برای کسانی که از آنسوی مرزها خود را به استان های مختلف می رسانند، خیلی هم فرقی ندارد مجوز اقامت و کار را در ایران داشته باشند و یا خیر. در حال حاضر، از مجموع کل افاغنه حاضر در ایران تنها درصد کمی دارای مجوز کار و اقامت هستند و مابقی به صورت غیرقانونی در کشور زندگی می کنند.
نمی توان گفت کشور از عهده برخورد با اتباع بیگانه غیرمجاز بر نمی آید و این مسئله باعث افزایش تعداد آنها در کشور شده، ولی می توان به این نکته تاکید کرد که نگاه همراه با اغماض و نوع دوستی ایرانی ها با اتباع خارجی و همچنین عدم تمایل کشور به برخورد سختگیرانه با اتباع کشورهای همسایه باعث افزایش حضور آنها در کشور شده است.
اشتغال اتباع بیگانه در ایران؛ فرصت یا تهدید؟
حالا می گویند تعداد اتباع بیگانه حاضر در بازار کار ایران تا 3 میلیون نفر نیز می رسد و آنها عموما بسیاری از مشاغل کارگری بخش ساختمان، دامداری و دامپروری، خدمات عمومی و مشاغلی از این دست را اشغال کرده اند و در این بخش کارفرمایان نیز ترجیح می دهند به جای نیروهای کار ایرانی، از اتباع خارجی استفاده کنند!
دلایل این نوع تفکر کارفرمایان ایرانی به دفعات عنوان شده که می توان به ارزان بودن نیروی کار خارجی به ویژه بخش غیرمجاز آن، فرار از اجرای قوانین موجود مانند قانون کار درباره خارجی ها و مسائلی از این دست اشاره کرد.
برخی مقامات وزارت کار درباره حضور اتباع بیگانه در بازار کار ایران عنوان کرده اند وجود آنها در کشور نیاز است و در مورد دیگری نیز از آنها به عنوان جویندگان شغل "کار دوست" نام برده شده است.
با این حال، دولت تدبیر و امید از زمان آغاز به کار خود در چند مرحله به صورت رسمی درباره لزوم ساماندهی اشتغال اتباع بیگانه و همچنین به کارگیری کارگران ایرانی به جای افاغنه در مشاغل گوناگون، تاکید و ابلاغیه صادر کرده است.
تیرماه امسال، اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس جمهور در ابلاغیه ای روشن و صریح درباره ممنوعیت استفاده وزارتخانه ها، دستگاه ها، موسسات، شرکت های دولتی و استانداری ها از اتباع بیگانه به جای نیروی کار ایرانی، خواستار معرفی دستگاه های متخلف در این بخش شد.
جهانگیری در ابلاغیه خود، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی را نیز مامور کرده بود تا در صورت مشاهده تخلف در دستگاه ها و یا عدم همکاری زیرمجموعه های دولتی در استفاده از نیروی کار ایرانی به جای اتباع بیگانه، مراتب را به دولت گزارش کند.
ابلاغیه جهانگیری درباره ممنوعیت اشتغال اتباع بیگانه
6 ماه پس از ابلاغیه معاون اول رئیس جمهور، مدیرکل اشتغال اتباع خارجی وزارت کار با اعلام ممنوعیت اشتغال زنان خارجی در منازل ایرانی ها گفت: به کارگیری و اشتغال بانوان اتباع خارجی به عنوان خدمه و یا عناوین دیگر در منازل مسکونی غیرقانونی است.
علی اقبالی اظهارداشت: به زنان اتباع خارجی فلیپینی و یا کشورهای دیگر اجازه کار داده نشده و اگر در منازل مسکونی زنان دیگر کشورها به عنوان خدمه به کار گرفته شوند، طبق قانون با متخلفین برخورد خواهد شد و به مقام قضایی معرفی می شوند.
وی با تشریح طرح ساماندهی کارگران اتباع خارجی و با اشاره به افزایش میزان مجازات های متخلفان در این بخش تصریح کرد: مجازات های به کارگیری اتباع خارجی غیرمجاز در هر روز 5 برابر حداقل مزد و در صورت تکرار 10 برار حداقل مزد و در صورتی که به این مجازات توجه نشود، مجازات تبدیل به زندان از 91 تا 180 روز خواهد شد.