براساس گزارش های رسمی نیز تعداد بیکاران مطلق کشور که حتی برای یک دقیقه نیز تجربه کار نداشته اند اما به سن کار رسیده و آماده ورود به بازار کار هستند، ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار نفر هستند ولی آمارهای غیررسمی این تعداد را ۵ میلیون نفر می داند.
برخی وزرای دولت تدبیر و امید عنوان کرده اند با ۴ میلیون و ۵۰۰ هزارنفری که در دانشگاه ها هستند و بزودی به جمعیت بالقوه بیکار کشور افزوده می شوند، تعداد بیکاران کشور دستکم به ۷ میلیون و به روایت های دیگری تا ۱۰ میلیون نفر نیز خواهند رسید؛ اگر دولت نتواند با استفاده از امکانات و ابزارهای موجود برای خروج بیکاری از بحران فعلی، چاره ای بیاندیشد.
انباشت بیکاری و ناتوانی بازار کار کشور در پاسخگویی به نیازهای شغلی جوانان و ورود یکباره صدها هزار متولد دهه ۶۰ به این بازار و تغییر ذائقه کارجویان نسبت به شغل که عموما به دلیل تحصیلات دانشگاهی است؛ از مهم ترین دلایل پیچیده شدن معضل بیکاری در ایران محسوب می شود.
غفلت دولت‌ها از بمب ساعتی بیکاری
علاوه بر این، کارشناسان بازار کار معتقدند طی سالیان متمادی که دولت های مختلفی بر سر کار آمده و رفته اند، به بیکاری به عنوان یک خطر احتمالی بالقوه در آینده نزدیک نگاه نشده و اساسا این مسئله چندان مورد توجه دولت های گذشته نبوده است.
بررسی روند عملکرد دولت های یکی دو دهه گذشته ایران درباره اشتغال و بیکاری این بوده که طرح هایی را به منظور مقابله با بیکاری به صورت ضربتی و کوتاه مدت ارائه کردند، برای آن از بانک ها هزینه شد و در نهایت کار به آمارسازی درباره اشتغال زایی نیز کشیده شد؛ ولی مشکلی از بیکاران حل نشد.
عموما نگاه دولت ها به مسئله بیکاری تاکنون حل ریشه ای این معضل، فراهم کردن زمینه های تامین نیازهای روز بازار کار از قبیل توانمندسازی کارجویان و مهارت آموزی و موضوعاتی از این دست نبوده و همانگونه که عنوان شد تمامی طرح های اشتغال زایی دولت ها محدود به دوره فعالیت خودشان بوده و از سوی دولت های پس از آنها ادامه نیافته که از مهم ترین آنها خوداشتغالی ها، زودبازده ها و مشاغل خانگی است.
اما حالا در هفته کارگر سال ۹۴ دکتر حسن روحانی؛ رئیس جمهوری در اظهاراتی جدید عنوان کرد: با توسعه می‌توانیم پرچم عزت ایران و اسلام را در جهان بالا ببریم اما روزی که در ایران بیکاری نباشد٬ روز عزت اسلام و ایران است.
دستور روحانی درباره مشاغل سخت و زیان آور
رئیس جمهور تاکید کرد: اگر در جامعه ای میلیون ها جوان بیکار باشد و وقتی که پدر و مادر و جوان از این وضع شرمنده و ناراحت باشند٬ به سمت عزت نخواهیم رفت. عزت وقتی است که فرزندان این مرز و بوم بر سر کارهای آبرومندانه باشند.
وی با بیان اینکه انشاالله رشد مثبت اقتصادی را ادامه خواهیم داد تصریح کرد: بدون رشد مثبت اشتغال ممکن نیست. ما دو هدف داریم اول صیانت از کارگران عزیز که در این مورد بار‌ها به وزیر کار گفته‌ام همه توان را به کار بگیرد تا کارگری بیکار نشود٬ چرا که درد و غم بر دل ماست که یک کارگر مقابل زن و فرزندش شرمنده باشد٬ بنابراین از ادامه فعالیت کارگران صیانت می‌کنیم.
روحانی افزود: برای آنها که فرصت شغلی نیافته اند٬ اشتغال به وجود می آوریم٬ اما این روند بدون حرکت به سمت اقتصاد مقاومتی ممکن نیست. در سال همدلی دولت و ملت٬ همدلانه و همکارانه در کنار هم٬ فضای کار، اشتغال و توسعه و تولید را رشد می‌دهیم.
رئیس جمهور خطاب به کارگران گفت: مبادا به ذهنتان برسد که دولت مشکلات کار، اشتغال و کارگران را فراموش کرده است. ما تلاش داریم با یاری از خداوند همه مشکلات را رفع کنیم. آن روزی در این کشور عزت اسلام برپا می‌شود که توان مدیریت برای اشتغال و حل مشکلات کارگران در ایران به کار گرفته شود. وی گفت: به آقای وزیر دستور داده ام مساله بازنشستگی کارگرانی که محیط کار سختی دارند٬ حل شود. دولت از این مسیر حتما حمایت خواهد کرد.