به گزارش گروه حمل و نقل عمومی و شهری شهرداری نیوز،مدیرعامل شرکت واحد اتوبوسرانی شهر تهران گفت: زمانی که قیمت بنزین آزادسازی می شود دولت باید هزینه واقعی سفر با حمل‌و‌نقل عمومی را نیز محاسبه کند نه اینکه سیاست‌گذاری در این بخش را به امان خدا رها کند.

طرح آزادسازی قیمت حامل‌های انرژی از جمله‌ طرح‌هایی است که به عنوان گام نهایی طرح هدفمندی یارانه‌ها قرار بود که با یک شیب ملایم اجرایی شود. اما آنچه در این میان اهمیت دارد اجرای یکباره این طرح در کشوربود. هرچند افزایش 300 تومانی قیمت بنزین تاثیر زیادی در هزینه بنزین از نظر برخی از مسئولان دولتی نداشت، اما در بخش حمل‌و‌نقل عمومی افزایش 6 درصدی قیمت گازوئیل به افزایش قیمت در بخش لوازم یدکی هم شده و هزینه‌های رانندگان را 50 تا 60 درصد اضافه می کند. پیمان سنندجی، مدیرعامل شرکت واحد اتوبوسرانی شهر تهران اعتقاد دارد زمانی که قیمت بنزین آزادسازی می شود دولت باید هزینه واقعی سفر با حمل‌و‌نقل عمومی را نیز محاسبه کند نه اینکه سیاست‌گذاری در این بخش را به امان خدا رها کند.

سنندجی درباره تاثیر آزادسازی قیمت حامل های انرژی بر ناوگان اتوبوسرانی شهر تهران می گوید: اجرای طرح آزادسازی قیمت حامل‌های انرژی اگرچه از نظر قیمتی رقم قابل توجهی نیست اما باید به این مساله توجه داشت که اجرای آن باعث افزایش هزینه در بخش‌های مختلف و مرتبط با حمل‌و‌نقل عمومی به ویژه لوازم یدکی شده است. در نگاه نخست افزایش قیمت در بخش گازوئیل تنها 6 درصد بوده است اما همین 6 درصد وقتی به بخش لوازم یدکی و قطعات می‌رسد به یکباره تاثیر 60 درصدی در افزایش قیمت در این بخش خواهد داشت.

به رغم آنکه کارشناسان حوزه حمل و نقل همچنان در حال بررسی پیامدهای آزادسازی قیمت حامل های انرژی بر ناوگان اتوبوسرانی و تاکسیرانی هستند، اما برخی از اعضای شورای شهر بر این باورند که افزایش قیمت 300 تومانی در حامل‌های انرژی در پیمایش تاکسِی ها و اتوبوس‌ها رقم قابل توجهی نیست و نباید نسبت به این مساله حساسیت به خرج داد، اما مدیرعامل شرکت واحد اتوبوسرانی شهر تهران در این باره توضیح می دهد: در خصوص تاثیر اجرای طرح آزادسازی حامل‌های انرژی باید مطالعات دقیق تری صورت گیرد چرا که ابعاد این تاثیرگذاری به مراتب بیشتر است.

وی ادامه می دهد: اگر در این بررسی‌ها تنها افزایش قیمت سوخت را مورد بررسی قرار دهید، آن زمان باید گفت که این افزایش 6 درصدی در قیمت گازوئیل رقم قابل توجه و ملاحظه‌ای نیست. اما وقتی ابعاد اجرای این طرح را به صورت وسیع‌تر در نظر بگیریم، می‌بینیم که اثرات به مراتب بیشتری را در بخش حمل‌و‌نقل عمومی در خصوص افزایش هزینه‌ها دارد چرا که این افزایش 6 درصدی در بخش لوازم یدکی، قطعات و موضوعات مرتبط با ناوگان حمل‌و‌نقل عمومی است وقتی این 6 درصدها جمع می‌شود می‌بینیم که افزایش هزینه‌ها در این بخش به 50 تا 60 درصد هم می‌رسد.

