اقتصاد > صنعت - اعتماد نوشت: راضیه لک، رییس سازمان زمین‌شناسی گفت: زمان دقیق وقوع زلزله معلوم نبود، به همین‌خاطر اطلاع‌رسانی نکردیم اما آماده بودیم.
لک در پاسخ به این پرسش که در خصوص مسائل مربوط به زلزله توقع بر آن است كه تحلیل‌های این سازمان حجت باشد اما عملا این سازمان در حاشیه است، چرا؟ اظهار داشت: در خصوص زمین‌لرزه، گزارش رخدادزمین‌لرزه بر عهده مركز لرزه نگاری موسسه ژئوفیزیك است اما مطالعه گسل‌ها و خطر ناشی از آن كه از نوع اقدامات پیشگیرانه است برعهده سازمان زمین‌شناسی است. این سازمان مطالعات گسترده‌ای در دهه‌های گذشته در این زمینه انجام داده و برنامه‌های مطالعاتی بیشتری در دست انجام دارد.
وی افزود: جمعیت شهرها در دهه‌های اخیر چندین برابر شده و با وجود اطلاع همگان از وجود گسل‌های فعال، بخش قابل توجهی از ساختمان‌ها بر روی یا در حریم گسیختگی گسل‌ها و گاه بدون رعایت اصول ساخت و ساز ایمن بنا شده‌اند. البته این موضوع بی‌ارتباط با حافظه كوتاه‌مدت انسان‌ها نیست كه به سرعت رویداد زمین‌لرزه‌های ویرانگر گذشته را به فراموشی می‌سپارند و از این رو راهكارهای كوتاه‌مدت نسبت به راهكارهای كاهش مخاطرات كه از نوع دراز مدت هستند، دراولویت قرار می‌گیرند.
رییس سازمان زمین‌شناسی عنوان کرد: مطالعات زمین‌شناسی كه افزون بر زمین‌لرزه، خطر كمبود منابع آب، خشك شدن دریاچه‌ها، تغییرات اقلیم، فرونشست زمین، زمین‌لغزش‌ها، ریز‌گردها و مسائل زیست‌محیطی را نیز شامل می‌شود، از نوع درازمدت هستند و از این‌رو در برنامه‌های كوتاه‌مدت توسعه‌ای و زود‌بازده نمی‌گنجند. عواقب نبود توجه به راهكارهای درازمدت، زمانی آشكار می‌شود كه برگشت‌پذیری آن نا‌ممكن یا به زمان و هزینه‌ای به مراتب سنگین‌تر نیاز دارد كه به عنوان نمونه می‌توان به خسارات زمین‌لرزه‌های ویرانگر طبس، رودبار، قاین، بم، زرند و اخیرا سرپل‌ذهاب كرمانشاه و هجدك كرمان اشاره كرد.
لک در پاسخ به این پرسش که گفته می‌شود كه سازمان زمین‌شناسی زلزله اخیر تهران را پیش‌بینی كرده بود و صبح آن روز با رییس ستاد بحران كشور جلسه داشت. چرا این زلزله اطلاع‌رسانی نشد؟ آیا بهتر نبود سازمان زمین‌شناسی همان روز هشدارهای لازم را می‌داد؟ گفت: صبح روز قبل از وقوع رخداد زمین‌لرزه ملارد، دستگاه‌های اجرایی مرتبط، جلسه‌ای با آقای نجار، رییس سازمان مدیریت بحران كشور برگزار كردند. در این جلسه نماینده موسسه ژئوفیزیك دانشگاه تهران از تعداد زیاد داده‌های لرزه‌ای ثبت شده در دو ماه گذشته در منطقه مشكین‌شهر سخن گفتند كه شاید می‌توانست پیش‌نشانگری برای وقوع زلزله باشد اما از دید كمیته تخصصی چون زمان و بزرگای آن قابل پیش‌بینی نبود و شاید دلیلی بر وقوع یك زلزله نمی‌توانست باشد، لذا قابل اطلاع‌رسانی نبود. بنابراین چون زمان دقیق وقوع زلزله معلوم نبود اطلاع‌رسانی نكردیم اما كاملا آماده بودیم.
