نژلا پیکانیان: بعد از چند سالی رکود در اکران نوروزی سینماها در دهه هفتاد و اوائل دهه هشتاد چند سالی است متقاضی برای نمایش فلیم‌ها در نوروز زیاد شده است. تجربه نشان داده فیلم‌های مفرح و کمدی در ایام اکران نوروز مورد توجه بیشتری قرار می‌گیرند و همین موضوع شاید تضمین کننده فروش بیشتر آنها نیز باشد.
دو روز پیش بعد از جلسه شورای صنفی نمایش، نام 12 فیلم از بین 20 فیلمی که خواهان اکران اثرشان در ایام نوروز بودند، به عنوان فهرست اولیه منتشر شد. البته تقریبا نیمی از فیلم های این فهرست که بتوانند قراردادهایشان را با سینمادارها قطعی کنند، رنگ پرده را در روزهای تعطیلات نوروزی خواهند دید.
در بین فیلم‌هایی که قرار است امسال در ایام عید بر پرده سینماها ببینیم، کمدی های «گشت 2»، «خوب بد جلف» و «سه بیگانه» دیده می‌شوند و همین سه فیلم می‌توانند آغازی خوب و پرفروش را برای سینمای ایران رقم بزنند.
به بهانه اعلام فهرست اولیه فیلم‌های اکران نوروزی به سراغ مسئله اکران در این ایام رفتیم. در این گزارش ضمن گفتگو با غلامرضا فرجی سخنگوی شورای صنفی نمایش، مرتضی شایسته مدیر موسسه پخش هدایت فیلم، حبیب اسماعیلی مدیر موسسه پخش فیلم‌سازان و هاتف علیمردانی کارگردان سینما به بررسی علل تقاضا برای اکران نوروز، ویژگی فیلم‌هایی که در این ایام اکران می‌شوند و تضمین اکران عید برای فروش فیلم‌ها و مسائل دیگر پرداختیم.
اکران نوروز؛ بازگشت سریع تر سرمایه
چند سالی است تقاضا برای اکران نوروز از سوی تهیه‌کننده‌ها و دفاتر پخش فیلم بیشتر شده است. غلامرضا فرجی سخنگوی شورای صنفی نمایش درباره علت این موضوع به خبرآنلاین می‌گوید: «یکی از علت‌های تقاضای زیاد برای اکران نوروز که مزید بر علت شده است، این است که اکران نوروز به شکلی جا افتاده در آمده و از طرف دیگر تعطیلات نوروز هم زمان خیلی خوبی است که مخاطبان می‌توانند به تماشای فیلم‌ها بروند. نکته مهمتر اینکه هر تهیه‌کننده و سرمایه‌گذاری که فیلمش را در اکران نوروز نمایش دهد بازگشت سرمایه زودتری دارد.»
فرجی در ادامه در وکنش به این سوال که چرا امسال سه فیلم کمدی در میان فیلم‌های اکران عید هستند، پاسخ می دهد: «بخش زیادی از قرار گرفتن تعداد بیشتر فیلم‌های کمدی در جدول اکران نوروزی به پاسخ و توجه مخاطب به فیلم‌های کمدی برمی‌گردد. در واقع جامعه و مخاطب پذیرش اکران فیلم‌های کمدی را دارد، به همین خاطر خود تهیه‌کننده و سینمادار هم راغب است که فیلمش در این زمان به نمایش در بیاید.»
او در ادامه تصریح می کند: «نکته مهم دیگری که در اینباره وجود دارد و شورای صنفی نیز توجه زیادی به آن دارد این است که ما نمی‌توانیم به یکباره تمام فیلم‌های کمدی را در نوروز اکران کنیم و در طول سال دیگر هیچ فیلم دیگری نداشته باشیم. خوشبختانه شورای صنفی نمایش مدنظر دارد که همه طیف فیلم‌های کمدی در یک زمان قرار نگیرند. سال 1395 سال پررونقی برای سینمای ایران بود، قاعدتا ما باید تلاش کنیم ادامه روند سال گذشته را با یک پیشرفت رو به جلو در سال 36 هم برای سینما حفظ کنیم.»
همه کمدی‌ها را نمی‌توان در نوروز اکران کرد
فرجی همچنین در پاسخ به پذیرفته نشدن فیلم‌های «نهنگ عنبر 2» و «ساعت پنج عصر» در جلسه دیروز شورای صنفی نمایش نیز توضیح می دهد: «بخشی از این اتفاق به همان دلیلی بود که قبلا گفتم و اینکه نمی‌شود همه فیلم‌های کمدی را در یک زمان اکران کرد. بخش دیگر هم به این دلیل بود که امسال به دلیل رشد فروش و افزایش مخاطب سینمای ایران داشت بخش‌های مختلف خصوصی برای احداث سالن سرمایه‌گذاری کردند، این موضوع نوید بسیار خوبی برای صنعت سینمای کشور است و شورای صنفی نمایش، سینماداران و تهیه‌کننده‌ها تمام تلاششان این است که این صنعت روز به روز رونقش بالاتر برود و بهتر و موفق‌تر شود.»