حمایت دولت از ناوگان حمل و نقل عمومی بعد از آزادسازی قیمت بنزین

حمایت دولت از بخش ناوگان حمل و نقل عمومی و اعطای بسته های حمایتی در این بخش یکی از موضوعات مهمی است که در روزهای اخیر موضوع بحث بسیاری از کارشناسان، نمایندگان مردم در مجلس و شورای شهر تهران و مدیران شهری بوده است. هرچند برخی معتقدند که با توجه به مشکلاتی که دولت با آن سر و کار دارد، اعطای بسته های حمایتی نیز باید از سوی مدیریت شهری به رانندگان ارائه شود، اما پیمان سنندجی با رد این ادعا بیان می کند: به اعتقاد بنده اعطای بسته‌های حمایتی به بخش حمل‌و‌نقل عمومی ربطی با مجموعه شهرداری تهران ندارد.  از سوی دیگر از ابتدای سال مدیریت شهری با تغییر شیوه خصوصی سازی در ناوگان اتوبوسرانی از پیمایشی به «پر کیلومتری» حمایت‌های خود را از بخش خصوصی انجام داده است.

مدیرعامل شرکت واحد اتوبوسرانی شهر تهران یادآور می شود: زمانی که لایحه افزایش کرایه را به شورای شهر ارائه می دهیم به این معناست که طبق یک بررسی کارشناسی شامل میزان پیمایش، قیمت سوخت، تورم و ....  در آن مورد توجه قرار داده ایم. هرگونه تغییری که در فرضیات کارشناسی ما در افزایش کرایه سالانه ناوگان اتوبوسرانی (مانند افزایش قیمت بنزین) وارد شود قطعا نتیجه نهایی را تحت تاثیرقرار می‌دهد. شاید در این میان این بحث مطرح شود که بسته‌های حمایتی از سوی شورای شهر تهران به رانندگان بخش حمل‌و‌نقل عمومی اعطا شود،این تصمیم‌گیری هیچ‌گونه اشکالی ندارد.

وی با بیان اینکه بپذیریم این افزایش قیمت و آزاد سازی تاثیرات خود را بر بخش حمل‌و‌نقل عمومی گذاشته است، می گوید: نگاه‌ها در این بخش گاهی به این گونه‌است که مدیران و مسئولان ذیربط در اجرای طرح آزادسازی قیمت حامل‌های انرژی نمی‌پذیرند که این افزایش قیمت در این بخش تاثیرگذار بوده است در آن صورت نگاه‌ها یکطرفه از بالا به پایین به این بخش خواهد بود. اما بخش دیگر بررسی‌ها به این صورت است که مسئولان می‌پذیرند این افزایش قیمت بر افزایش هزینه‌های حمل‌و‌نقل عمومی تاثیرگذار است اما در نهایت تصمیم می‌گیرند که شورای شهر و یا مجموعه مدیریت شهری بسته‌های حمایتی را برای دست‌اندرکاران این بخش در نظر بگیرند. در آن صورت است که یارانه‌هایی به این بخش  تعلق می‌گیرد. اما مساله اصلی‌ای که ما داریم این است که هنوز مسئولان دولتی قبول نکرده‌اند که آزادسازی قیمت تاثیرات زیادی در افزایش هزینه رانندگان داشته است.

قیمت واقعی کرایه حلقه مفقوده حمل و نقل عمومی در تهران

بررسی ها نشان می دهد که در بیشتر کشورهای دنیا آزادسازی قیمت حامل‌های انرژی یک امر پذیرفته شده چه از سوی شهروندان و چه از سوی مسئولان دولتی است. اما سوال اینجاست که چگونه وقتی در ایران این اتفاق می افتد شاهد افزایش 50 درصدی هزینه ها در بخش حمل‌و‌نقل عمومی هستیم.