وی تصریح کرد: واقعیت این است كه كشور ما در منطقه لرزه‌خیزی از جهان قرار دارد و از این رو تشكیل جلسات مدیریت بحران با حضور كار شناسان مرتبط، و بررسی وضعیت لرزه خیزی كشور امری لازم و طبیعی است. اما همان‌گونه كه بارها اعلام شده است، در حال حاضر زمین‌لرزه نه تنها در ایران بلكه در هیچ‌كجای دنیا، با فناوری‌های موجود قابل پیش‌بینی نیست از این رو سازمان زمین‌شناسی و اكتشافات معدنی كشور نیز هیچگاه ادعای پیش‌بینی زمین‌لرزه را نكرده است. اصولا پیش‌بینی رویداد زمین‌لرزه تعریف علمی مشخصی دارد و لازمه آن تعیین بزرگا، زمان و مكان با احتمال رویداد بالا است، كه فعلا امكان‌پذیر نیست.
رییس سازمان زمین‌شناسی همچنین در پاسخ به این پرسش که پس از زلزله تهران شایعات گسترده‌ای درباره وقوع زلزله‌های دیگر شنیده شد. سازمان اطلاعیه داد كه این زلزله خطری برای گسل‌های دیگر ندارد؟ تا چه اندازه می‌توان امیدوار بود كه خطر زلزله دیگری از سر تهران برداشته شده است؟ متذکر شد: هر گسل رفتار و ساختارخاص خود را دارد به این مفهوم كه توان لرزه‌زایی و ارتباط آن با سایر گسل‌ها مشخص است. حال اگر بخشی از گسله به جنبش درآید و زمین‌لرزه‌ای ایجاد شود امكان جنبش بخش‌های دیگر همان گسل یا سایر گسل‌های مرتبط با آن وجود دارد.
لک عنوان کرد: به باور متخصصین لرزه زمین ساخت سازمان زمین‌شناسی و پژوهشكده علوم زمین، زمین‌لرزه جنوب كرج كه در تهران نیز موجب نگرانی شد، بر روی هیچ‌كدام از گسل‌های شناخته شده اصلی در محدوده تهران روی نداد و از این رو تاثیری بر جنبش احتمالی این گسل‌ها ندارد. زمین‌لرزه ملارد بیشتر با زمین‌لرزه بوئین‌زهرا در سال ١٣٤١ و سپس چنگوره ١٣٨٣ كه بر روی گسل ایپك و اشتهارد بوده است، قابل هم‌سنجی است. اما این به هیچ‌وجه به مفهوم دور شدن از خطر زمین‌لرزه نیست. گسل‌های شمال و داخل شهر تهران گسل‌هایی شناخته‌شده با توان ایجاد زمین‌لرزه‌های با بزرگی بیش از ٦ هستند.
لک خاطرنشان کرد: بررسی زمین‌لرزه‌های تاریخی نیز رویداد حد‌اقل ٣ زمین‌لرزه بزرگ در منطقه تهران و ری را در ٨٥٠ سال گذشته، یا ٦ زمین‌لرزه در ٢٣٠٠ سال گذشته را نشان می‌دهد و پیش از آن نیز مطالعات زمین‌شناسی رویداد ٦ زمین‌لرزه دیگر بر روی گسل شمال تهران در ٣٠هزار سال گذشته را آشكار كرده‌اند. مطالعات پارینه لرزه‌شناسی صورت‌گرفته بر روی برخی گسل‌های تهران، نشان از وقوع رخداد زمین‌لرزه‌ای با بزرگای ٥/ ٦ تا ٢/ ٧ در تهران در بازه زمانی ٥٠ سال در آینده دارد اگرچه زمان دقیق آن قابل پیش‌بینی نیست.
35225