همشهری: واکسن کووید-19به‌معنای واقعی حکم طلا پیدا کرده است تا جایی که مجرمان سایبری و کلاهبرداران دارویی آن را وسیله‌ای تازه برای اعمال مجرمانه خود قرار داده‌اند. به همین دلیل دولت‌ها لایه‌های جدید امنیتی برای جلوگیری از دزدی این داروی جدید بیولوژیک یا دستورالعمل‌های دیجیتال آن ایجاد کردند.
بارزترین نشانه امنیتی بودن این محصول دارویی و حمل‌ونقل آن، حضور نیروهای مسلح آمریکایی در مرکز توزیع واکسن و همچنین اسکورت وسیله نقلیه حامل آن بود. «ژنرال مایکل مک‌کوری» مدیر امنیت عملیات OperationWarpSpeed در این‌باره می‌گوید: در طول فرایند تولید تا بارگیری، حمل و توزیع واکسن فایزر علاوه بر حفاظت از مالکیت معنوی، حافظ اطلاعات و همچنین محصول فیزیکی بوده‌ایم. بسیاری از افراد علاقه‌مند هستند بدانند ما چه کاری انجام می‌دهیم. منافع خارجی مانند سرویس‌های اطلاعاتی، عناصر مجرمانه و افرادی وجود دارند که دوست دارند در این فرایند اخلال ایجاد کنند.
پیگیری مجرمانه
میلیاردها دوز واکسن در یک اتفاق تاریخی بی‌نظیر در سراسر جهان حمل و توزیع خواهد شد. هر قدم از این اتفاق توسط رسانه‌ها پیگیری می‌شود. خروج نخستین کامیون‌های حامل واکسن فایزر و مدرنا از طریق تلویزیون پخش مستقیم شد. یک میلیون و 700 هزار مرگ در جهان به واسطه کووید-19، تولیدکنندگان و شرکت‌های تدارکاتی را با فشار بی‌سابقه‌ای برای حمل سریع و در عین حال کنترل دقیق دما و دقت در تحویل این واکسن روبه‌رو کرده است.
کارشناسان می‌گویند گروه‌های سازمان یافته مجرمانه از ارزش هر دوز واکسن اطلاع دارند و به‌دنبال راه‌هایی برای ایجاد اختلال در حمل و دسترسی به این واکسن ارزشمند هستند. اوایل ماه گذشته میلادی شرکت تابعه امنیتی IBM گزارشی در مورد عوامل مخرب سایبری منتشر کرد که زنجیره سرد واکسن کووید-19 را هدف قرار داده بود.
در اقدامی غیرمعمول متناسب با شرایط اضطراری ملی، دولت ایالات متحده امنیت مضاعفی را بالاتر از اقدامات سختگیرانه‌ای که شرکت‌های دارویی و ارائه دهندگان حمل‌ونقل آنها معمولا دارند، فراهم کرده است. طبق گفته انجمن حمایت از دارایی حمل شده در برخی از نقاط جهان، کامیون‌های حامل واکسن احتمالا توسط یک تیم نیروی انتظامی مسلح برای اطمینان از رسیدن امن این محصول، اسکورت خواهند شد.
مهم‌ترین دلیل برای حفاظت چندلایه‌ای در مسیر حمل و توزیع واکسن فایزر این است که واکسن‌های دزدیده شده می‌توانند در بازار سیاه به فروش برسند و یا حتی با رقیق شدن به بدترین شکل ممکن استفاده شوند که می‌تواند به قیمت جان فرد تمام شود.
حتی زمانی که داروهای دزدیده شده بازپس گرفته می‌شود باید معدوم شوند چرا که به‌احتمال زیاد در دمای مناسب نگهداری نشده‌اند و دیگر اثری ندارند. انجمن حمایت از دارایی حمل شده‌ماه گذشته در بیانیه‌ای اعلام کرد: هزینه واقعی یک محموله دارویی دزدیده شده به‌دلیل اثر دومینویی که ایجاد می‌کند، بین 5تا 7برابر ارزش محصول خسارت می‌زند. از دست رفتن محصول به‌طور واضحی یک تهدید بزرگ به‌حساب می‌آید اما آلودگی محموله‌های دارویی حین حمل بار حتی اگر واقعا به سرقت نرود می‌تواند به همان اندازه آسیب‌رسان باشد.
