روزنامه همدلی: پس از آن که خبر دستور رهبر انقلاب برای بررسی دو باره لوایح باقی‌مانده اف.ای.تی.اف در مجمع تشخیص مصلحت نظام، منتشر شد، برخی از مخالفان این لوایح شروع به تکذیب این خبر و نادیده گرفتن آن کردند. اما در نهایت رئیس مجمع تشخیص از به جریان افتادن دوباره بررسی این لوایح خبر داده است.
حالا با عبور از تأیید تکذیب بررسی مجدد لوایح در مجمع، تأیید و تکذیب درباره مصوب شدن آن به راه افتاده است. با وجود آن‌که همچنان کارشناسان اقتصادی و سیاسی تأکید دارند تصویب نکردن این لوایح به ضرر ایران هست، ولی برخی می‌گویند نظر مجمع همان بوده که هست. با این حال برخی می‌گویند این لوایح بالاخره تصویب می‌شود، اما سعی می‌کنند زمانی آن را به تصویب برسانند که سودی برای دولت روحانی نداشته باشد.
محمد مهاجری، فعال رسانه‌ای اصول‌گرا، در حساب توئیتری خود نوشته: «شگفت‌انگیز است اصرار آقای روحانی برای تصویبFATF و اجرایی شدنش. حتی اگر تصویب شود به دولت او وصال نمی‌دهد. چند ماه دیگر صبر کنید. هم FATF، هم برجام، یواشکی و با مذاکرات پستویی توسط دلواپس‌ها و عشاق ترامپ به نتیجه می‌رسد.آن موقع ما رسانه‌ای‌ها، مثل دوره سعید جلیلی فقط سکوت، فقط نگاه.»
در همین زمینه آیت‌الله آملی لاریجانی رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام با تاکید بر این که پس از اعلام نتیجه بررسی این لوایح از سوی مجمع تشخیص مصلحت نظام چه آنها که نتیجه را قبول دارند و چه آنها که آن را قبول ندارند، باید نسبت به مصوبه مجمع تمکین کنند، افزود:«مجمع تشخیص مصلحت نظام در بررسی‌های قبلی خود نیز این موضوع را با دقت و بدون هیچ‌گونه کوتاهی در دستور کار خود قرار داده بود و عدم اعلام نتایج آن بنابر مصالحی بود که مقرر شد طبق آیین‌نامه مجمع، نظر شورای محترم نگهبان ملاک قرار گیرد.» لاریجانی تاکید کرد که مجمع تشخیص در بررسی مجدد این موضوع، گزارش‌های مختلف تحولات یک‌ساله اخیر و دیگر جوانب این مسئله را لحاظ خواهد کرد و امیدواریم در نهایت نتیجه بررسی‌ها و نظر مجمع تشخیص مصالح کشور و مردم عزیز را تأمین کند.
رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام تمامی گروه‌های سیاسی را به پرهیز از فضاسازی و جهت‌دهی خاص نسبت به این موضوع فراخواند و گفت: «مجمع تشخیص مصلحت نظام با دقت تمام و برحسب مصالح کشور این لوایح را بررسی خواهد کرد و به همه گروه‌های سیاسی و کسانی که نگران این موضوع هستند نیز توصیه می‌کنیم ضمن پرهیز از فضاسازی‌های خاص و ربط دادن مسائلی همچون واکسن کرونا به این موضوع، یاریگر مجمع در بررسی این لوایح در فضایی کارشناسی و به دور از هیاهوهای رسانه‌ای باشند و اجازه دهند که مجمع بر اساس وظیفه خود تمام جوانب قضیه از جمله مصالح اقتصادی و امنیتی را بررسی و نتیجه را اعلام کند.»
با این وجود محمود نجفی عرب، رئیس کمیسیون اقتصاد سلامت اتاق بازرگانی تهران معتقد است که تحریم‌های بانکی عامل مهمی در دشوار شدن واردات واکسن کرونا و حتی سایر داروها به ایران شده است. به گفته او وقتی شرکت ایرانی برای نقل و انتقال ارز خود، بانکی پیدا نمی‌کند یا این فرایند بسیار طولانی‌تر و گران‌تر تمام می‌شود، عملا دارو نیز تحت تحریم است و کسی نمی‌تواند اثرات این موضوع را کتمان کند. او درباره بحث‌های مطرح شده از نقش تصویب نشدن اف‌ای‌تی‌اف در واردات واکسن نیز گفت:«ما در اتاق بازرگانی اعلام کرده‌ایم که از تصویب آنها حمایت می‌کنیم و پیش‌بینی می‌کنیم که تصویب نشدن آنها در آینده برای اقتصاد ایران مشکل‌ساز شود.»
