جام جم: البته فرقی نمی‌کند در چه فصلی باشیم، اما در تابستان به علت گرمای هوا این مشکل بیشتر ایجاد می‌شود که هم برای خود فرد و هم دیگران غیر قابل تحمل است. البته مصرف عطر و اسپری و ژل حمام تا حدی کمک‌کننده است، اما پیش از هر چیز باید متوجه شوید که آیا عرق‌کردنتان طبیعی است یا می‌تواند نشانه بیماری خاصی باشد؟ چطور از شر عرق‌کردن‌های بیش از حد خلاص شویم؟ با ما همراه باشید تا به پاسخ این پرسش‌ها برسید.
تعریق مکانیسمی است که به وسیله آن دمای بدن که به دلایل مختلفی مثل گرما، فعالیت بدنی و غذا خوردن افزایش یافته است، پایین می‌آید. عرق‌کردن علاوه بر کنترل دمای بدن باعث دفع مواد زائد بدن از راه پوست هم می‌شود. به طور کلی تعریق یک امر طبیعی به حساب می‌آید و وقتی بیماری تلقی خواهد شد که بیش از حد و آزاردهنده باشد. باید بدانید اختلالات غدد مثل پرکاری غده تیروئید، استرس، عوارض ناشی از مصرف داروهای مختلف مثلا قرص‌های ضدافسردگی، سرطان (که بیشتر باعث تعریق شبانه می‌شود)، کاهش قندخون یا هیپوگلیسمی، تغییرات هورمونی، گاهی اوقات بالا بودن فشار خون، مشکلات تغذیه‌ای، درد شدید، تب به دنبال عفونت و... باعث افزایش تعریق بدن می‌شوند که با برطرف شدن مشکلات گفته شده عرق‌کردن هم به حالت طبیعی برمی‌گردد.
چرا زیاد عرق می‌کنیم؟
دکتر نسرین احمدی، متخصص پوست می‌گوید: افزایش تعریق بدن یا به دلیل افزایش تعداد غدد عرق بدن است که در نقاطی از بدن افزایش پیدا کرده یا به دنبال افزایش میزان ترشح غدد عرق اتفاق می‌افتد. حتی گاهی اوقات عرق‌کردن به دلیل هر 2 علت گفته شده است. باید بدانید تعریق بیش از حد در اصطلاح پزشکی هایپرهیدروز نام دارد و معمولا هم روی اندام‌هایی مثل زیر بغل، کف دست‌ها و پاها یا کشاله ران تاثیر می‌گذارد. در این بیماری علاوه بر تعریق زیاد و رطوبت بیش از حد پوست، عوارضی مثل خشکی و پوسته‌پوسته شدن همراه با ایجاد ترک‌خوردگی پوست هم ممکن است ایجاد شود. البته هایپرهیدروز به 2 گروه اولیه و ثانویه تقسیم می‌شود؛ هایپرهیدروز ثانویه در بزرگسالی بروز پیدا می‌کند و برخلاف هایپرهیدروز اولیه، هم در بیداری و هم در حین خواب رخ می‌دهد. در چنین شرایطی پزشک با انجام آزمایش به علت اصلی تعریق که می‌تواند به دلیل استرس یا بیماری‌های زمینه‌ای باشد، پی می‌برد و درمان آغاز می‌شود.
درمانی برای توقف تعریق بیش از حد
به گفته دکتر احمدی روش‌های مختلفی برای درمان تعریق زیاد وجود دارد. به عنوان مثال استفاده از محلول کلریدآلومینیوم که به محلول ضدتعریق شهرت دارد، یکی از بهترین گزینه‌ها است که البته غلظت مناسب دارو حتما باید از سوی متخصص پوست تعیین شود. در این نوع درمان به بیمار توصیه می‌شود روزی 2 تا 3 مرتبه محلول را به کف دست و پاها، زیر بغل، کشاله ران و... اسپری کند.