حملات سایبری
یک نیروی امنیتی IBM می‌گوید: مجرمان فضای مجازی چندی پیش ا‌یمیل‌های فیشینگ و فیشینگ فیش به مدیران و سازمان‌های جهانی درگیر در ذخیره‌سازی و انتقال واکسن برای برداشتن اعتبار حساب ارسال کردند. به گفته او کمپین فیشینگ واکسن کووید-19، 6کشور و سازمان‌هایی را هدف قرار داده است که احتمالا با برنامه‌های Gavi، اتحاد واکسن و برنامه بستر بهینه‌سازی تجهیزات زنجیره سرد مرتبط هستند. آنها حتی به یونیسف رحم نکردند. اینکه چه‌کسی پشت این برنامه هک قرار دارد مشخص نیست اما کارشناسان امنیت سایبری روسیه و سایر کشورهای در حال ساخت واکسن را به تلاش برای دزدیدن اطلاعات واکسن و سایر درمان‌ها متهم می‌کنند.
پلیس اروپا- آژانس اجرای قانون اتحادیه اروپا- نیز نسبت به فعالیت‌های دارک وب و هک مربوط به واکسن در جریان توزیع جهانی واکسن کووید-19به جهان هشدار داد. این آژانس به جمعی از متخصصان امنیتی که نگرانی‌هایی در باب حملات گسترده به برنامه واکسیناسیون دارند پیوسته است. این نگرانی به‌دنبال کشف عملیاتی سایبری برای واکسن آنفلوآنزای جعلی در اکتبر که در مکزیک رخ داد، به‌وجود آمد و احتمال می‌رود که هکرها به‌دنبال فرصتی برای انجام چنین عملیاتی درخصوص واکسن کووید-19نیز باشند.
کلاهبرداری به سبک گردشگری
یکی دیگر از راه‌های کلاهبرداری سودجویان با استفاده از واکسن کووید-19ایجاد تماس‌های رباتی و ارسال پیام با محتوای دریافت سریع واکسن است. در شرایط بحران فعلی که یک روز دسترسی زودتر به واکسن کووید-19برای مردم حیاتی است این کلاهبرداران با ارسال پیام مدعی می‌شوند که می‌توانند واکسن کووید-19را زودتر از موعد به‌دست فرد برسانند.
«لو جی کوبیاک» نایب‌رئیس و مدیر بخش امنیت شرکت فایزر می‌گوید: برخی از این کلاهبرداران روی پلتفرم واتساپ پیام‌های گروهی با عنوان بسته گردشگری واکسن ارسال می‌کنند که شامل سفر به آمریکا به همراه بلیت هواپیما، رزرو هتل با چند وعده غذایی به همراه تزریق واکسن کروناست.
تبلیغات آنلاین برای واکسن‌های ادعا شده مانند علف هرز در حال رشد است و تماس‌های رباتی به مردم می‌گوید می‌توانند بدون ایستادن در صف‌های طولانی، واکسن فایزر را با قیمت 79دلار دریافت کنند. این در حالی است که به گفته کوبیاک در آمریکا تنها راه رسیدن به واکسن کووید-19فایزر مراکز واکسیناسیون دولتی در هر ایالت است.
سودجویان دام‌های خود را برای خانه‌های سالمندان – که یکی از اولویت‌های طرح واکسیناسیون عمومی است- هم پهن کرده‌اند. آنها در تماس با خانه‌های سالمندان ادعا می‌کنند تعدادی واکسن فایزر برای ایمن‌سازی سریع‌تر ساکنان و کارکنان این مراکز درنظر گرفته‌اند که با پرداخت مبلغی می‌توانند آنها را در اولویت قرار دهند.
کوبیاک می‌گوید: علاوه بر حجم زیاد کلاهبرداری‌های فعلی برای فروش واکسن، بهار سال گذشته آنها متوجه گروه‌های مجرمانه سازمان یافته‌ای شدند که ادعا می‌کردند ماه‌ها پیش از آنکه سازمان غذا و داروی آمریکا آن را تأیید کند، واکسن کرونا را پیش‌فروش می‌کنند.
اما کوبیاک توصیه می‌کند با توجه به میزان کم تولید واکسن‌های مورد تأیید علیه کووید-19و تقاضای عظیم جهانی، همه دولت‌ها، سازمان‌ها و حتی خود مردم باید نسبت به کوچک‌ترین اقدام غیرعادی در این زمینه آگاه و هوشیار باشند چرا که کلاهبرداران مجازی و واقعی منتظر هر فرصتی برای سودجویی از افراد مستاصل به واسطه بحران کرونا در جهان هستند.
