روزنامه همدلی: جمعه گذشته برای برخی از کوهنوردان یا علاقهمندان به کوهنوردی و همچنین مردم روز خوش یمنی نبود. در این جمعه برفی که گذشت تعدادی از علاقهمندان به کوهنوردی بدون توجه به هشدارهای هواشناسی تصمیم گرفتند روز تعطیل را در کوههای تهران سپری کنند. اما برف و بوران آنان را زمینگیر کرد و حتی جان تعدادی را گرفت.
براساس گزارشها ۱۰۰نفر در ارتفاعات توچال گرفتار برف شدند و بهمن بر سر افرادی که به قله قلعه دختر روستای آهار رفته بودند آوار شد و جان تعدادی را گرفت و باعث مفقودی عدهای دیگر نیز شد. دکتر سیدمصطفی فاطمی، دندانپزشک و سردبیر سابق ایسنا نیز از درگذشتگان این حادثه تلخ است. البته تا لحظه تنظیم گزارش اخبار متناقضی از جانباختگان و مفقودان این حادثه منتشر شده است، با این حال عملیات تیمهای امداد و نجات هنوز در ارتفاعات توچال، دارآباد، کلکچال، شیرپلا و قلعه دختر آهار ادامه دارد و همچنان آمارهای متناقص از جانباختگان و مفقودین نیز دستبهدست میشود.
مهدی ولیپور، رئیس امدادو نجات جمعیت هلال احمر خبر داده که در جمعه سیاه برفی، شش نفر کشته شده و حدود 18نفر مفقود شدهاند، اما حمید مساعدیان، رئیس امداد و نجات فدراسیون کوهنوردی کشور، روز شنبه از جان باختن هشت نفر در ارتفاعات تهران و مفقود شدن چندین تن دیگر در توچال و قلعه دختر آهار خبر داد. مساعدیان گفته: «حدود ۸فوتی در ارتفاعات مختلف تهران داشتیم. به نظر میآید هنوز هم چندین نفر مفقودند و آمار مستند و دقیقی نداریم، چرا که بسیاری از خانوادهها با ما تماس گرفته و اعلام کردهاند که اعضای خانواده آنها به خانه برنگشتهاند.» وی اعلام کرد که برخی جنازهها هنوز از ارتفاعات به پایین منتقل نشده است.
بیتوجهی به هشدارهای هواشناسی
درحالیکه اولین جمعه زمستان به روز سیاهی برای علاقهمندان به کوهنوردی و مردم تبدیل شد که روزهای گذشته درخصوص شرایط نامساعد جوی و وقوع بهمن هشدارهایی داده شده بود. کانال تلگرامی هواشناسی کوهستان که درباره وضعیت هوا به کوهنوردان اطلاعرسانی میکند، دو روز قبل از این حوادث هشدار داده بود که با توجه بهاحتمال وقوع بهمن در ارتفاعات البرز بهتر است که به کوه نروند. آنگونه که مدیرکل پیشبینی و هشدار سریع سازمان هواشناسی نیز گفته است این سازمان از روزهای ابتدایی هفته گذشته با صدور چندین هشدار تاکید کرده بود که طی روزهای پنجشنبه و جمعه (۴ و ۵دیماه) مردم از فعالیتهای کوهنوردی خودداری کنند.
صادق ضیاییان در این رابطه به ایسنا گفته ما در هشدار نارنجی روز دوشنبه (۱ دی) تصریح کرده بودیم که طی روزهای پنجشنبه و بهویژه جمعه (۴ و ۵ دی ماه) در برخی مناطق کشور ازجمله شمال تهران بارش برف، کولاک و مه آلودگی خواهیم داشت، همچنین در هشدار شماره ۶۶ روز چهارشنبه (۳ دی) نیز مجدد بر این موضوع تاکید کرده و هشدار داده بودیم که صعود به ارتفاعات باتوجه به شرایط جوی بسیار خطرناک است و باید از آن پرهیز شود.
