به گزارش گروه محیط زیست تهرانی نیوز، فرزین فرهادی با اشاره به ۱۶۵ میلیون هکتار اراضی کشور، اظهار کرد: ۸۹ میلیون هکتار آن فاقد خاک و ۷۶ میلیون هکتار دارای خاک است که از این مقدار، ۵۸ میلیون هکتار خارج از چرخه کشاورزی قرار دارد.
وی با بیان اینکه ۱۸ میلیون هکتار از اراضی کشور در چرخه کشاورزی قرار دارد، افزود: از این ۱۸ میلیون هکتار، ۱.۲ میلیون هکتار خاک با راندمان بالا و اراضی با کیفیت است.
دبیر همایش بزرگداشت روز جهانی خاک همچنین به معضل فرسایش خاک به عنوان عامل آسیب‌رسان دیگر به اراضی مستعد کشاورزی اشاره و بیان کرد: سالانه دو میلیارد تن خاک ارزشمند کشور دچار فرسایش می‌شود که یک میلیارد به شکل ریزگرد و یک میلیارد تن به صورت فرسایش‌های آبی از دسترس کشاورزی خارج می‌شود.
فرهادی به موضوع تغییر کاربری اشاره و بر ضرورت به کارگیری اهتمام و جدیت بیشتر در این زمینه تأکید کرد و گفت: یکی از مهم‌ترین مسائلی که عامل آلودگی خاک در کشور ما به خصوص در مازندران است، زباله‌ها بوده که در مازندران به دلیل میزبانی آن در فصول مختلف سال و عدم فعالیت کارخانه زباله‌سوز تهدیدی جدی است.
وی برنامه‌ریزی برای حفظ خاک را لازمه بقای بشریت برشمرد و ادامه داد: این همایش اولین و مؤثرترین قدم برای افزایش دانش و آگاهی مخاطبان بخش کشاورزی است.
مدیر آب و خاک و امور فنی و مهندسی سازمان جهاد کشاورزی مازندران سه عامل فقر مواد عالی، فرسایش، تغییر کاربری را در دراز مدت به عنوان یک معضل نه فقط برای ایران بلکه برای کل کره زمین برشمرد.
تنها نیم میلیون هکتار از خاک مازندران قابلیت کشت دارد
رئیس جهاد کشاورزی استان مازندران گفت: از۱۶۰ میلیون هکتار خاک موجود در کشور بیش از۵۰ درصد غیرقابل زرع بوده و تنها کمتر از نیم میلیون هکتار از خاک مازندران دارای کیفیت مناسب برای کشت است.
عزیزالله شهیدی فر در ان همایش اظهارکرد: فرسایش آبی و بادی، آلودگی های زیست محیطی و تغییرکاربری آسیب جدی بر خاک مازندران وارد می کند.
وی با بیان اینکه از ۱۶۰ میلیون هکتار خاک موجود درکشور بیش از ۵۰ درصدغیرقابل زرع است،تصریح کرد: تنها کمتر از نیم میلیون هکتار از خاک مازندران دارای کیفیت مناسب برای کشت است.
رئیس جهادکشاورزی مازندران با اشاره به اینکه دو و نیم درصد از اراضی کشاورزی کشور در مازندران وجود دارد،یادآورشد:حفظ خاک استان به عنوان تامین کننده اصلی منابع غذایی کشور بسیار حائز اهمیت است.
وی افزود:یکی از مهم‌ترین عواملی که موجب فرسایش شدید خاک های استان شده بحث عملیات کشت است.
شهیدی فر خاطرنشان کرد: در گذشته کشت به صورت شخم و شیار بود اما در طی سال‌ها این عملیات به صورت شخم برگردان تغییر یافت.
رئیس جهاد کشاورزی مازندران با بیان اینکه شخم برگردان منجر به فرسایش شدید خاک های زراعی می شود،گفت:در چندین سال اخیر کارشناسان دریافتند که با بازگشت به شیوه گذشته یعتی شخم و شیار و ترکیب آن با متدهای روز می توان از فرسایش خاک جلوگیری کرد.
وی تصریح کرد:با توجه به این امر در سال جاری نزدیک به ۱۰ هزار هکتار از کشت گندم و کلزای استان به شیوه دقیق انجام گرفت.
شهیدی فر با بیان اینکه ۲۰ هزار هکتار از زمین های زراعی استان به زیر کشت مکانیزه و حفاظت شده رفته است،افزود:تغییرات زیست محیطی به عنوان دومین آلوده کننده خاک مطرح است.
وی با بیان اینکه همه مواردی که آب را آلوده می کند خاک را هم دچار آلودگی خواهد کرد،یادآورشد:محل استراحت آب بستر خاک است و همه آلودگی ها از طریق منابع آبی به خاک منتقل می شود.
