به گزارش تهرانی نیوز، رئیس کمیسیون حمل و نقل شورای شهر تهران با اشاره به وضعیت ایمنی حمل و نقل در کشور از عدم ارائه برنامه عملیاتی ایمنی حمل و نقل در تهران از سوی شهرداری گلایه کرد.
جعفر تشکری هاشمی صبح امروز در نطق پیش از دستور خود در جلسه شورای شهر تهران با بیان اینکه هفتم اردیبهشت ماه مصادف با روز ایمنی حمل و نقل را گرامی داشته و فرارسیدن این روز را به فعالینی از حوزه صنعت حمل و نقل که جان شهروندان برایشان همانند جان خود عزیز بوده و رانندگان خدوم ناوگان حمل و نقل عمومی که با وجود همه سختی‌ها و کاستی‌ها، در آخرین حلقه ارتباطی مدیریت شهری با شهروندان، خالصانه و صادقانه تلاش می‌کنند، صمیمانه تبریک عرض میکنم، گفت: همانگونه که مستحضرید اهمیت ایمنی حمل و نقل و ترافیک بر کسی پوشیده نبوده و حفظ و ارتقای ایمنی عابرین پیاده و رانندگان و کاهش تلفات ناشی از تصادفات به عنوان یکی از راهبردهای اصلی توسعه حمل و نقل شهری در دوره ششم شورای اسلامی شهر تهران مورد توجه قرار گرفته است.
وی افزود: کم توجهی و عدم توجه به موضوع ایمنی در حمل‌ونقل موجب افزایش روز افزون مرگ و میر، معلولیت و دیگر صدمات جسمی، آسیب‌های روانی و عاطفی به شهروندان شده و همچنین خسارات و ضایعات اجتماعی و زیان‌های اقتصادی به بار خواهد آورد و بر مبنای آمار سازمان بهداشت جهانی (WHO) درخصوص تصادفات جاده‌ای در سال ۲۰۱۸، تعداد سالانه تلفات رانندگی در جاده‌ها هر ۲۴ ثانیه یک نفر در جاده‌های جهان کشته می‌شود و یکی از موضوعاتی که در سال ۲۰۱۶ در مجمع عمومی سازمان ملل مطرح گردید این بود که با توجه به اینکه بیشتر مصدومیت ها و تلفات تصادفات جاده‌ای در مناطق شهری رخ می دهد”، مدعوین Habitat III را به “توجه ویژه به ایمنی راه و دسترسی به حمل و نقل همگانی ایمن، ارزان، در دسترس و پایدار و مدهای حمل و نقلی غیرموتوری دعوت کرده است،
عضو شورای شهر تهران با بیان اینکه بر اساس آمار بهداشت جهانی در سال ۲۰۱۸، تصادفات ترافیکی اصلی‌ترین عامل مرگ و میر در بین افراد ۲۹-۵ ساله در جهان است. همچنین میانگین مرگ و میر ناشی از تصادفات به عنوان هشتمین عامل مرگ و میر در جهان گزارش شده است، گفت: این در حالی است که سومین عامل مرگ و میر در کشور ایران مربوط به تصادفات است و ایران همچنان جزو کشورهای نا ایمن در حوزه حمل و نقل باقی مانده است و بر اساس آمار بهداشت جهانی در مجموع روند تلفات ترافیکی در ایران از سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۹ کاهش یافته است و از ۲۶.۴ به ازای هر ۱۰۰هزار نفر در سال ۲۰۰۰ به ۲۱.۵ به ازای ۱۰۰هزار نفر در سال ۲۰۱۹ رسیده است. البته هنوز از میانگین جهانی بالاتر است. در مقایسه با کشور کره جنوبی که تقریبا آمار مشابهی داشته است، میزان تلفات در ایران ۲۰ درصد کاهش یافته است، در حالیکه کاهش تلفات ترافیکی در کشور کره جنوبی تقریبا ۷۵ درصد بوده و به رقم ۸.۶ به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر رسیده است و مدت کوتاهی از ایام نوروز سال ۱۴۰۱ و تصادفات جاده ای تعطیلات نوروزی نگذشته است که پزشکی قانونی، آمار اولیه جانباختگان تصادفات نوروزی را بیش از ۱۱۰۰ نفر اعلام کرده است. مطابق این گزارش در نوروز امسال به طور میانگین روزانه ۵۵ نفر در حوادث رانندگی جان خود را از دست داده اند در حالی که این رقم در مدت مشابه سال قبل، روزانه ۴۹ نفر ثبت شده بود.
