نژلا پیکانیان: سال 88 اولین دوره برگزاری طرح اکران «افطار تا سحر» در سینماهای کشور بود، طرحی که همانطور که از نامش پیداست به فیلم‌ها در ماه رمضان از بعد از افطار تا هنگام سحر فرصت اکران و به سینماداران اجازه می‌داد از زمان افطار تا سحر سینماها را باز نگه دارند و سانس‌های ویژه‌ای را برای حضور مردم در سینماها در نظر بگیرند.
این طرح به پیشنهاد علی سرتیپی و با هدف جذب بیشتر مخاطبان به سالن‌های سینما به شورای صنفی نمایش ارائه شد که در نهایت هم مورد قبول واقع شد. بر اساس این طرح فیلم‌های سینمایی که در حال نمایش عمومی بودند، در ماه مبارک رمضان در سانس‌های شبانه نیز به نمایش درمیآمدند. 7 سال از اجرای این طرح در ماه رمضان می‌گذرد و در این گزارش نگاهی داشتیم به اتفاقاتی که در ادوار گذشته در طول اجرای این طرح افتاده است.
سال 88/ اجرای طرح
از سال 88 بنا به تصمیم شورای صنفی نمایش این طرح که در همان سال با استقبال سینماروها نیز مواجه شد اجرا شد. گرچه در همان ابتدا مشکلاتی بر سر راه اجرایی شدن آن وجود داشت و تاییدیه گرفتن از اداره اماکن برای اجرای این طرح کمی اجرای آن را در ابتدا با مشکل رو به رو کرد اما پس از اجرا مورد استقبال واقع شد. بسیاری از سینماگران که تا پیش از این، اکران ماه رمضان را فصل مرده می‌دانستند و تمایلی به اکران فیلم‌هایشان در این ماه به دلیل عدم استقبال مخاطبان نداشتند با اجرای این طرح حمایت و موافقت خودشان از اکران «اذان تا اذان» یا افطار تا سحر» را اعلام کردند و مخاطبان نیز با حضور در ساعات اجرای طرح نشان دادند که از این اکران ویژه خوششان آمده است.
سال 89/ قهر حوزه هنری
سال 89 که دومین سال اجرای این طرح بود نیز به خوبی سپری شد و استقبال از اکران فیلم‌ها تا ساعت سه بامداد همچنان ادامه داشت، با این تفاوت که با به اصطلاح جا افتادن این طرح میان مخاطبان سینما، تعداد افرادی که از این طرح استقیال کردند نیز بیشتر شد و سینماها رونق تازه‌ای در ایام ماه رمضان به خود دیدند.
اما برخلاف انتظار و با وجود استقبال مخاطبان از این طرح، در سال 89، حوزه هنری سالن‌هایش را از سینماهای اجراکننده این طرح خارج کرد.
حوزه هنری که در تهران پردیس سینمایی پرطرفدار آزادی و سالن‌های سینمایی چون استقلال، سپیده و بهمن را در اختیار دارد، از سالن‌های اجرا کننده طرح کنار کشید. با این حال یک اتفاق تازه دیگر در این طرح شکل گرفت و آن اکران فیلم‌های خاطره‌انگیز دهه ۶۰ و ۷۰برای نمایش در قالب این طرح بود و براساس هماهنگیهای صورت گرفته با اداره کل نظارت و ارزشیابی، ابتدا اعلام شد هشت فیلم سینمایی «مادر» و «دلشدگان» به کارگردانی زندهیاد علی حاتمی، «ناخدا خورشید» به کارگردانی ناصر تقوایی، «اجاره‌نشینها»، «بانو» و«هامون» به کارگردانی داریوش مهرجویی و «یک بار برای همیشه» ساخته سیروس الوند، به صورت تک‌سانس در پردیسهای سینمایی اکران میشوند، اما در نهایت فقط دو فیلم «مادر» و «هامون» به نمایش درآمدند که اکران این فیلم‌ها در پردیس سینمایی ملت با استقبال گسترده‌ای مواجه شد.
سال 90/ شکستی غیرقابل باور در اکران
موافق‌ها و مخالف‌ها با طرح اکران افطار تا سحر همچنان بر سر مواضع خود بودند تا اینکه بنا بر اعلام علیرضا سجادپور رئیس اداره نظارت و ارزشیابی، قرار شد فیلم‌های جدید هم در این طرح اکران شدند و نتیجه این تصمیم اکران فیلم «یوسف پیامبر(ص)» بود که با فروش یک میلیون تومانی شکستی غیرقابل باور در این اکران را تجربه کرد. در مقابل این فروش ناچیز اما «ورود آقایان ممنوع» مخاطبان زیادی را در ماه رمضان به سالن سینماها کشاند.
