به گزارش گروه محیط زیست تهرانی نیوز، بر اساس اطلاعات ثبت شده در ایستگاه‌های سنجش کیفیت هوای تهران، تعداد روزهای قابل قبول فروردین سال ۱۴۰۱ نسبت به سال گذشته سه روز کاهش و تعداد روزهای ناسالم یک روز افزایش یافت و ۲۰ فروردین امسال هوای تهران با شاخص ۳۳۲ وضعیت خطرناک را تجربه کرد.
وضعیت هوای تهران در اولین ماه بهار ۱۴۰۱ و مقایسه آن با سال گذشته نشان می‌دهد که در فروردین سال گذشته ۲۵ روز قابل قبول ثبت شده که این عدد امسال به ۲۱روز کاهش یافت. سال ۱۴۰۰ چهار روز هوای تهران در شرایط ناسالم برای گروه‌های حساس قرار داشت که این وضعیت در سال ۱۴۰۱ به شش روز ناسالم برای گروه‌های حساس و یک روز ناسالم برای همه گروه‌ها رسید. در فروردین ماه سال ۱۴۰۰ یک روز پاک و در سال ۱۴۰۱ دو روز پاک ثبت شد.
شاید برجسته ترین نکته‌ای که در مقایسه کیفیت هوای فروردین ماه سال جدید و سال گذشته به چشم می‌خورد، ثبت شرایط خطرناک آلودگی هوا در روز ۲۰ بهار ۱۴۰۱ باشد. شاخص آلودگی هوا در این روز به عدد باورنکردنی ۳۳۲ رسید و در برخی از نقاط پایتخت نیز شاخص آلودگی هوا از این مقدار نیز تجاوز کرد. افزایش تصاعدی غلظت آلاینده‌ها در این روز به علت ورود توده گرد و غبار خارجی به مرزهای ایران اتفاق افتاد و سبب شد تا آسمان تهران برای مدتی شفافیت خود را از دست بدهد و ریه‌های مردم نیز بیش از پیش میزبان ذره‌های گرد و غبار شود.
ذرات معلق کوچکتر از ۱۰ میکرون درشت‌ترند و نسبت به ذرات معلق کوچکتر از ۲.۵ میکرون کمتر وارد بخش‌های تحتانی سیستم تنفسی می‌شوند و به طور جزئی خطر کمتری دارند ولی در غلظت‌های بالا و در قیاس با حد مجاز می‌توانند مشکلات زیادی به لحاظ بهداشتی و زیست محیطی در پی داشته باشند.
آلاینده شاخص هوای فروردین سال ۱۴۰۱ نیز مانند فروردین ماه سال گذشته ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون بود. تنها در روزهای ۱۹ و ۲۰ فروردین که توده گرد و غبار وارد تهران شد، ذرات معلق کمتر از ۱۰ میکرون تبدیل به آلاینده شاخص هوای تهران شد. در ۴ روز فروردین ۱۴۰۰ آلاینده ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون بالاتر از حد مجاز گزارش شد که در هیچ کدام از این روزها آلاینده نیتروژن دی اکسید بالاتر از حد مجاز نبود. در سال ۱۴۰۱ این عدد به هفت روز رسید و در هیچ روزی نیتروژن دی اکسید بیش از حد مجاز نبود. کمینه شاخص ثبت شده برای آلاینده ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون عدد ۴۸ و بیشینه آن عدد ۱۹۶ را نشان می‌دهد. کمینه و بیشینه شاخص برای آلاینده نیتروژن دی اکسید ۴۵ و ۸۵ بود.
مطالعات علمی متعدد درباره ذرات معلق نشان می‌دهد که قرار گرفتن در معرض این آلاینده باعث بروز مشکلات زبادی می‌شود. مرگ زودرس در مبتلایان به بیماری‌های قلبی و ریوی، بروز حملات قلبی غیرکشنده، ضربات قلب نامنظم، ابتلا به سرطان ریه، تشدید آسم، کاهش عملکرد ریه و افزایش علائم تنفسی مشکلاتی است که آلودگی هوا برای سلامت انسان ایجاد می‌کند.
در اسفند ماه کربن مونوکسید نیز در بدترین حالت خود شاخص ۳۹ را به ثبت رساند. برای ذرات معلق کمتر از ۱۰ میکرون نیز در ناسالم‌ترین وضعیت عدد ۳۳۲ ثبت شد که نشاندهنده وضعیت خطرناک است.
مقایسه‌ها نشان می‌دهد فروردین ماه سال ۹۹ با تجربه ۱۷ روز قابل قبول و ۱۴ روز پاک همراه بود همچنین اسفند ماه ۹۸ شامل ۲۱ روز پاک، ۱۰ روز قابل قبول بود. این نشاندهنده کاهش تعداد روزهای پاک و قابل قبول نسبت به سال‌های گذشته در اولین ماه سال است.
شاخص کیفیت هوا (AQI) به پنج دسته اصلی تقسیم‌بندی می‌شود. بر اساس این تقسیم‌بندی از عدد صفر تا ۵۰ هوا پاک، از ۵۱ تا ۱۰۰ هوا سالم یا متوسط، از ۱۰۱ تا ۱۵۰ هوا ناسالم برای گروه‌های حساس، از ۱۵۱ تا ۲۰۰ هوا ناسالم برای همه گروه‌ها، از ۲۰۱ تا ۳۰۰ هوا بسیار ناسالم و از ۳۰۱ تا ۵۰۰ شرایط کیفی هوا خطرناک است.
گفتنی است در هوای پاک که با رنگ سبز نشان داده می‌شود، شرایط کیفیت هوا مناسب است و خطری برای سلامت انسان ندارد. در هوای سالم که به رنگ زرد شناخته می‌شود، کیفیت هوا قابل قبول و غلظت آلاینده‌ها کمتر از حدی است که بر سلامت انسان تاثیر منفی داشته باشد اما در هوای ناسالم برای گروه‌های حساس که به رنگ نارنجی نشانه‌گذاری می‌شود، مقدار AQI بین ۱۰۱ تا ۱۵۰ قرار می‌گیرد که در نتیجه آن گروه‌های حساس اثرپذیری بیشتری از آلودگی هوا خواهند داشت.
در هوای ناسالم که به رنگ قرمز است، کلیه افراد جامعه در معرض مخاطرات ناشی از آلودگی هوا قرار می‌گیرند و حتی ممکن است گروه‌های حساس دچار عوارض شدیدتری شوند. افزون بر این در هوای بسیار ناسالم که به رنگ بنفش نشان داده می‌شود و عدد AQI بین ۲۰۱ تا ۳۰۰ قرار می‌گیرد، احتمال بروز عوارض جدی برای سلامت افراد جامعه افزایش می‌یابد.