وی افزود: مطابق آمار و اطلاعات حمل و نقل و ترافیک شهر تهران در سال ۱۳۹۹، تعداد تصادفات فوتی شهر تهران ۵۸۳ فوتی بوده است و مطابق این آمار سهم فوتی ها به ترتیب شامل ۴۱ درصد عابران پیاده، ۳۸ درصد راکب موتورسیکلت، ۸ درصد سرنشینان خودرو، ۷ درصد راننده خودرو و ۶ درصد سرنشین موتورسیکلت بوده است. این در حالی است که بر اساس گزارش سازمان بهداشت جهانی نرخ مرگ و میر در سطح جهانی، عابران پیاده و دوچرخه سواران ۲۶ درصد از کل فوتی‌ها و استفاده کنندگان از وسایل نقلیه موتوری دو و سه چرخ ۲۸ درصد دیگر را شامل می شوند و اصلی ترین علت تصادفات در شهر تهران نیز مربوط به عدم توجه به جلو گزارش شده است.
تشکری هاشمی با بیان اینکه بیشترین آمار تصادفات فوتی شهر تهران بر حسب نوع معبر محل تصادفات مربوط به بزرگراه ها و خیابان های اصلی است، اظهار کرد: تعداد تصادفات جرحی شهر تهران، ۱۶۵۸۴ فقره در سال ۱۳۹۹ گزارش شده است و بیشترین آمار فوتی در سال ۱۳۹۹ به ترتیب مربوط به مناطق ۴، ۱۵، ۱۹ و ۵ بوده است و باتوجه به آغاز دومین دهه ایمنی راه‌ها (۲۰۳۰-۲۰۲۱) ، اهداف مدنظر این دهه توسط سازمان ملل متحد در آگوست ۲۰۲۰ از طریق قطعنامه بصورت کاهش صدمات و مرگ و میر ناشی از حوادث ترافیکی به میزان ۵۰ درصد تا سال ۲۰۳۰، تصویب شده است. شعار امسال برای روز جهانی یادبود قربانیان حوادث ترافیکی این است: " به خاطر داشته باشید، حمایت کنید، عمل کنید".
وی با بیان اینکه آمارهای ارائه شده نشان می‌دهد دستگاه‌های مرتبط از قبیل وزارت صمت(شرکتهای سازنده خودروها)، وزارت راه و شهرسازی، وزارت کشور، قانون گذاران، شهرداری ها، پلیس، آموزش و پرورش و رسانه ها در کشور وظایف خود را در خصوص ارتقاء ایمنی حمل و نقل به درستی انجام نداده اند، گفت: امروزه تعداد زیادی از مردم بر اثر تصادفات رانندگی در جاده‌های کشور متحمل خسارات سنگین و بعضاً غیر قابل جبران می‌شوند. این امر باعث شده تا دست اندرکاران حمل و نقل، تمرکز ویژه‌ای بر موضوع ایمنی حمل و نقل داشته باشند. اما آنچه در این بین اهمیت دارد این است که سرمایه گذاری در راستای ارتقای ایمنی حمل و نقل در چه محورهایی باید صورت پذیرد و ریشه یابی عوامل تصادفات یکی از گام های اساسی در انجام وظیفه نهادهای مسئول به وظیفه خود در قبال ایمنی حمل و نقل و ترافیک می باشد.
عضو شورای شهر تهران افزود: از دیدگاه برنامه‌ریزی شهری آنچه به عنوان اولویت در طرح های شهری اجرا می کنیم منطبق بر شیوه و روش های پذیرفته شده جهانی نیست. در حال حاضر در شهر تهران مداخلاتی که شهروندان را به استفاده بیشتر از خودروها ترغیب می‌کنند بی‌وقفه در حال گسترش هستند و بسیاری از اقداماتی که با هدف ایمن‌سازی و به بهانه کاهش تلفات رانندگی در معابر انجام می‌شوند عمدتاً به محدودیت دسترسی عابران پیاده و در نتیجه افزایش مطلوبیت اتومبیل منتهی می‌شوند و منابعی که می‌تواند صرف توسعه حمل و نقل عمومی شود در امور با اولویت کمتر هزینه می‌شوند. افزایش سهم سفرهای روزانه از طریق حمل و نقل عمومی راه حل پنهان ایمنی در حمل و نقل است. تحقیقات نشان می دهد جوامعی که بیشتر از حمل و نقل عمومی استفاده می‌کنند، در مقایسه با جوامع خودرومحور، پنج برابر ایمن تر هستند. بر اساس مطالعات صورت گرفته ای که توسط انجمن حمل و نقل عمومی آمریکا (APTA) منتشر شده است، مؤثرترین ابزار ایمنی در حمل و نقل برای یک شهروند و حتی یک جامعه استفاده از حمل و نقل عمومی است.