به هر روی تصویب لوایح اف.ای.تی.اف، همچنان مخالفان زیادی دارد. بیشتر این مخالفان بر این باورند که این لوایح طراحی شده‌‌اند تا کشور‌هایی را که خارج از چارچوب‌های سیاست‌های مختلف غرب بوده و به دنبال استقلال هستند را به سلطه خود درآورند. این گروه معتقدند که در زمان تحریم‌ها، عضویت در اف‌ای‌تی‌اف نه تنها وضع کشور را بهتر نمی‌کند بلکه بدتر هم می‌کند. عبدالمجید شیخی اقتصاددان و استاد دانشگاه در این زمینه در گفت‌وگویی خبری اشاره کرد: «حدود یک سال است که اف‌ای‌تی‌اف ما را درفهرست سیاه قرار داده است، اما صادرات و واردات ما کاهش پیدا نکرده و بیشتر هم شده است. خط اول موانع، تحریم است. اگر خاکریز اول را به دست دشمن بدهید یعنی تحریم‌ها را برنداریم عضویت در اف‌ای‌تی‌اف می‌شود خاکریز دوم برای دشمن.»
خوش‌بینی صدر
محمد صدر، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام اما نگاه خوش‌بینانه‌ای به این موضوع دارد و به خبرآنلاین می‌گوید:«امیدوارم با توجه به قبول درخواست حسن روحانی، رئیس جمهوری مبنی بر تمدید مدت بررسی لوایح مربوط به FATF در مجمع تشخیص توسط رهبری، این لوایح تایید شوند، هر چند بررسی مجدد این لوایح لزوما به معنای تصویب یا عدم تصویب آنها نیست، اما امیدواریم اکنون آن نظرات خیلی منفی نسبت به این لوایح کنار گذاشته شود.» در عین حال مصطفی میرسلیم از اعضای مجمع تشخیص تأکید دارد که این لوایح تصویب نمی‌شود. میرسلیم، نماینده مردم تهران در مجلس، در رابطه با بررسی FATF در مجمع تشخیص مصلحت نظام به برنا گفت: «ما در مجمع برای حفظ کیان دولت دلائل مخالفت خود را با FATF علنی نکردیم و عملا نظر شورای نگهبان که در جهت رد کردن پیوستن به FATF بود، حکمفرما شد. اکنون هم شرایط تغییری نکرده است بلکه دلایل آشکارتری وجود دارد که نشان می‌دهد، با وجود ادامه و تشدید سبعانه تحریم‌ها، پیوستن به FATF مصالح کشور و انقلاب و منافع مردم را ضایع خواهد کرد.»
میرسلیم در رابطه با امکان تصویب FATF در مجمع تشخیص تاکید کرد: «البته بررسی مجدد آن موارد در مجمع تشخیص مصلحت نظام، حسب نظر مقام معظم رهبری بزودی انجام خواهد گرفت و پیش بینی این جانب، تأکید بر نظریه قبلی است.» او در رابطه با نظر مجلس شورای اسلامی در رابطه با FATF گفت: «برخلاف مجلس دهم، نظریه اکثریت نمایندگان در مجلس یازدهم با پیوستن به FATFسازگار نیست و تصویب آن را خیانت به کشور و ظلم به سرنوشت مردم آزاده و شریف ایران، می‌دانند.»
لوایح باقی‌مانده و تصویب نشده مرتبط با اف.ای.تی.اف، شامل دو لایحه مبارزه با تروریسم و تامین مالی آن و همچنین مبارزه با اشاعه آن است که تکلیف این دو مورد باید در مجمع تشخیص مصلحت نظام مشخص شود. در حال حاضر تنها تعداد معدودی از کشور‌های جهان هستند که به FATF نپیوسته‌‌اند که ایران هم یکی از آنها است. این در حالی است که ایران ببین ۴۰ تا ۵۰میلیارد دلار در چندین کشور از جمله عراق، کره جنوبی، هند، چین منابع ارزی دارد که به دلیل تحریم‌ها بلوکه شده است. با این وجود حتی در صورتی که تحریم‌ها هم برداشته شود، باز هم به دلیل عدم امکان نقل و انتقال مالی بین‌المللی، دسترسی به این منابع ارز غیر ممکن خواهد بود.
در این زمینه رئیس جمهور حسن روحانی پیش‌تر در نشست خبری گفته بود:«عده‌ای هستند که می‌خواهند پایان تحریم را به تاخیر بیندازند. ما یک دقیقه و یک ساعت هم به این رضایت نخواهیم داد و در برابر آنها خواهیم ایستاد؛ تحریم باید بشکند.» به هر روی به نظر می‌رسد که ایران باید در این مقطع، مشخص کند که آیا می‌خواهد با دنیا تجارت داشته باشد؟ یا می‌خواهد اقتصاد بسته‌ای مانند کره شمالی را به دنیا معرفی کرده و با یک تجارت چمدانی و فسادآور، به اداره امور بپردازد؟روزنامه همدلی: پس از آن که خبر دستور رهبر انقلاب برای بررسی دو باره لوایح باقی‌مانده اف.ای.تی.اف در مجمع تشخیص مصلحت نظام، منتشر شد، برخی از مخالفان این لوایح شروع به تکذیب این خبر و نادیده گرفتن آن کردند. اما در نهایت رئیس مجمع تشخیص از به جریان افتادن دوباره بررسی این لوایح خبر داده است.