مدیرعامل شرکت واحد اتوبوسرانی شهر تهران در جواب این سوال بیان می کند: علت در این است که قیمت واقعی کرایه به فعالان این بخش پرداخت نمی‌شود. وقتی وارد هر کشوری که می‌شوید، هزینه کرایه حمل و نقل عمومی واقعی و بسیار بیشتر از تهران است. به گونه ای که در رتبه بندی های بین المللی حمل و نقل عمومی شهر تهران جزو ارزان ترین حمل و نقل عمومی در دنیاست.

وی ادامه می دهد: به عنوان مثال هزینه یک سفر با اتوبوس در شهر لندن 1.5 پوند معادل 6 هزار و 613 تومان است، شهر شیکاگو این هزینه به 2.25 دلار می‌رسد که معادل 6 هزار و 438 تومان می‌شود.

پیمان سنندجی با اشاره به اینکه عوامل تاثیرگذار در افزایش سالانه کرایه‌ها متغییرهایی مانند استهلاک خودرو، دستمزد، سوخت و... دارد، می افزاید: به عنوان مثال اگر در تهران هزینه یک سفر 1800 تومان می‌شود؛ اما شورای شهر و یا دولت عنوان می‌کند که به جای این قیمت واقعی 400 تومان هزینه کرایه دریافت شود. مابه التفاوت این هزینه واقعی را باید سیاستگذارها تعیین ‌کنند. متاسفانه ما به راحتی از کنار این مابه التفاوت می‌گذریم برای اینکه مشخص نیست سیاستگذار در این مساله چه سازمانی است.

وی تاکید می کند: الان دولت و مسئولان دولتی بر این باورند که بعد از طرح آزادسازی قیمت حامل‌های انرژی  نباید افزایش کرایه‌ای انجام شود. پس معلوم است که دولت باید در خصوص پرداخت این مابه التفاوت تصمیم‌گیری کند و به عبارتی دولت در این زمینه مسئول است. این یک معادله است اما برخی نمی‌خواهند این معادله را بپذیرند. چرا که همیشه بررسی‌های کارشناسی رنگ و بوی سیاسی به خود می‌گیرد.

دلیل بروز برخی تخلف های بخش خصوصی بی توجهی دولت است

زمانی که طرح آزادسازی قیمت حامل های انرژی  در کشور اجرایی شد، از مسئولان دولتی گرفته تا اعضای شورای شهر بسیاری از شهرها و کلانشهرها مدعی بروز تخلفاتی مبنی بر افزایش کرایه خودسرانه از سوی برخی از رانندگان شدند. به همین دلیل دو سازمان تاکسیرانی و اتوبوسرانی نیز مکلف بر نظارت های سفت و سخت بر عملکرد رانندگان حوزه های خود شدند.اما آیا نبود نظارت کافی بر عملکرد رانندگان فعالل در حمل و نقل عمومی باعث بروز برخی از تخلفات شده بود؟ یا علت های دیگری نیز داشت؟

مدیرعامل شرکت واحد اتوبوسرانی شهر تهران در این باره بیان می کند: به عنوان مثال یک راننده در یک روز کاری باید حداقل 100 هزار تومان درآمد داشته باشد تا هزینه‌های ماهیانه‌اش تامین شود بدون اینکه پس‌اندازی برای او باقی بماند.  زمانی که دولت برنامه‌ای برای پرداخت مابه التفاوت هزینه واقعی یک سفر ندارد در آن  زمان است که راننده مجبور به تخلف می‌شود. به همین خاطر گاهی اوقات گزارش داده می‌شود که مثلا برخی رانندگان تاکسی به صورت خودسرانه کرایه‌ها را افزایش داده‌اند. زمانی که ما لایحه افزایش کرایه امسال را به شورا ارائه کردیم و مصوب شد براساس قیمت فعلی حامل‌های سوخت این کار انجام شد و دولت به عنوان یک نهاد تصمیم‌گیر حتی به شهرداری تهران اعلام نکرد که قرار است که طرح آزادسازی قیمت در سال 94 اجرایی شود.