به گفته وی، امروز زمان آن فرا رسیده است که از حمل و نقل عمومی به عنوان یک ابزار برای ایمنی در حمل و نقل استفاده کنیم، زیرا می تواند خطر تصادف را برای شهروندان یک جامعه به طور چشمگیری کاهش دهد. در مطالعات انجام شده برای ۳۲ شهر با جمعیت بیش از ۵۰۰ هزار نفر یک رابطه معکوس بسیار قوی میان تلفات رانندگی و میزان استفاده مردم از حمل و نقل عمومی مشاهده می‌شود. تقریباً تمامی شهرهای بزرگ که سرانه سفرهای حمل و نقل عمومی در آن‌ها به طور متوسط کمتر از ۳۰ سفر در سال است، بیش از ۶ نفر تلفات رانندگی در هر ۱۰۰ هزار نفر دارند. این درحالیست که تقریباً تمامی شهرهای با سرانه سفرهای حمل و نقل عمومی به میزان بیش از ۵۰ سفر در سال، تلفات رانندگی به میزان کمتر از ۶ نفر در هر ۱۰۰ هزار نفر دارند.
وی افزود: همچنین در اثر سیاست‌های نادرست ما، فواصل میان مبادی (سکونت) و مقاصد (شغل) سفر روز به روز در حال تشدید شدن است. این شیوه از برنامه‌ریزی، وابستگی شهروندان به اتومبیل را افزایش می‌دهد و شهرهایی که در مسیر راهبردهایِ رشد هوشمند و کاهش وابستگی به اتومبیل شخصی گام برداشته‌اند در مقایسه با شهرهای پراکنده و وابسته به اتومبیل توانسته‌اند به میزان قابل توجهی از میزان تلفات ناشی از حمل و نقل بکاهند.
تشکری هاشمی در ادامه نطق خود که در اختیار رسانه ها قرار داد گفت: براساس الگوهای مهندسی ترافیک سه عامل اصلی بوجودآورنده تصادفات شامل عوامل انسانی، راه و محیط و وسائل نقلیه می باشند که عامل راه یک حوزه سخت افزاری است، بصورتی که ایمن‌سازی راه‌های درون شهری موجب کاهش نرخ تصادفات و همچنین پیشگیری از بروز تصادفات سنگین در معابر درون شهری خواهد شد. همچنین استفاده از علائم ترافیکی و هشدار دهنده براساس استانداردهای موجود در این حوزه موجب آگاهی بخشی به رانندگان و عابرین پیاده شده و از بروز تصادفات جلوگیری خواهد شد. یکی دیگر از مولفه های مربوط به راه‌های سطح شهر استفاده از تجهیزات به روز ترافیکی در راستای هوشمندسازی معابر به منظور اعمال قانون رانندگان متخلف می باشد که تاثیر بسزایی در کاهش جرایم و پیشگیری از تصادفات دارد.
وی ادامه داد: خیابان هایی که برای عابران پیاده امن‌تر هستند، به دلیل سرعت کم، ایمن‌ترین خیابان ها برای رانندگان نیز هستند. هر چه سرعت وسایل نقلیه بیشتر باشد، شدت آسیب ها یا جراحات وارده بیشتر است. لذا لازم است به سرعت طرح در معابر نیز توجه ویژه ای شود و عامل وسیله نیز به صنعت خودروسازی مرتبط است که صنایع خودروسازی می‌بایست از استانداردهای جهانی در ساخت و ساز استفاده کنند که متاسفانه خودروهای تولید داخلی فاصله بسیار زیادی با این استانداردها دارند. تردد خودورهای مستهلک و فرسوده در سطح شهر و همچنین تردد تعداد بالای موتورسیکلت های ناایمن و بطور کلی استانداردهای پایین وسائل نقلیه و تکنولوژی پایین تولید خودروها منجر به افزایش تصادفات و همچنین خسارات جانی ناشی از آن شده است.
وی با تاکید بر اینکه پلیس راهور مکررا نسبت به نا ایمن بودن جاده‌ها و همچنین سن فرسودگی خودروها تذکر داده و از مسئولان خواسته است به این مساله مهم توجه داشته باشند، تصریح کرد: عامل انسانی نیز به عنوان متنوع‌ترین نقش، مرتبط با قانون گذار، مجری قانون و کاربر در سطوح مختلف می‌باشد. بر اساس آمارها در بین این عوامل بیشترین سهم و دلیل تصادفات، مربوط به عامل انسانی می باشد. ویژگیهای شخصیتی می‌توانند رفتارهای پرخطر در رانندگی و فهم انسان را از ایمنی و خطر، تحت تاثیر خود قرار دهند. به همین سبب بهتر است راننده به لحاظ روانشناسی مورد بررسی قرار گیرد تا ویژگی شخصیت احساسی او تعیین گردد. همچنین می‌بایست برای رانندگان ناایمن آموزش‌های لازم مانند دوره های تقویت هوش هیجانی و ادراک خطر برگزار گردد. از دیگر مواردی که باید مورد توجه قرار گیرد بازنگری و بروزرسانی قوانین است. متاسفانه قوانین ما بازدارندگی کافی را ندارند. به عبارتی رابطه تخلف و تنبیه متناسب نیست.
