به گزارش گروه عمران شهری تهرانی نیوز،یک کارشناس شهری با اشاره به اینکه مصوبه بازنگری در ساخت‌وساز روی گسل‌های پایتخت چهار سال است در وزارت مسکن گیر کرده است تاکید کرد: باید از ساخت و ساز روی گسل‌ها و نقاط حادثه‌ساز تهران جلوگیری کرد.
احمد صادقی، رییس سابق سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهرداری تهران در گفتگویی مجازی با اشاره به اینکه مدیریت بحران در کشور ما تبدیل به مدیریت مقابله شده است، گفت: چرخه‌های مدیریت بحران شامل پیش‌بینی، پیشگیری، مقابله، بازسازی و بازتوانی است، اما در کشور ما این چرخه فقط در حوزه مقابله خلاصه شده است؛ یعنی بعد از رخ دادن حادثه همه به فکر مقابله هستند و این بزرگترین چالش مدیریت بحران است. در کشور ما از ۴ محور اصلی مدیریت بحران، سه بخش به خوبی اجرا نمی‌شود و فقط در بحث مقابله عملکرد قابل قبولی داریم. ایران در بحث مقابله جزو ۵ کشور برتر دنیاست .
وی با بیان اینکه در حوزه پیش‌بینی و پیشگیری بسیار عقب هستیم، تصریح کرد: در حوزه شهری ساخت و سازها اصولی نیست و به راحتی روی گسل‌ها ساخت و ساز انجام می شود. بعد از حوادث و اتفاقات برنامه‌ای برای بازسازی و بازتوانی نداریم. البته برای مقابله با حوادث کوچک مشکلی نداریم، ولی در حوادث بزرگ دچار بحران می‌شویم.
وی افزود: در حوزه بازسازی بسیار ضعیف هستیم و مقابله با بحران در زندگی ما جایگاهی ندارد و این مسئله بین مسئولان و شهروندان ما مشترک است. مدت‌هاست که ذهن همه درگیر زلزله بزرگ تهران است، اما چرا بررسی نشده است که در زمان رخداد زلزله چه نقاط ضعفی داریم و چرا نباید اجازه دهیم در طرح تفصیلی و جامع شهر تهران در نقاط حادثه خیز، ساخت-وساز انجام نشود؟
وی با بیان اینکه بحث شناسایی گسل های شهر تهران از سال ۱۳۷۸ روی زمین مانده بود و در زمان مدیریتم در شهرداری تهران این مطالعات را ادامه دادیم، گفت: در آن زمان پهنه های گسلی را اعلام کردیم. با پیگیری شهردار تهران مصوب شد، این نقشه ها روی نقشه تفصیلی شهر تهران بنشیند. از سال ۱۳۹۵ تصویب شد در نقشه گسلی تهران، ساخت و ساز با ضوابط خاص انجام شود، اما تایید و ابلاغ این مصوبات به عهده مرکز مطالعات مسکن وزارت راه قرار داده شد که بعد از گذشت چهار سال بازنگری و ابلاغ نشده است.
به گفته رییس سابق سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهرداری تهران، در کشور ما اطلاعات گسل ها را به راحتی در اختیار شهروندان قرار نمی دهند. در سال ۹۵ در نمایشگاه شهر آماده اطلاعات گسل ها را روی سایت سازمان مدیریت بحران شهرداری قرار دادیم، ولی از ما خواستند این نقشه ها را برداریم؛ چرا که تعارض منافع یا رعب و وحشت ایجاد می شد.
وی ادامه داد: اگر افراد بدانند منازل شان روی گسل قرار گرفته است، مقاوم سازی انجام می دهند، اما در حال حاضر این اطلاعات را به راحتی در اختیار شهروندان قرار نمی دهند و فقط در صورت بازسازی می توانند آن ها را دریافت کنند. حتی در زمان خرید و فروش هم شناسنامه ساختمان در اختیار شهروندان قرار نمی گیرد. بعد از حادثه پلاسکو لیستی از ساختمان های ناایمن شهر را اعلام کردیم و با حکم دادستان بنرهایی را روبه روی ساختمان های ناایمن نصب کردیم. مطالبه گری مردم در چنین مواردی نقش بسزایی دارد. این موارد را باید به مطالبه‌گری مردمی تبدیل کنیم.
صادقی تاکید کرد: بسیار تلاش کردم شورای شهر پنجم پیوست مدیریت بحران را که در برنامه دوم قرار داشت، جزو برنامه توسعه شهرداری تهران قرار دهند، ولی برخی اعضای شورا و مدیران شهرداری نپذیرفتند. اینجا موضوع «حاکمیتِ خطر» مطرح می شود؛ مدیران و اعضای شورایی که مگا پروژه تعریف می کنند، باید بتوانند در این پروژه پیوند مدیریت بحران و پدافند غیرعامل را بگنجانند. اما پس از هزینه های بسیار متوجه می شوند در مواقع خطر دسترسی وجود ندارد و این نشان می دهد حاکمیت خطر وجود ندارد و مردم هم خیلی راحت از کنار این مسائل عبور می کنند.
