این نوع کار کردن، بدترین مدل از اشتغال را به نمایش می گذارد. افرادی که نه امنیت شغلی دارند و نه تحت پوشش هیچ یک از قانون های حمایتی بازار کار قرار می گیرند، آنها همیشه محکوم می شوند و هیات های حل اختلاف شکایات آنها را نمی پذیرد چون ارتباط کاری آنها با کارفرمایان به صورت قراردادی نیست.
با این وجود، مقامات کارگری برآورد می کنند چند میلیون نیروی کار کشور هر روز با شرایط توصیف شده فعالیت می کنند و معیشت آنها در خطر دائمی قرار دارد. کارگران روزمزد مجبورند در خیابان ها و نقاطی از شهر منتظر بمانند تا شاید کارفرمایی بخواهد به آنها پیشنهاد کار بدهد.
روزمزدی‌ها چند روز ماه کار دارند؟
معمولا چه در ایران و چه کشورهایی که بخشی از نیروی کار آنها اینگونه در بازار کار فعالیت می کنند امکان اشتغال در تمامی روزهای کاری ماه را نمی یابند و در بسیاری از موارد ممکن است یک هفته تا ۱۰ روز در هر ماه مشغول به کار شوند. این نوع کسب درآمد با وجود نبود حمایت های دیگر مانند حقوق ثابت، قائدتا تامین کننده معیشت نیروی کار و خانواده وی نخواهد بود و از این جهت نیز کارگران روزمزد دچار مشکلات جدی معیشتی هستند.
کارگران روزمزد و فصلی در ایران از ضعیف ترین شاغلان بازار کار به لحاظ درآمدی و حمایت های قانونی محسوب می شوند. آنها معمولا در ۶ ماه گرم سال از فعالیت بهتری برخوردارند و در ۶ ماه سرد سال معمولا کمتر موفق به اشتغال می شوند و تعداد روزهای بیکاری این گروه از کارگران در فصول سرد سال نسبت به ماه های گرم، بیشتر است.
فتح الله بیات در گفتگو با مهر با بیان اینکه در نیمه اول سال، مشاغلی همچون کشاورزی، دامداری و دامپروری و فعالیت های ساختمانی از رونق بیشتری برخوردار است گفت: در نتیجه اشتغال بیشتری نیز در این بخش ها البته به صورت فصلی و روزمزدی ایجاد می شود.
رئیس اتحادیه کارگران فصلی و قراردادی کشور اظهارداشت: به صورت کلی نمی توان گفت که شاغلان در بخش های روزمزدی در کشاورزی، ساختمان، دامپروری و غیره چه حقوقی را دریافت می کنند، ولی چون این نیروها فصلی بوده و دارای قرارداد ثابت نیستند که از بابت آن بتوانند دریافتی های دیگری داشته باشند، حقوق روزانه افراد روزمزدی باید دستکم دو برابر حداقل مزد تصویب شده در شورای عالی کار برای هر سال باشد.
۶ ماه کار؛ ۶ ماه بیکار
بیات ادامه داد: بسیاری از کارگران فصلی و روزمزدی در طول ۱۲ ماه سال تنها ۳ تا ۶ ماه را می توانند کار کنند و مابقی روزها بیکار و در انتظار به سر می برند. از اینرو، امکان تامین معیشت و زندگی کارگران شاغل در بخش های روزمزدی دشوار است.
این مقام مسئول کارگری کشور درباره احتمال دریافت حقوق بالاتر از مصوبات شورای عالی کار برای کارگران روزمزدی افزود: قطعا در بخش های ساختمان و کشاورزی این اتفاق می افتد و کارگران فصلی چون از حداقل هایی که یک کارگر قراردادی برخوردار است، محروم هستند؛ باید دریافتی های بالاتری داشته باشند.
وی تاکید کرد: اگر قرار است در سال جاری هر کارگر قرارداد موقت روزانه دستکم ۲۴ هزارتومان دریافتی داشته باشد، یک کارگر شاغل در بخش فصلی و روزمزد باید حداقل ۴۰ تا ۵۰ هزارتومان دریافتی داشته باشد.
بیات یکی از مسائل کارگران روزمزد و فصلی را نامشخص بودن وضعیت کاری حتی برای یکروز آینده برشمرد و تصریح کرد: متاسفانه وجود این شرایط باعث می شود تا آنها نتوانند برنامه ریزی روشنی برای معیشت خود داشته باشند.
رئیس اتحادیه کارگران فصلی و قراردادی کشور گفت: به تازگی برخی سازماندهی ها و کمک های بیمه ای برای کارگران ساختمانی صورت گرفته؛ از اینرو امکان شناسایی و برقراری چترهای حمایتی برای شاغلان روزمزدی و فصلی کشور وجود دارد.
این مقام مسئول کارگری کشور با تاکید بر اینکه هم اکنون برآورد می شود تا ۳ میلیون نفر کارگر در بخش ساختمانی فعالیت داشته باشند، تاکید کرد: به صورت کلی، دولت می تواند برای حمایت از اقشار ضعیف کارگری مانند روزمزدی ها و فصلی ها؛ حمایت های موثری از جمله اختصاص سبد امنیت غذایی در نظر بگیرد که لازمه آن تشکیل بانک اطلاعاتی است.