وی با بیان اینکه یکی از الزامات تبدیل شهر تهران به عنوان یک شهر ایمن، وجود ساختارهای مناسب حمل و نقلی برای آن می باشد، افزود: متاسفانه سیاست های پیوسته و تداوم دار در موضوع ایمنی در تهران وجود ندارد و بصورت مقطعی و متناسب با نظرات مدیران دستخوش تغییرات می گردد و اما رویکرد اصلی مدیریت شهری به منظور ارتقاء ایمنی حمل و نقل شهر تهران می‌بایست عمل به اقدامات تصریح شده در طرح جامع حمل و نقل و ترافیک تهران باشد. در طرح جامع حمل‌ونقل و ترافیک تهران، چشم‌انداز اصلی شهر تهران اینگونه تعریف شده است که"در سال ۱۴۰۴، شهر تهران دارای سیستم حمل‌ونقلی است که کیفیت زندگی و فعالیت ساکنان شهر را مطابق با استانداردهای بین‌المللی ارتقاء می‌دهد. این امر متضمن آن است که این سیستم یکپارچه، در دسترس، روان، راحت، ایمن، پاک و در جهت توسعه اقتصادی شهری بوده و با در نظر گرفتن محدودیتهای منابع نیز قابل اجرا باشد."
عضو شورای شهر تهران ادامه داد: با دقت در چشم‌انداز تعریف شده، روشن است که موضوع ایمنی حمل و نقل یکی از مهمترین کلید واژه ها است. متاسفانه تاکنون به این موضوع کلیدی توجهی نشده است. قوانین و الزامات قانونی متعددی در حوزه ایمنی وجود دارد ولی با این وجود برنامه‌ای جامع و عملیاتی در حوزه ایمنی حمل و نقل مختص شهر تهران وجود ندارد و بر اساس بند ۱۹ ماده پنجاه و پنجم برنامه ۵ ساله سوم توسعه شهر تهران، مقرر گردید شهرداری برنامه عملیاتی ایمنی در حمل و نقل شهر تهران را تا پایان سال اول برنامه تهیه نماید که با گذشت بیش از ۳ سال از ابلاغ برنامه سوم تاکنون این مهم انجام نشده است.
تشکری هاشمی گفت: در نهایت وقتی در مورد ایمنی حمل و نقل صحبت می‌کنیم، از اهمیت توجه به زندگی انسان ها صحبت می‌کنیم. ما امروز نیازمند بازنگری بنیادین در نوع نگاه خود به شهر هستیم. بهترین راهبردی که می‌توان برای یک شهر ایمن در نظر داشت کاهش سهم سفر با اتومبیل است. شهری که مردمانش کمتر رانندگی می‌کنند، کمتر در معرض آسیب‌های رانندگی قرار دارند. ارتقاء ایمنی حمل و نقل درون شهری به عنوان یکی از مهمترین عوامل ایمنی شهر، از اولویت های اصلی دوره ششم شورای اسلامی شهر تهران است و ضروری است شورای اسلامی شهر تهران در این زمینه نقش نظارتی خود را بسیار افزایش دهد.
وی افزود: در همین راستا و به منظور ارتقاء ایمنی حمل و نقل درون شهری رویکردهای ذیل پیشنهاد می گردد که توسعه مبتنی بر حمل و نقل عمومی(TOD)، توجه ویژه به نقش رفتارهای رانندگی از طریق آموزش و مهارت آموزی، حرکت به سمت حمل و نقل انسان محور به جای خودرو محور، اصلاح نواقص و معایب معابر شهری، استفاده گسترده از تجهیزات هوشمند به گونه‌ای که تمامی شهروندان احساس نمایند که هرگونه خطای رانندگی دیده خواهد شد، حذف خودروهای فرسوده و پرخطر، جایگزینی موتورسیکلت های ایمن، تصویب و اجرای قوانین بشدت بازدارنده و ایجاد تناسب میان جرم و جریمه، تکمیل تجهیزات ترافیکی؛ تابلوها، علائم افقی و عمودی، خط کشی ها و...، تولید خودروهای ایمن، توسعه حمل و نقل عمومی انبوه بر، اقدامات سختگیرانه در مقررات ترافیکی مورد توجه قرار گیرد و از شهردار شهر تهران خواهشمندم به موضوع مهم ایمنی حمل و نقل با نگاهی انسان محور توجه ویژه‌ای داشته باشند و در این راستا اقدامات فوری و ویژه‌ای را اتخاذ کند.