روزنامه اعتماد: عبدالناصر همتي، رييس كل بانك مركزي روز پنجشنبه در ياداشت اينستاگرامي خود ضمن اشاره به اين موضوع كه مشكل خريد واكسن كرونا حل شد، اعلام كرد كه «دستور پرداخت ۲۰۰ ميليون يورو براي خريد واكسن كرونا را صادر كردم. هماهنگي لازم را با وزارت بهداشت در اين خصوص داريم و مردم عزيز مطمئن باشند كه خريد و انتقال واكسن كرونا در اسرع وقت انجام خواهد شد. در كنار اقدام براي تخصيص ارز خريد واكسن كرونا حمايت و پشتيباني لازم براي تامين ارز تجهيزات مورد نياز خط توليد براي توليد داخلي واكسن را با اولويت خاص پيگير هستيم و به همه تلاشگران اين عرصه خسته نباشيد مي‌گويم.»
پيش‌تر و در ميانه هفته گذشته علي ربيعي، سخنگوي دولت گفته بود براي تامين ارز واكسن كرونا مشكل مالي وجود ندارد و مشكل اصلي موانع انتقال پول بوده و با توجه به قوانين تحريم و قواعد FATF چندين مرحله انتقال پول با مشكل مواجه شد. به باور او «نپيوستن به FATF آثار خود را در تراكنش‌هاي مالي نشان داده است، چرا كه انتقال پول به سازمان بهداشت جهاني با مسائلي روبه‌رو شده كه باعث ناتواني در خريد واكسن شده است. اما قرارداد ما با سازمان بهداشت جهاني پابرجاست. اخيرا هم تصميم گرفتيم به هر ترتيبي شده خريد واكسن كرونا را حتي با ريسك پرداخت بالا انجام دهيم.»
هر چند او در اين نشست خبري از انجام مذاكره با شركت‌هاي مختلف هم خبر داده و اينكه تفاهماتي نيز صورت گرفته بود. تا روز دوم دي ماه سال جاري و پس از نشست خبري ربيعي، خبرهايي مبني بر خريد واكسن توسط ايران منتشر نشده بود كه همين امر واكنش‌هاي متفاوتي را در فضاي مجازي در پي داشت. با وجود اينكه ايران عضو كنسرسيوم برنامه كواكس كه زير نظر سازمان بهداشت قرار دارد، است اما روند خريد واكسن همواره با مشكلاتي روبه‌رو بود و برخي مسوولان نيز اقدامات تنبيهي سازمان‌هاي مالي همكاري‌كننده با ايران توسط امريكا را مهم‌ترين ترس فروشندگان واكسن مي‌دانستند.
يك روز پيش از اعلام خبر حل مشكلات مربوط به خريد واكسن، چند سازمان حقوق بشر از همه شركت‌هايي كه واكسن مي‌فروشند، خواستند تا امكان خريد توسط ايران نيز حل شود و اين واكسن در كوتاه‌ترين زمان ممكن به دست ايرانيان برسد. اين سازمان‌ها امريكا را مخاطب بيانيه خود قرار داده و از آنها خواستند در خصوص فروش واكسن كرونا به ايران نهايت همكاري را كرده و به موسسات مالي كه قرار است با بانك‌هاي ايراني كار كنند، اقدامات تنبيهي در نظر نگيرند. هر چند تا پيش از اين بيانيه ايران سعي داشت از راه‌هاي گوناگون مانند استفاده از اموال بلوكه شده در بانك‌هاي كره جنوبي، واكسن بخرد، اما به دليل احتمال بالاي اقدامات تنبيهي امريكا استفاده از اين اموال ميسر نشده بود تا اينكه اواخر هفته گذشته، دولت امريكا با انتقال پول از ايران به بانك سوييس براي خريد واكسن كرونا موافقت كرد.
خريد 16.8 ميليون دز واكسن
رييس كل بانك مركزي پس از اعلام خبر خريد واكسن با حضور در بخش خبري ساعت 21 به بيان برخي جزييات پرداخت.
همتي با تاكيد بر اينكه تحريم‌هاي امريكا مانع خريد واكسن كرونا شده بود، گفت: «ما فكر مي‌كرديم منابع لازم براي خريد واكسن از منابع مالي ايران در كره قابل تامين است و اين اقدام از طريق كره قابل انجام است، اما طرف كره‌اي در آخرين لحظه از ما تضمين خواست و ما به دليل تجربيات قبلي، نپذيرفتيم كه ۱۸۰ ميليون يورو از منابع كشور با اين فرآيند منتقل شود.» او در ادامه افزود: «براي خريد واكسن از مسير جديدي اقدام شد و از طريق سه بانك تركيه‌اي، اروپايي و شعب يكي از بانك‌هاي داخلي در امور بين‌الملل اقدام شد.». بخش ديگري از سخنان همتي به فشار افكار عمومي بر امريكا براي خريد واكسن بود كه خاطرنشان كرد: «امريكا اعلام مي‌كند كه خريد دارو به ايران تحريم نيست اما نفت، فولاد، پتروشيمي و ساير منابع ايران تحريم شده با اين حساب چگونه امكان خريد دارو وجود دارد.
اين در حالي است كه ۲، ۷ ميليون دلار دارو از طريق دور زدن تحريم‌ها خريداري شده و اين مورد خاص (خريد واكسن) هم به دليل فشار افكار عمومي پذيرفته شده است.» به گفته او تاكنون ۲۰۰ ميليون يورو براي خريد ۱۶، ۸ ميليون دز واكسن پرداخت شده است. بر اساس گزارش بلومبرگ تا روز يكشنبه هفته گذشته حدود يك و نيم ميليون نفر در جهان واكسن كرونا را دريافت كردند كه چين از نظر ميزان دزهاي تزريق شده در صدر قرار دارد و بر اساس پيش‌بيني‌ها تا امروز به يك ميليون نفر در اين كشور مي‌رسد.