وی با تاکید بر اینکه در خصوص زلزله مردم را به خوبی آگاه نکردیم، تصریح کرد: لازم نیست سراغ زلزله با ریشتر بالا برویم، در زلزله های کوچک هم شهر قفل می شود و امکان تردد و امداد رسانی وجود ندارد. این مساله جزو چالش های بسیار بزرگ ماست. در این زمینه آموزش های خوبی صورت نگرفته است. آموزش ها باید در کتب درسی، صدا و سیما و فضای مجازی به طور مستمر تکرار شود. شهر تهران روی گسل واقع شده و گسل ها در حال حاضر فعال هستند؛ زلزله بزرگ شهر تهران هر ۱۵۰ سال یکبار تکرار می شده است و در حال حاضر از آخرین زلزله ۱۹۰سال گذشته است. باید منتظر زلزله ای به بزرگی ۷ ریشتر باشیم اگر خودمان را آماده کرده باشیم، جای نگرانی وجود ندارد، ولی این آمادگی وجود ندارد.
وی در خصوص قانون مدیریت بحران کشور که در سال ۹۸ تصویب شد، گفت: این قانون سازمان مدیریت بحران را موظف کرده سه برنامه ملی کاهش خطر پذیری، برنامه ملی آمادگی و مقابله و برنامه ملی پاسخ را تنظیم کند. این اسناد ملی تاکنون در کشور ما وجود نداشت و این قانون باید برای اجرا تقویت شود. در حال حاضر انبارهای ما در حوزه امداد و نجات خالی است. در حالیکه جمعیت هلال احمر باید دو برابر جمعیت یک شهر دپوی امدادی داشته باشد. اعلام کردیم برای شهر تهران این مقدار باید ۱۰ درصد جمعیت شهر باشد، ولی این نگرانی وجود دارد که حتی یک درصد هم در انبارهای تهران وجود ندارد و اگر جمعیت هلال احمر تمامی اقلام موجود در کل کشور را جمع کند، باز هم این ۱۰ درصد تامین نمی شود و این نگران کننده است.
صادقی اتفاقات پیرامونی زلزله احتمالی تهران را مجزا از زلزله دانست و افزود: ترکیدگی لوله های گاز، امکان انفجار، شکستگی مخازن آب، مشکل در تامین آب شرب، تعفن اجساد و حمله جوندگان از سناریوهای پیرامونی زلزله بزرگ تهران به شمار می رفت. البته کمی در خصوص این موارد غلو می شد، اما در طول این سال ها اقداماتی انجام شده که در بسیاری از این موارد جای نگرانی وجود ندارد. در حال حاضر شیرهای گاز به طور اتوماتیک قطع می شود و انفجاری به دنبال ندارد. همچنین شرکت آبفای شهر تهران مخازن دفنی در ۴۵۰ نقطه از شهر جانمایی کرده که به طور اتوماتیک شیرها بسته و آب ذخیره می شود. این مخازن می توانند تا یک هفته آب آشامیدنی ساکنین را تامین کنند.
رییس سابق سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهرداری تهران، در خصوص چگونگی مهار سیل تهران در سال ۹۸ نیز گفت: مهر ماه سال ۹۷ پیش بینی شده بود که سال ۹۸ بسیار پر باران است. این موضوع را با آقای افشانی شهردار وقت تهران، مکاتبه کردیم. موافقت شد که شورای مدیریت بحران شهر تهران فعال شود. با اینکه کسی باور نمی کرد این پیش بینی درست باشد، اما در این شورا مصوباتی داشتیم به دنبال آن تمام مسیل های شهر تهران در حدود ۴ ماه لایروبی شد. اگر این اقدامات انجام نمی شد، سیلی مانند استان های گلستان و خوزستان را در تهران هم تجربه می کردیم.
صادقی با اشاره به تاثیر حضور گروه های دوام در زمان وقوع زلزله بزرگ تهران گفت: در تمام دنیا به مشارکت نیروهای داوطلب در زمان زلزله به عنوان شاه کلید توجه می‌شود. در کشور ما هم این مشارکت توانسته در بسیاری از بحران ها ما را نجات دهد. ولی نیروهای داوطلب برای این کار باید از قبل آموزش دیده و سازماندهی شوند. همچنین باید تجهیز شده و اطلاعات کافی داشته باشند. مطالعات نشان می دهد بیشترین نجات یافتگان توسط نیروهای مردمی نجات می یابند، اما در صورتی که آموزش دیده و ساماندهی شده باشند. این اتفاق الزاماتی از قبیل اعتماد به مردم نیاز دارد و باید در سیاست‌گذاری ها هم این قشر حضور داشته باشند. اگر از آن ها استفاده ابزاری شود، اعتماد از بین می رود و این اتفاق در گروه های دوام افتاده و باید یک بازسازی مجدد در این گروه ها شکل بگیرد و بیشتر به آن ها توجه شود.