حالا با عبور از تأیید تکذیب بررسی مجدد لوایح در مجمع، تأیید و تکذیب درباره مصوب شدن آن به راه افتاده است. با وجود آن‌که همچنان کارشناسان اقتصادی و سیاسی تأکید دارند تصویب نکردن این لوایح به ضرر ایران هست، ولی برخی می‌گویند نظر مجمع همان بوده که هست. با این حال برخی می‌گویند این لوایح بالاخره تصویب می‌شود، اما سعی می‌کنند زمانی آن را به تصویب برسانند که سودی برای دولت روحانی نداشته باشد.
محمد مهاجری، فعال رسانه‌ای اصول‌گرا، در حساب توئیتری خود نوشته: «شگفت‌انگیز است اصرار آقای روحانی برای تصویبFATF و اجرایی شدنش. حتی اگر تصویب شود به دولت او وصال نمی‌دهد. چند ماه دیگر صبر کنید. هم FATF، هم برجام، یواشکی و با مذاکرات پستویی توسط دلواپس‌ها و عشاق ترامپ به نتیجه می‌رسد.آن موقع ما رسانه‌ای‌ها، مثل دوره سعید جلیلی فقط سکوت، فقط نگاه.»
در همین زمینه آیت‌الله آملی لاریجانی رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام با تاکید بر این که پس از اعلام نتیجه بررسی این لوایح از سوی مجمع تشخیص مصلحت نظام چه آنها که نتیجه را قبول دارند و چه آنها که آن را قبول ندارند، باید نسبت به مصوبه مجمع تمکین کنند، افزود:«مجمع تشخیص مصلحت نظام در بررسی‌های قبلی خود نیز این موضوع را با دقت و بدون هیچ‌گونه کوتاهی در دستور کار خود قرار داده بود و عدم اعلام نتایج آن بنابر مصالحی بود که مقرر شد طبق آیین‌نامه مجمع، نظر شورای محترم نگهبان ملاک قرار گیرد.» لاریجانی تاکید کرد که مجمع تشخیص در بررسی مجدد این موضوع، گزارش‌های مختلف تحولات یک‌ساله اخیر و دیگر جوانب این مسئله را لحاظ خواهد کرد و امیدواریم در نهایت نتیجه بررسی‌ها و نظر مجمع تشخیص مصالح کشور و مردم عزیز را تأمین کند.
رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام تمامی گروه‌های سیاسی را به پرهیز از فضاسازی و جهت‌دهی خاص نسبت به این موضوع فراخواند و گفت: «مجمع تشخیص مصلحت نظام با دقت تمام و برحسب مصالح کشور این لوایح را بررسی خواهد کرد و به همه گروه‌های سیاسی و کسانی که نگران این موضوع هستند نیز توصیه می‌کنیم ضمن پرهیز از فضاسازی‌های خاص و ربط دادن مسائلی همچون واکسن کرونا به این موضوع، یاریگر مجمع در بررسی این لوایح در فضایی کارشناسی و به دور از هیاهوهای رسانه‌ای باشند و اجازه دهند که مجمع بر اساس وظیفه خود تمام جوانب قضیه از جمله مصالح اقتصادی و امنیتی را بررسی و نتیجه را اعلام کند.»
با این وجود محمود نجفی عرب، رئیس کمیسیون اقتصاد سلامت اتاق بازرگانی تهران معتقد است که تحریم‌های بانکی عامل مهمی در دشوار شدن واردات واکسن کرونا و حتی سایر داروها به ایران شده است. به گفته او وقتی شرکت ایرانی برای نقل و انتقال ارز خود، بانکی پیدا نمی‌کند یا این فرایند بسیار طولانی‌تر و گران‌تر تمام می‌شود، عملا دارو نیز تحت تحریم است و کسی نمی‌تواند اثرات این موضوع را کتمان کند. او درباره بحث‌های مطرح شده از نقش تصویب نشدن اف‌ای‌تی‌اف در واردات واکسن نیز گفت:«ما در اتاق بازرگانی اعلام کرده‌ایم که از تصویب آنها حمایت می‌کنیم و پیش‌بینی می‌کنیم که تصویب نشدن آنها در آینده برای اقتصاد ایران مشکل‌ساز شود.»
