تسنیم: یکی از عوارض زندگی صنعتی جدید، یبوست است و بسیاری از افرادی که امروزه به مطب پزشکان مراجعه می‌کنند، مبتلا به یبوست بوده و یکی از اقدامات مهم درمانی در انواع بیماری‌ها، رفع یبوست در این افراد است.
سبک زندگی جدید موجب شده است که روز به روز سموم بیشتری وارد بدن شوند. از هورمون‌های رشد حیوانات گرفته تا سموم و کودهای کشاورزی، رنگ‌ها و طعم‌های مختلف در صنایع غذایی، مواد نگهدارنده شیمیایی، استفاده از غذاهای فریزری که همه و همه مقدار زیادی سموم شناخته شده و ناشناخته را وارد بدن می‌کنند.
مسلّم است که اگر این سموم از طرق طبیعی از بدن دفع نشوند، موجبات بروز بسیاری از بیماری‌ها را فراهم می کنند که ساده ترین آن ها، احساس کسالت و خستگی دائمی است (به علّت تجمّع مواد زائد در بدن). بنابراین یکی از روش‌های پاکسازی بدن، درست کارکردن روده ها و دفع به موقع و کافی مواد زائد است و گاهی نیز نیاز به ایجاد اسهال می‌شود.
دلایل بروز یبوست:
1)خشکی غذا
2)کم خوردن غذا: به علّت کمی غذا، دافعه به دفعش نمی پردازد.
3)بروز حرارت یا خشکی در روده ها و در نتیجه خشک شدن مدفوع: گاهی در این نوع، خشکی دهان و تب نیز وجود دارد. راهکار درمان آن، استفاده از میوه‌های سرد و تر مثل آلو، زردآلو و شلیل، شربت بنفشه، نیلوفر و امثال آن هاست.
4)دفع شدن زیاد رطوبت از بدن از طریق ادرار یا اسهال و...: درنتیجه آن بدن خشک شده و کل آب غذاها را می گیرد و مدفوع، خشک می‌ماند. تا زمانی هم که مدفوع دارای قوام مایل به رطوبت نباشد، دفع نمی‌شود.
5) بی تحرّکی: امروزه خیلی از افراد تحرّک کافی را نداشته و درنتیجه آن روده ها ضعیف و سرد شده و نمی‌توانند مواد زائد را به خوبی دفع کنند.
6) تغذیه نادرست: غذاهای مردم قدیم معمولاً حاوی رطوبت کافی بوده است [وجه تسمیه آشپزخانه این است که در آن، آش و غذاهای آبکی می‌پزند.]؛ و تغذیه امروز که تقلیدی ناقص از تغذیه غربی است، حاوی مقادیر ناکافی رطوبت است. (غذاهای خشکی مثل پیتزا، ساندویچ، لازانیا که فرد مجبور می شود مقدار زیادی آب یا نوشابه یا دوغ همراه آن بخورد که خود این کار موجبات سوء هاضمه و گاهی یبوست را فراهم می آورد.)
- همچنین نان و برنج مصرفی امروز ما بدون سبوس بوده و با مصرف نکردن سبزی جات و میوه ها به اندازه کافی، فیبر کافی دریافت نمی کنیم.
- در نحوه غذاخوردن نیز اشکالاتی وجود دارد: مثلاً ریزه خواری، تندتند غذاخوردن، در زمان استرس و در حین راه رفتن و سر میز با پاهای آویزان و کفش به پا داشتن غذا خوردن .
7)استفاده زیاد و بیش از حد از مسهل ها: وقتی روده ها به مسهلات عادت کنند، عملکرد طبیعی خود را ازدست می دهند و اگر روزی به عللی از آن ها استفاده نشود، دفع طبیعی با مشکل مواجه خواهد شد.
توصیه های عمومی جهت پیشگیری از یبوست:
- غذاهای مرطوب و آبکی را در رژیم غذایی خود بگنجانید.
- محمد احمدی مدیرگروز تغذیه انجمن تحقیقات طب سنتی ایران عقیده دارد که غذاها را خوب جویده و از تند تند خوردن، خوردن در زمان استرس و عصبانیت و جلوی تلویزیون و رایانه و حین راه رفتن پرهیز کنید.
- میوه های تازه فصل و سبزی ها را وارد سبد غذایی خود کنید.
- به جای نان و برنج سفید، از غلّات سبوسدار استفاده کنید.
- در ابتدای درمان یبوست از ملیّناتی چون انجیر خیسانیده در روغن زیتون یا آب معمولی در صبح ناشتا، خاکشیر خیسانیده در آبجوش صبح ناشتا، روغن زیتون شب هنگام خواب و آبجوش ولرم شده در صبح ناشتا، ترنجبین حل کرده در آب استفاده کنید. البته برای همه یکسان نیست.
- بصورت موضعی می‌توان از روغن مالی شکم با روغن زیتون بهره برد.
- حرکت دوچرخه برای افزایش حرکات دودی روده بزرگ و کشانیدن مواد از اعلی به اسفل ( از بالا به پایین) مفید خواهد بود.