ایسنا: مدیرکل امور سیاسی و امنیت بین‌المللی وزارت امور خارجه از تلاش بی‌نتیجه اعضای مذاکرات ان‌. پی . تی در برابر سه کشور حامی منافع رژیم صهیونیستی؛ آمریکا و انگلیس و کانادا خبر داد.

حمید بعیدی‌نژاد در گزارش که در این زمینه منتشر کرده، آورده است:

در حالی‌که پس از چهار هفته مذاکره شبانه‌روزی انتظار می‌رفت امروز کنفرانس بتواند سند نهایی اجلاس را تصویب نماید، به یکباره آمریکا و انگلیس و کانادا امروز بعدازظهر اعلام نمودند که بدلیل عدم رضایت از متن بخش مربوط ایجاد منطقه عاری از سلاح‌های هسته‌ای در خاورمیانه نمی‌توانند با متن پیشنهادی ریاست کنفرانس موافقت نمایند.

ایران به عنوان ریاست جنبش عدم تعهد با توجه به آثارمخالفت این سه کشور با تصویب سند اجلاس، تمامی تلاش خود را بعمل آورد تا مانع شکست کنفرانس شود ولی با توجه به عدم همکاری این سه کشور، پیشنهاد نمود برای آن‌که کشورهای عضو معاهده بتوانند موضع خود را پیرامون این موضوع بررسی و اعلام نمایند، کنفرانس موقتا تعطیل گردد.

بعد از تعطیلی موقت جلسه، جلسه اعضای جنبش عدم تعهد تشکیل و پیشنهادات ایران بعنوان مبنای موضع عدم تعهد را تصویب نمود. با تشکیل مجدد کنفرانس، ایران از طرف اعضای جنبش عدم تعهد این موارد را بعنوان اصول موضع عدم تعهد اعلام کرد: "ما یاس عمیق و ناراحتی شدید خود را از بیانیه‌های سه کشور آمریکا، انگلیس و کانادا که با اقدام خود مانع تصویب سند محتوایی و مالا شکست کنفرانس شدند اعلام می‌کنیم. سند ارایه شده توسط ریاست کنفرانس که حاوی ارزیابی کنفرانس از نحوه اجرای معاهده از یکطرف و تعیین نقشه راه آینده مذاکرات مربوط به خلع سلاح هسته‌ای بود، حاصل تلاشهای تمامی هیاتهای شرکت کننده برای حصول توافق بود که متاسفانه همه این تلاشها با مخالفت این سه کشور به هدر رفت. جنبش عدم تعهد این آمادگی را داشت که علیرغم ضعف‌های زیادی که این متن داشت با آن موافقت نماید. ولی متاسفانه این سه کشور فقط برای تامین منافع یک رژیم غیر عضو معاهده که با توان هسته‌ای نظامی خود تمامی صلح و امنیت منطقه خاورمیانه و جهان را بخطر انداخته است، حاضر شدند بهای سنگین مخالفت با سند را به جان بخرند. ما از تلاش‌های رییس کنفرانس برای ارایه سندی که می‌توانست از نظر ما نگرانی‌های اصلی اعضای معاهده را تامین نماید، تشکر می‌کنیم." به دنبال سخنرانی ایران کشورهای زیاد دیگری نیز از موضع سه کشور مخالف ابراز نگرانی کردند.

اقدام بموقع ایران و جنبش عدم تعهد در تعطیلی موقت جلسه و اعلام موضع صریح جنبش عدم تعهد در اعلام آن‌که حدود صدو بیست کشور عضو معاهده آماده بودند با متن پیشنهادی رییس موافقت نمایند، بطور روشنی مشخص نمود که مسولیت شکست کنفرانس به طور روشن و واضحی بر عهده سه کشور آمریکا، انگلیس و کانادا می‌باشد. ولادیمیر اورلوف محقق برجسته روسی مرتب توءیت می‌کرد: ایران دوباره دیپلماسی پیچیده خود را به نمایش گذاشت.

در بخش دیگری از این گزارش آمده است: ایران بعنوان ریاست عدم تعهد نقش فعالی در مذاکرات این حساس ترین روز مذاکرات ایفا نمود و واقعا از هیچ تلاشی برای جلوگیری از شکست کنفرانس مضایقه نکرد.

مشورتهای ایران با ریاست کنفرانس، خانم فروخی از الجزایر و هماهنگی‌هایی که با کشورهای عدم تعهد انجام داد همه در جهت کمک به موفقیت کنفرانس بود که مورد تقدیر بسیاری از کشورهای عضو غیر متعهدها و غیر عضو نیز قرار گرفت.

امروز تمامی روز را در مشورت با کشورهای عدم تعهد و ریاست کنفرانس سپری کردیم، ولی متاسفانه تلاش‌های ما نتوانست سه کشور مخالف کنفرانس را از سیاست خود منصرف نماید.

ایران حتی موفق شد که کشورهای جنبش عدم‌تعهد را قانع کند که اعلام نمایند علیرغم ضعف‌های متن پیشنهادی رییس با آن همراهی کرده یا حداقل با آن مخالفت نخواهند کرد. اما متاسفانه موضع منفی سه کشور تغییری نکرد.

کشورهای جنبش عدم تعهد بویژه از این جهت‌گیری صریح آمریکا و انگلیس در دفاع از اسراییل خیلی عصبانی و ناراحت بودند و مرتب می‌گفتند این دو کشور با این موضعگیری صریح به نفع اسراییل و پرداخت هزینه سنگین آن ضعف‌های عمیق سیاست خارجی خود را به نمایش گذاردند.

بسیاری از سازمان‌های دولتی بین‌ المللی و همچنین کشورها نیز این موضع اعلام شده توسط عدم تعهد را تکرار می‌کردند که واقعا انصاف نبود که منفعت‌های اصولی یک کنفرانس موفق ان پی تی، قربانی دفاع از منافع اسراییل بعنوان غیرعضو معاهده شود.

برخی نیز تحلیل می‌کردند که رویارویی إمریکا و اسراییل در قالب اختلاف آن‌ها در مذاکرات هسته‌ای، دیگر امکان انعطافی برای امریکا در عدم حمایت کامل از اسراییل در دیگر زمینه‌ها باقی نگذارده است.

یکی از محققین کانادایی الاصل خلع سلاح می‌گفت من از موضع کشورم که بدست دولت افراطی‌های دست‌راستی طرفدار اسراییل تعیین می‌شود خجالت می‌کشم.