به هر روی تصویب لوایح اف.ای.تی.اف، همچنان مخالفان زیادی دارد. بیشتر این مخالفان بر این باورند که این لوایح طراحی شده‌‌اند تا کشور‌هایی را که خارج از چارچوب‌های سیاست‌های مختلف غرب بوده و به دنبال استقلال هستند را به سلطه خود درآورند. این گروه معتقدند که در زمان تحریم‌ها، عضویت در اف‌ای‌تی‌اف نه تنها وضع کشور را بهتر نمی‌کند بلکه بدتر هم می‌کند. عبدالمجید شیخی اقتصاددان و استاد دانشگاه در این زمینه در گفت‌وگویی خبری اشاره کرد: «حدود یک سال است که اف‌ای‌تی‌اف ما را درفهرست سیاه قرار داده است، اما صادرات و واردات ما کاهش پیدا نکرده و بیشتر هم شده است. خط اول موانع، تحریم است. اگر خاکریز اول را به دست دشمن بدهید یعنی تحریم‌ها را برنداریم عضویت در اف‌ای‌تی‌اف می‌شود خاکریز دوم برای دشمن.»
خوش‌بینی صدر
محمد صدر، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام اما نگاه خوش‌بینانه‌ای به این موضوع دارد و به خبرآنلاین می‌گوید:«امیدوارم با توجه به قبول درخواست حسن روحانی، رئیس جمهوری مبنی بر تمدید مدت بررسی لوایح مربوط به FATF در مجمع تشخیص توسط رهبری، این لوایح تایید شوند، هر چند بررسی مجدد این لوایح لزوما به معنای تصویب یا عدم تصویب آنها نیست، اما امیدواریم اکنون آن نظرات خیلی منفی نسبت به این لوایح کنار گذاشته شود.» در عین حال مصطفی میرسلیم از اعضای مجمع تشخیص تأکید دارد که این لوایح تصویب نمی‌شود. میرسلیم، نماینده مردم تهران در مجلس، در رابطه با بررسی FATF در مجمع تشخیص مصلحت نظام به برنا گفت: «ما در مجمع برای حفظ کیان دولت دلائل مخالفت خود را با FATF علنی نکردیم و عملا نظر شورای نگهبان که در جهت رد کردن پیوستن به FATF بود، حکمفرما شد. اکنون هم شرایط تغییری نکرده است بلکه دلایل آشکارتری وجود دارد که نشان می‌دهد، با وجود ادامه و تشدید سبعانه تحریم‌ها، پیوستن به FATF مصالح کشور و انقلاب و منافع مردم را ضایع خواهد کرد.»
میرسلیم در رابطه با امکان تصویب FATF در مجمع تشخیص تاکید کرد: «البته بررسی مجدد آن موارد در مجمع تشخیص مصلحت نظام، حسب نظر مقام معظم رهبری بزودی انجام خواهد گرفت و پیش بینی این جانب، تأکید بر نظریه قبلی است.» او در رابطه با نظر مجلس شورای اسلامی در رابطه با FATF گفت: «برخلاف مجلس دهم، نظریه اکثریت نمایندگان در مجلس یازدهم با پیوستن به FATFسازگار نیست و تصویب آن را خیانت به کشور و ظلم به سرنوشت مردم آزاده و شریف ایران، می‌دانند.»
لوایح باقی‌مانده و تصویب نشده مرتبط با اف.ای.تی.اف، شامل دو لایحه مبارزه با تروریسم و تامین مالی آن و همچنین مبارزه با اشاعه آن است که تکلیف این دو مورد باید در مجمع تشخیص مصلحت نظام مشخص شود. در حال حاضر تنها تعداد معدودی از کشور‌های جهان هستند که به FATF نپیوسته‌‌اند که ایران هم یکی از آنها است. این در حالی است که ایران ببین ۴۰ تا ۵۰میلیارد دلار در چندین کشور از جمله عراق، کره جنوبی، هند، چین منابع ارزی دارد که به دلیل تحریم‌ها بلوکه شده است. با این وجود حتی در صورتی که تحریم‌ها هم برداشته شود، باز هم به دلیل عدم امکان نقل و انتقال مالی بین‌المللی، دسترسی به این منابع ارز غیر ممکن خواهد بود.
در این زمینه رئیس جمهور حسن روحانی پیش‌تر در نشست خبری گفته بود:«عده‌ای هستند که می‌خواهند پایان تحریم را به تاخیر بیندازند. ما یک دقیقه و یک ساعت هم به این رضایت نخواهیم داد و در برابر آنها خواهیم ایستاد؛ تحریم باید بشکند.» به هر روی به نظر می‌رسد که ایران باید در این مقطع، مشخص کند که آیا می‌خواهد با دنیا تجارت داشته باشد؟ یا می‌خواهد اقتصاد بسته‌ای مانند کره شمالی را به دنیا معرفی کرده و با یک تجارت چمدانی و فسادآور، به اداره امور بپردازد؟