محمدصادق جنانصفت در سرمقاله امروز جهان صنعت با عنوان واکسن چینی و روسی هم نمیشود وارد کرد، نوشت: در همه تحلیلهای ارائه شده از روزگار ایران و ایرانیها در این سالهای تازهسپریشده از سوی سیاستورزان و قدرتخواهان و نیز اقتصاددانان چند نکته مشترک دیده میشود: الف) وضعیت رفاهی شهروندان نسبت به سالهای اوایل دهه ۱۳۹۰ به دلیل تورم شتابان و عقب ماندن درآمدهای حقوقبگیران و خردهپاهای اصناف بدتر شده است. ب) عامل ناخوشاحوالی ایرانیها تحریم، ناکارآمدی و کرونا بوده و هست.
در همه تحلیلهای ارائه شده تاکید میشود به همین دلیل ایرانیها شاداب نیستند و دردهای پنهان و پیدا آنها را ناتوان کرده است و باید برای سپری شدن این روزهای دردناک به جامعه خوشبینی و امید تزریق کرد. در چنین وضعیتی است که ایرانیها هر خبر و رخداد درباره سه عامل ناراحتکننده ناکارآمدی، تحریم و درمان کرونا را با چشمهایی باز و گوشهایی تیز دنبال میکنند. در این هفتههای تازهسپریشده موضوع واکسیناسیون برای شهروندان ایرانی که با استفاده از گستردگی شبکههای اجتماعی از کوچکترین اطلاعات درباره واکسیناسیون در دنیا با شتاب آگاه میشوند، واجد بالاترین اهمیت شده است.
ایرانیها میخواهند زودتر واکسینه شوند و ایران از ویروس در امان باشد که بتوانند زندگی عادی خود را آغاز کنند و به کسبوکار خود برگردند و دلهره و نگرانی از خانواده را دور سازند. ایرانیان در حالی که میشنوند شماری از کشورها حتی ترکیه و امارات و عربستان در همسایگی ایران و نیز در چین و روسیه که خود را دوستان ایران معرفی میکنند، واکسیناسیون شروع شده ولی در کشورشان هنوز اتفاقی نیفتاده، اندوهگین میشوند. با توجه به اینکه گفته میشود منابع ارزی برای خرید واکسن ضدکرونا نیز تامین شده درنگ و تاخیر در این باره آنها را اندوهگینتر کرده و این اندوه به خشم تبدیل میشود. اگرچه گفته میشود به جز سه واکسن تولیدشده در اروپا و آمریکا، سایر واکسنها هنوز به تایید نهادهای معتبر بینالمللی نرسیدهاند اما چینیها و روسها میگویند واکسن تولیدشده آنها دارای اثربخشی قابل اعتنا بوده و نیز گزارشهای نهادهای بینالمللی نشان میدهد شماری از واکسنها در انتهای روند و فرآیند تایید شدن قرار دارند.
به این ترتیب و با انتشار این خبرها شهروندان ایرانی که میشنوند واکسیناسیون در ترکیه با واکسن چینی شروع شده یا در امارات نیز واکسنهای چینی به همراه ترکیب دیگری از واکسنها به شهروندان زده میشود، از مدیران انتظار دارند درنگ و تاخیر را کنار گذارند و دستکم برای شروع کار حتی از چین یا روسیه واکسن وارد و گروههایی از شهروندان که نیاز بیشتری دارند را واکسینه کنند. آیا رهبران چین که بخشی از منابع ایران را در اختیار دارند و ادعای دوستی راهبردی با ایران دارند و میخواهند پیمان راهبردی ۲۵ ساله با ایران ببندند حاضر نیستند بخشی از نیازهای ایران را تامین کنند؟ آیا رهبر روسیه اگر واقعا باور دارد واکسنی که تولید کرده کیفیت خوبی دارد و با مشابه اروپایی و آمریکایی رقابت میکند نمیتواند به ایران واکسن بدهد.
میتوان از مدیران بهداشت و درمان پرسید چرا زودتر از این اقدام به خرید واکسن از این دو کشور که از نظر سیاسی با ایران مشکل ندارند و احتمالا نمیخواهند به ایران آسیب بزنند، نکردهاند و اینکه چرا بر وعده آخر بهار تاکید میشود. یادمان باشد نمیتوان از این پس که خرید واکسن در دستور کار همه کشورها قرار میگیرد، بتوانیم هر زمان که اراده کنیم واکسنی خریداری کنیم. تولیدکنندگان واکسن در دنیا هنوز پرشمار نشدهاند که اگر امروز سفارش دادی به شما بگویند باشد از فردا ما این قدر واکسن در اختیار شما قرار خواهیم داد.
از سوی دیگر اینکه اصولا به جز واکسنهای موجود که از پیش خریداری شدهاند، معلوم نیست واکسنهای در حال آزمایش چه وقت وارد بازار میشوند. کارشناسان باور دارند خریداران باید چند نوع واکسن گوناگون را از پیشخریداری کنند که هر کدام که زودتر وارد بازار شده را بتوانند به دست مردم برسانند. ناامید کردن شهروندان و تصریح بر اینکه باید تا بهار آینده منتظر باشید روحیه شهروندان را تخریب میکند و حسرت آنها را از داشتن یک مدیر کارآمد در بخش بهداشت و درمان بیشتر خواهد کرد.