وی با بیان اینکه تغییرکاربری اراضی سومین تهدید خاک های استان محسوب می شود،گفت: خاک مازندران بسیار ارزشمند بوده و خواستگاه هفت میلیون تن محصولات باغی،زراعی، دام و طیورو شیلات است.
شهیدی فر خاطرنشان کرد:از آن جا که این خاک ارزشمند محدود است پس باید جلوی ساخت و سازهای مجاز و غیرمجاز گرفته شود و به سمت زراعت شهری پیش برویم.
خاک مازندران دارای عناصر سنگین خطرناک نیست
سرپرست مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی مازندران گفت: خاک مازندران از لحاظ عناصر سنگین خطرناک زیر حد بحران است.
محمودرضا رمضان‌پور در این جلسه با تأکید بر اهمیت خاک به عنوان بستر طبیعی و بستر پالاینده طبیعت و تامین‌کننده ۹۵ درصد مواد عذایی انسان، اظهار کرد: سازمان ملل متحد در سال ۲۰۱۵ با پیام «خاک سالم برای زندگی سالم» ۵ دسامبر را روز جهانی خاک اعلام کرد که خود نشان از ارزشمندی آن دارد.
وی با اعلام اینکه تاکنون یک سوم از خاک جهان تخریب شده است، گفت: اگر به همین منوال ادامه یابد، تا سال ۲۰۵۰ سرانه قابل کشت و زراعت تا یک چهارم مقدار فعلی کاهش خواهد یافت .
رمضان‌پور با اشاره به اینکه تا آن زمان جمعیت جهان نیز به ۹ میلیارد نفر خواهد رسید که به معنای افزایش ۲میلیارد نفری نسبت به جمعیت فعلی است، یادآورشد: به جهت نیاز به افزایش ۶۰ درصدی تولید مواد غذایی بستر خاک باید حفظ شود.
سرپرست مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی مازندران اظهار کرد: برای تهیه آب راه‌های فراوانی وجود دارد اما برای تهیه خاک خاصلخیز این راه‌ها وجود ندارد و آسیب آن جبران‌ناپذیر است اما می‌توان پیش‌بینی و علاج کرد.
رمضان‌پور مهم‌ترین موضوع مربوط به آلودگی خاک را آلودگی گیاهان دانست و گفت: گیاهان منبع غذایی انسان و حیوانات است و مستقیم و غیرمستقیم سلامت انسان را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
وی خاطرنشن کرد:از این رو آلودگی خاک مهم‌تر از آلودگی هوا است اما از آن‌جایی که این آلودگی ملموس نیست، کمتر به آن توجه می‌شود.
رمضان‌پور آلودگی خاک را عامل از بین رفتن پوشش گیاهی و کاهش رشد و نمو گیاهان و در نهایت فرسایش خاک و بیابان‌زایی برشمرد و تصریح کرد: در حال حاضر در کشورهای اروپایی برای جلوگیری از آلودگی خاک عامل بازدارنده‌ای با عنوان «قانون خاک» وجود دارد که موجب شده تا حد زیادی از افزایش آلودگی‌های خاک جلوگیری شود که البته در مجلس شورای اسلامی نیز قانون خاک به تصویب رسید.
سرپرست مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی مازندران تأکید کرد: اگر میزان افزایش عناصر سنگین خاک که از عناصر ضروری گیاه هستند از حد خاصی بگذرد، سلامت انسان را تحت تأثیر قرار می‌دهد که آلاینده‌های صنعتی، فاضلاب‌ها، کودهای شیمیایی، صنایع کوچک و بزرگ، آب‌های آلوده و وسایل حمل و نقل عامل انتشار آن هستند.
رمضان‌پور به طرح تحقیقاتی اندازه‌گیری عناصر سنگین در خاک مناطق مختلف مازندران از طریق مطالعات زیست‌محیطی و بررسی منابع آب و خاک اشاره و خاطرنشان کرد: این تحقیق در ۹۵ هزار و ۵۶ هکتار از اراضی مازندران در شهرستان‌های بابل، قائم‌شهر، کیاکلا، بهنمیر و جویبار انجام شد و به این نتیجه رسیدیم که خاک مازندران از لحاظ عناصر سنگین خطرناک زیر حد بحران است و مشکل اساسی و چالش‌برانگیزی برای محصولات کشاورزی وجود ندارد.
وی همچنین به طرح کارآفرینی با عنوان «تولید برنج ارگانیک» اشاره و بیان کرد: در ۱۰ هکتار از اراضی بایع‌کلا این طرح اجرایی شده و در سال آینده در اراضی بیشتری این کار صورت می گیرد.