سال 91/ باز هم قهر حوزه هنری
شاید هیجان و شوری که مخاطبان سینما در سال‌های قبل برای تماشای فیلم‌های مورد علاقه‌شان آن هم در نیمه شب داشتند کم کم فروکش کرد و به همین دلیل فیلم‌های اکران ماه رمضان در سال 91 با وجود بلیت‌های نیم بها و سانس‌های ویژه نتوانست رمق چندانی را برای سینماها به همراه بیاورد. البته در این سال پیش از شروع اکران ویژه افطار تا سحر، رئیس حوزه هنری اعلام کرد در طرح ویژه ماه‌رمضان سینماها شرکت نخواهد کرد.
سال 92/ پرفروش شدن فیلم اصغر فرهادی
سال 92 فضای کشور تحت تاثیر انتخابات ریاست جمهوری بود و طبیعی بود که پخش‌کننده‌ها تمایلی به اکران فیلم‌های مهم آن در ماه رمضان نداشته باشند. البته پیش از شروع ماه رمضان شورای صنفی نمایش قول اکران فیلم‌های خوبی را در این ماه داده بود که در نهایت این اتفاق تنها با نمایش فیلم «گذشته» اصغر فرهادی عملی شد و همین فیلم هم پرفروش ترین فیلم ماه رمضان نام گرفت. در این سال با توجه به اکران ضعیف و بی رمق که کم رونق شدن سینماها را به همراه داشت استارت ناموفق بودن طرح «افطار تا سحر» زده شد.
سال 93/ استقبال از کمدی عطاران
بعد از تجربه نه چندان موفق سال 92 و تنها پرفروش شدن فیلم اصغر فرهادی، «رد کارپت» رضا عطاران در میان فیلم‌های اکران ماه رمضان قرار گرفت تا گیشه سینما تکانی به خود ببیند. این فیلم با فروش نسبتا بالایش بار دیگر این معادله را که مردم از کمدی‌های خوب در هر زمانی استقبال می‌کنند، مطرح ساخت. اتفاق مهم دیگری که در سال 93 و در فواصل اجرای این طرح افتاد، اکران فیلم‌هایی غیر از فیلم‌هایی که سینماداران موظف به اکران آن هستند در سانس‌های ویژه بود. بر همین اساس غلامرضا فرجی، سخنگوی شورای صنفی نمایش اعلام کرد برای تنوع آثار اکران‌شده سینماها در روزهای ماه مبارک رمضان قرار شده که پس از خاتمه سانس موظف، سینماها فیلم دیگری را اکران کنند.
سال 94/ رکوردشکنی «نهنگ عنبر»
اکران فیلم‌ها در سال 94 بی حاشیه و بدون مشکل و مورد خاصی آغاز شد و در ادامه مخاطبان با استقبال بالای‌شان از «نهنگ عنبر» سامان مقدم که باز هم فیلمی کمدی بود نشان دادند که تمایل‌شان به این ژانر در سینما بیشتر است. بعد از استقبال از فیلم عطاران حالا نوبت سامان مقدم بود تا باعث شود سینماها با اکران بی‌رمق ماه رمضان خداحافظی کنند و سینمادارها تا پاسی از شب برای مخاطبان فیلم به نمایش درآورند.
سال 95/ همه چیز طبق روال گذشته
سال گذشته نیز شورای صنفی نمایش طبق روال سال‌های قبل اعلام کرد که سینماها می‌توانند علاوه بر نمایش فیلم‌هایی که به تازگی به اکران رسیده‌اند، فیلم‌هایی را که از ابتدای سال ۹۵ در سینماهای کشور اکران شده‌اند و ۱۰ هفته از پایان نمایش آنها گذشته است ولی پرفروش بوده‌اند، بار دیگر به نمایش گذارند. البته این دسته از فیلم ها باید بعد از سانس های اصلی فیلم های روی پرده، نمایش داده شوند. همچنین بلیت سینماها از صبح تا قبل از افطار نیم بها و از بعد از افطار تا سحر تمام بها فروخته شد و با این اوصاف سینما در این ماه نیز شاهد رونق خوبی بود و مخاطبان زیادی به تماشای فیلم‌های «اژدها وارد می‌شود» و «ایستاده در غبار» رفتند.
با وجود تمام افت و خیزهایی که اجرای طرح «افطار تا سحر» طی 7 سال گذشته داشته اما بسیاری بر این عقیده‌اند که این طرح رونق را به گیشه سینما آن هم در ماه رمضان که سینماها معمولا خالی از تماشاگر بودند برگردانده است. باید منتظر ماند و دید با این اوصاف تصمیم شورای صنفی نمایش برای این طرح در سال 96 چگونه است.
