین‌کننده فایناس این قرار داد است، اظهارکرده بود: از زمان نهایی شدن فاینانس تا تولید واگن‌های مترو حدود ۲۰ ماه زمان می‌برد ضمن اینکه قرارداد ما در این پروژه پنج ساله است و در پایان این پنج سال آخرین واگن ساخته و تحویل داده خواهد شد.
وی در توضیح بیشتر ادامه داده بود: در این قرارداد ۶۳۰ دستگاه واگن متروی تهران، ۵۶ دستگاه آن به صورت CBU (به صورت کامل) وارد می‌شود و ۷۰ واگن در ایران مونتاژ خواهد شد. همچنین بخش PLB(داخلی سازی) نیز به سه بخش تقسیم شده که در بخش اول ۸۴ واگن ساخته می‌شود که در پایان آن ۳۱ درصد داخلی سازی خواهیم داشت. در بخش دوم نیز ۲۱۰ واگن ساخته می‌شود که در پایان ساخت این ۲۱۰ واگن به ۳۹درصد داخلی سازی خواهیم رسید و در بخش سوم نیز مجددا ۲۱۰ واگن ساخته می‌شود که ۵۶ درصد داخلی سازی را در پی خواهد داشت.
بعد از برگزاری مناقصه و تعیین شرکت های سازنده، مسئله پرداخت پول و پیش پرداخت مطرح شد و از آنجایی که براساس بند (ج) تبصره (۴) بودجه سال ۱۳۹۹ کل کشور به دولت اجازه داده شده بود که پس از عقد قرارداد با تامین کننده مالی خارجی، اقدامات قانونی لازم را برای تامین سهم ۱۵ درصد تسهیلات مالی خارجی (فاینانس) از محل منابع صندوق توسعه ملی به عمل آورد و برای طرح های ریلی هزینه کند. اما این ۱۵ درصد محل اختلاف چند ساله شد؛ بگونه‌ای که نه دولت وقت، زیربار پرداخت آن به دلیل مشکلات اقتصادی و پس از آن نیز شرایط خاص کرونا رفت و نه شهرداری توان پرداخت آن را داشت و حتی علی امام مدیرعامل وقت متروی تهران نیز با اشاره به اینکه در حال حاضر مراحل اداری فاینانس در چین در حال انجام است، اعلام کرده بود که ۱۵ درصد مبلغ قرارداد باید توسط شرکت مبداء یعنی ایران تأمین شود؛ لذا قرار بود از محل صندوق توسعه ملی، این مبلغ تأمین شود، ولی در لایحه بودجه ۱۴۰۰ این مهم خط خورد و در بودجه، جایگزینی هم برای آن در نظر گرفته نشد.
مدیریت شهری در آن زمان به دنبال حل این مشکل بود، به طوریکه علی امام عنوان کرده بود که علی رغم مکاتبات با رئیس جمهور پیرامون حل این مشکل هنوز جواب و یا راه حل جایگزین قطعی مشخص نشده است و در جلسه با برخی مسئولان دولتی، پیشنهاد کردند که نصف ۱۵ درصد را شهرداری تهران بپردازد، درحالیکه در قانون دولت می بایست این مبلغ را پرداخت می‌کرد و راه حل‌های تامین منابع مالی برای ساخت واگن‌ها را در نظر گرفتن ردیفی برای تحقق این مهم در بودجه ۱۴۰۱ و ارائه نامه‌ای به مقام معظم رهبری و کسب اجازه برای برداشت از صندوق توسعه ملی عنوان کرد.
در حالیکه پرداخت ۱۵ درصد سهم تسهیلات برای متروی تهران به یک گره تبدیل شده بود؛ اما حالا جلال بهرامی معاون حمل ونقل شهرداری تهران در گفت‌وگو با ایسنا، خبرهای خوشی از باز شدن گره تأمین۶۳۰ واگن مترو که می رفت به افسانه تبدیل شود، داده و می‌گوید: کار قطعی ساخت ۶۳۰ واگن با سازنده تمام شد و از هفته دیگر کار طراحی شروع می شود.
وی با بیان اینکه تامین منابع ۸۵ درصدی ساخت این ۶۳۰ واگن قطعی شد و محل پرداخت این اعتبار در دولت مشخص شده است، می‌افزاید: برای پرداخت ۱۵ درصد مبلغ باقی مانده نیز تا یکسال وقت داریم که به امید خدا در حال رایزنی با سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی و صندوق توسعه ملی هستیم تا نحوه پرداخت ۱۵ درصد را نیز حل کنیم.
بهرامی در پاسخ به این سوال که آیا گره ساخت ۶۳۰ واگن بعد از سالها باز شده است یا خیر؟ می‌گوید: ۱۰۰ درصد؛ چرا که وقتی پروسه طراحی آغاز می شود، یعنی کار شروع شده است و طراحی واگن ها در هر دوره براساس تکنولوژی و... به‌روز است.
وی در مورد زمان ورود واگن های جدید به متروی تهران نیز با بیان اینکه از یکسال و نیم بعد از طراحی، واگن ها وارد می‌شوند، می افزاید: به عبارتی دیگر در پایان سال ۱۴۰۲ باید اولین گروه واگن‌ها را تحویل دهند و تا واگن آخر دانه به دانه تحویل مترو می‌دهند.
بهرامی در مورد نحوه تامین اعتبار ساخت ۶۳۰ واگن با اشاره به کمک دولت برای حل این مشکل، اظهار می‌کند: ۸۵ درصد اعتبار مورد نیاز به صورت مستقیم توسط دولت تامین شد و ۱۵ درصد منابع باقی مانده نیز یا به صورت تسهیلات دولتی و یا از محل اعتبارات شهرداری پرداخت می‌شود.
همچنین علیرضا زاکانی شهردار تهران نیز روز چهارشنبه گذشته در حاشیه جلسه هیات دولت در مورد تعیین تکلیف ۱۵ درصد خرید ۶۳۰ واگن اعلام کرد که این خرید از خارج از کشور در حال پیگیری است و صحبت هایی با معاون اول رئیس جمهور انجام شد. در حال حاضر پرداخت اولیه این واگن ها از سوی دولت انجام شده است که اگر عملیاتی شود بخش عمده مشکلات متروی تهران حل می‌شود.