رشد۴۲درصد حوادث کوهنوردی در۴ماهه اول سال
برخی افراد گرفتار شده در برف و بوران جمعه گذشته را کوهنورد حرفهای نخوانده و معتقدند کوهنوردان حرفهای میدانند که در زمستان شرایط صعود بسیار سخت و متفاوت است، بنابراین سنجیده عمل میکنند یا حداقل بهگزارشهای هواشناسی توجه کرده و زمان رفتن یا نرفتن به کوه را تشخیص میدهند. البته شماری که در ارتفاعات توچال گیر افتاده بودند، خود را کوهنورد معرفی نکرده و گفتند که برای اسکی به توچال رفته بودند و مسئولان توچال باید در جریان شرایط جوی قرار داشته باشند و وقتی شرایط جوی در این حد خطرناک است آنان نباید بلیت تلهکابین میفروختند.
این اولین بار نیست که خبر یخ زدن یا گرفتار شدن کوهنوردان یا افراد علاقهمند به کوهپیمایی منتشر میشود، در طول سال بهویژه فصلهای سرد سال معمولا از این دست خبرها زیاد شنیده میشود. همین تیرماه امسال بود که رئیس امداد و نجات فدراسیون کوهنوردی از رشد ۴۲درصدی حوادث کوهنوردی پرده برداشت. حمید مساعدیان با اشاره به افزایش حوادث در سال 99 گفت: در سال 99 با وجود اینکه فعالیتهای کوهستانی در نیمی از آن بهخاطر شیوع ویروس کرونا متوقف شده بود اما با رشد 42درصدی همراه شد.
کوهنوردی نیازمند بازتعریف است
یک کوهنورد در موارد حوادث کوهنوردی از جمله حوادث فصلهای سرد سال به همدلی گفت:«کوهنوردی مانند هر رشته ورزشی دیگر نیاز به توانایی و همچنین دانش و تخصص خاصی دارد و این دانش با یک یا دوبار کوه رفتن به دست نمیآید.» مهدی دبیری افزود: «ایران یکی از کشورهایی است که حوادث ناگوار برای کوهنوردان بسیار اتفاق میافتد، به نظر من این فراوانی اتفاقات هم به این برمیگردد که بسیاری از ایرانیان کوهنوردی را یک رشته ورزشی که نیاز به یادگیری امور و فنون خاصی دارد، فرض نمیکنند. بههمین دلیل عدهای با یک یا چند بار کوه پیمایی خود را حرفهای و خبره این کار میدانند. طوریکه حتی برخی از این افراد خود کوهنورد پندار بدون این که دانش، تخصص و مهارت کوهنوردی را داشته باشند دست به تشکیل گروه میزنند و عدهای را دور خود جمع میکنند.»
این کوهنورد رشته کوهنوردی را نیازمند بازتعریف جدیدی دانست و گفت: «کوهنوردی در ایران تعریف دوباره میخواهد. این رشته دچار انحراف شده است. ورزش کوهنوردی زندگیآفرین است، نه مرگآفرین!، اما امروزه به دلیل کوتاهیهای که صورت گرفته این رشته، مرگ آفرین جلوه کرده است.»
وی ادامه داد: «بدیهی است تا زمانیکه بهاین ورزش بهچشم بنگاه اقتصادی نگاه شود و درآمدزایی و برگزاری کلاسهای آموزشی پول محور دغدغه باشد، نهتنها حوادث کوهنوردی مرگباری را شاهد خواهیم بود بلکه طبیعت نیز به دست عدهای که تصور میکنند برای کوهنوردی فقط دو پا لازم است تخریب میشود.»
این کوهنورد با اظهار تاسف از حادثه روز جمعه که منجر به جان باختن و مفقودی تعدادی از هموطنان شد، به علاقمندان به کوهنوردی توصیه کرد: «اگر تیمی برای صعود تشکیل دادند حتما از افراد با تخصصهای مختلف در تیم استفاده کنند. توانمندیهای افراد گروه از لحاظ فیزیکی و روحی مورد سنجش قرار دهند و با توجه به توانمندیها، صعود انجام گیرد و برای هر صعود برنامهریزی دقیق و اصولی را فراموش نکنند.»