در این بین نباید فراموش کنید اگر علت عرق‌ریزی، بیماری خاصی باشد، ابتدا باید بیماری را درمان کرد در غیر این صورت راهکارهای درمانی گفته شده چندان موثر نخواهد بود.
دکتر احمدی با بیان این‌که بهترین درمان، حذف عامل ایجادکننده تعریق زیاد است، اضافه می‌کند: بوتاکس به صورت دوره‌ای یکی از بهترین روش‌های درمان تعریق‌های زیاد بویژه در فصول گرم است که حتما باید توسط متخصص پوست تزریق شود. اگر هم مشکل بیمار با درمان‌های گفته شده حل نشود، پزشک در نهایت جراحی سمپاتکتومی یا قطع عصب سمپاتیک در کف دست یا پا را پیشنهاد می‌کند.
علت و درمان عرق سرد
عرق سرد مشکلی است که گاهی اوقات با آن مواجه می‌شویم. ابتلا به بیماری‌های ویروسی مثل آنفلوآنزا، عفونت‌های جدی ناشی از بیماری سل یا ایدز، استرس و اضطراب، میگرن، یائسگی، مشکلات قلبی ـ عروقی و... از جمله عواملی هستند که می‌توانند باعث ایجاد عرق سرد در بدن شوند. در چنین شرایطی مراجعه به پزشک، معاینات بالینی، گرفتن شرح حال و حتی انجام آزمایش برای تشخیص بیماری زمینه‌ای موضوع بسیار مهمی است، چرا که نوع درمان را مشخص می‌کند.
یک مام ضدعرق گیاهی
به گفته متخصصان طب سنتی برای پیشگیری از تعریق زیاد و بدبو شدن عرق بدنتان، وقتی می‌خواهید از خانه خارج شوید، یک دستمال کاغذی آغشته شده به شامپو یا صابون یا آبلیمو (یکی از اینها و نه همه باهم) را به محل‌های عرق ریزش مثلا زیر بغل بمالید. همچنین گیاه رزماری که به اکلیل کوهی نیز شهرت دارد، در کاهش تعریق بدن اثر بسزایی دارد. برای تهیه یک پودر گیاهی ضدعرق می‌توانید ترکیبی از 50 گرم پودر برگ رزماری و 200 گرم تالک (پودر بچه) را با هم مخلوط کنید و روزی 2 تا 3 بار در ناحیه زیر بغل بمالید.
مقابله با بوی بد پاها
بسیاری از افراد از بوی بد پاهایشان در عذاب هستند، چرا که وقتی پاها برای مدت طولانی در کفش می‌ماند، بشدت عرق می‌کند و بوی نامطبوعی تولید می‌شود. حالا فرض کنید مجبور شوید در چنین شرایطی کفش‌هایتان را در بیاورید و وارد یک محیط سربسته شوید. حتی تصور این صحنه شبیه کابوس است. اگر شما هم جزو افرادی هستید که بوی عرق پاهایتان تند و زننده است، توصیه می‌کنیم هر روز پاهایتان را با آب گرم و صابون بشویید و پس از شستن کاملا خشک کنید. از طرفی قرار دادن پاها در محلول آب نمک (نصف فنجان نمک در یک لیتر آب) هم در کنترل تولید عرق موثر است. همچنین می‌توانید مقداری چای را در یک لیتر آب بجوشانید و بعد از خنک شدن، پاهایتان را مدت نیم ساعت داخل آن قرار دهید و پس از خشک کردن پاها از آرد نشاسته ذرت استفاده کنید تا به مرور زمان تعریق پاها کمتر شده و بوی بد پاها رفع شود. پیش از پوشیدن کفش نیز مقداری نشاسته ذرت یا پودر شیرین بیان داخل کفشها بپاشید. در عین حال قرار دادن بوگیرهای حاوی پودر زغال و زاج سفید (موجود در داروخانه‌ها) در کفش در رفع بوی بد عرق پا مؤثر است.