از 6تا 60 درصد افزایش هزینه رانندگان

تمامی نگرانی بخش خصوصی اتوبوسرانی این است که بعد از این افزایش قیمت چند درصد لوازم یدکی اتوبوس هایشان افزایش خواهد یافت. پیمان سنندجی اعتقاد دارد که هنوز به طور کامل و دقیق میزان افزایش هزینه لوازم یدکی مشخص نیست اما می توان این افزایش هزینه را پیش بینی کرد. به عنوان مثال در قدم اول بعد از آزادسازی حامل های انرژی به تنهایی قیمت گازوئیل 6 درصد افزایش پیدا کرده است اما یک کارخانه لاستیک‌سازی نیاز به سوخت دارد و این افزایش قیمت باعث افزایش حداقل 6درصدی قیمت لاستیک می‌شود اما برای راننده همین مساله 12 درصد افزایش هزینه را در پی دارد. به این صورت که 6 درصد سوخت خودرو‌اش افزایش داشته و حداقل 6 درصد نیز هزینه لاستیک خودرواش افزایش قیمت داشته است. همین این اتفاق در تمامی لوازم یدکی روی می‌دهد و در آخر ببینید که یک راننده اتوبوس با چه افزایش هزینه ای روبه رو خواهد شد.

عدم اطلاع رسانی دولت نسبت به اجرای طرح آزادسازی قیمت به مدیران شهری و حمل و نقل عمومی مساله دیگری است که هم اعضای شورا و هم مدیریت شهری نسبت به آن گلایه دارند.

مدیرعامل شرکت واحد اتوبوسرانی شهر تهران در این باره  می گوید:: دلخوری ما هم از این است که چرا دولت در جریان جلسات مشترکی که با مجموعه مدیریت شهری داشت به این مساله اشاره نکرد. ما صادقانه بحث تعیین قیمت کرایه‌ها بر مبنای پر کیلومتر را با مسئولان دولتی مطرح کردیم که به شدت مورد استقبال این دوستان نیز قرار گرفت. در همان زمان اعلام کردیم که هزینه سوخت اتوبوس‌ها بر اساس پیمایش تعیین می‌شد و یک قیمت واقعی بود چرا که ما GPS در اتوبوس‌ها قرار داده بودیم که میزان پیمایش ناوگان نیز به صورت دقیق مشخص بود.

وی با تاکید بر اینکه در تمام کشورهای دنیا دولت در توسعه حمل و نقل عمومی مشارکت دارد، بیان می کند:در تمام دنیا هم دولت در توسعه حمل‌و‌نقل عمومی کمک می‌کند و هم اینکه قیمت واقعی کرایه‌ها پرداخت می‌شود. اگر کرایه واقعی پرداخت شود نیاز به کمک دولت نیست اما زمانی که کرایه را واقعی تعیین نمی‌کنیم و بخشی از آن را بلاتکلیف نگاه می‌دارید، مشکل در سیستم حمل‌و‌نقل عمومی ایجاد می‌کنید.

به گفته سنندجی؛ در تمام دنیا ناوگان اتوبوسرانی به صورت ترکیبی است به این صورت که تا 80 درصد این ناوگان خصوصی است که روش تعیین کرایه‌ها نیز براساس پر کیلومتر محاسبه می‌شود و مابقی نیز از اتوبوس‌های دولتی و سازمان‌های تاثیرگذار مانند سازمان اتوبوسرانی استفاده می‌شود. وقتی شما روش «پِرکیلومتر» را اجرایی می‌کنید در واقع باید قیمت واقعی هزینه سفر را دریافت ‌کنید.

وی در پایان تاکید می کند: بدون حساب و کتاب افزایش دادن هزینه سوخت در آینده مشکلات زیادی ایجاد می‌کند. کسی مخالف آزاد سازی قیمت سوخت نیست. حامل‌های انرژی باید در جایگاه خود قرار گیرند، اما بدون حساب و کتاب وقتی عمل شود، همین اتفاق روی می‌دهد.