سخنگوی شورای صنفی درباره سازو کار شورای صنفی نمایش برای انتخاب فیلم‌ها در اکران نوروزی می گوید: «بخشی از این قاعده و سازو کار به همان توضیحی که در ابتدا دادم برمی‌گردد، اما چیدمان فیلم‌ها با درنظر گرفتن فیلم‌های موسسات پخش‌کننده نیز هست. برای مثال ممکن است موسسه‌ای متقاضی اکران هشت فیلم برای نوروز شده باشد ولی شورای صنفی با درنظر گرفتن حقوق دیگران و همچنین با توجه به فروش گیشه و جذب مخاطب و با درنظر گرفتن برخی‌آیتم‌ها مثل قرار ندادن همه فیلم‌های کمدی دست به انتخاب فیلم‌ها می‌زند. تلاش شورای صنفی بر این است که چیدمان خوبی صورت بگیرد و حضور مخاطبان در سینما بتواند رنگ و بوی بهتری به سینمای کشور بدهد.»
عدالت رعایت می شود
«زادبوم»، «آشوب»، «فراری»، «گشت 2» و «خوب بد جلف» از جمله فیلم‌هایی است که هدایت فیلم امسال متقاضی اکران نوروزی آنها بود. اما از میان این پنج فیلم با اکران چهار فیلم به غیر از «زادبوم» ابوالحسن داوودی در ایام تعطیلات اول سال نو موافقت شد. مرتضی شایسته تهیه‌کننده و مدیر موسسه هدایت فیلم دراین باره می گوید: «از میان این فیلم‌ها «زادبوم» در لیست اکران نوروز نیست و دلیل‌اش را هم نمی‌دانم.»
شایسته همچنین درباره استقبال از اکران نوروز توضیح می دهد: «به این دلیل که مردم در تهران و شهرستان به سینما می‌آیند و سینما را به عنوان یک گزینه برای خودشان انتخاب کرده اند. از همین رو صاحبان فیلم‌ها، تهیه کنندگان همه به فکر این هستند که فیلمشان را در اکران نوروزی به نمایش در بیاورند.»
امسال سه فیلم با فضای کمدی، مفرح و طنز در میان فیلم‌های اکران نوروز دیده می‌شوند، موضوعی که رقابت را در گیشه نوروز رونق می‌بخشد اما از طرف دیگر شاید باعث کمتر دیده شدن فیلم دیگری هم بشود. شایسته درباره این موضوع می گوید: «ممکن است در زمان اکران همزمان چون ژانر فیلم‌ها شبیه به هم هستند به یکدیگر آسیب بزنند. البته هدایت فیلم دو فیلم «گشت 2» و «خوب بد جلف» که کمدی هستند را به عنوان گزینه های اکران نوروز انتخاب کرده است. البته اینکه فیلم‌هایی با این فضا و موضوع در نوروز اکران می‌شوند باعث می‌شود اکران خیلی خوبی در این ایام داشته باشیم.»
نفع اکران نوروز بیشتر از ضرر آن است
این تهیه‌کننده در ادامه درباره راهکاری برای جلوگیری از تداخل نمایش همزمان فیلم‌های کمدی در اکران نوروز می افزاید: «می‌شود یک فیلم را برای یک فصل دیگر اکران درنظر گرفت ولی صاحبان فیلم هم متقاضی اکران در این زمان هستند. ضمن اینکه ممکن است پیش خودشان بگویند 10-20 درصد این همزمانی به ضررمان می‌شود اما از آن طرف چند برابر به نفع ماست. در واقع آنها نفع‌شان را در نظر می‌گیرند و بر همین اساس خواستار اکران فیلمشان هستند.»
شایسته درباره مضمون و فضای مناسب فیلم‌ها برای اکران نوروز نیز اظهار می دارد: ِ«من خودم اگر بخواهم فیلم‌های اکران نوروز را انتخاب کنم، فیلم‌های شاد، کمدی، طنز و فیلم‌های اجتماعی که داستانش را راحت بیان کند را برمی‌گزینم.»
او همچنین در پاسخ به این سوال که اکران نوروزی چقدر تضمین کننده فروش فیلمهاست، می گوید: «از نظر من اکران نوروز 20 درصد تضمین کننده فروش فیلمهاست و باقی به خود اثر بستگی دارد.»
عملکرد خوب و درست شورای صنفی
این تهیه‌کننده سینما همچنین در رابطه با ضابطه و قواعد انتخاب فیلم‌ها در شورای صنفی نمایش نیز تصریح می کند: «به نظر من شورای صنفی در انتخاب فیلم‌ها خوب و درست عمل کرده. اگر فیلمی خاص باشد و تشخیص دهند برای اکران عید مناسب نیست به طور قاطع اعلام می‌کنند و اما فیلم‌های مناسب که واقعا هم مناسب آن ایام هستند را انتخاب و اعلام می‌کنند. به نظرم ما باید قاعده شورای صنفی را بپذیریم و خودمان هم به آن پایبند باشیم.»
فیلم سینمایی «سه بیگانه» به کارگردانی مهدی مظلومی و تهیه‌کنندگی مسعود ردایی که مدتی به دلیل مهاجرت کارگردانش از کشور و پیوستن او به یکی از شبکه‌های ماهواره‌ای موفق به اکران نشده بود، با حل شدن مشکل فیلم و دریافت پروانه نمایش متقاضی اکران نوروز شده است. حبیب اسماعیلی، تهیه‌کننده و مدیر موسسه فیلمیران، موسسه پخش کننده این فیلم درباره تقاضای اکران این فیلم در نوروز به خبرآنلاین می‌گوید: ««سه بیگانه» حدود یکسال است که پروانه نمایش دارد اما به دلیل مهاجرت کارگردانش به خارج از کشور و فعالیت در آنجا فرصت اکران پیدا نکرده بود اما با رایزنی و حسن نیت قوه قضاییه مسئله فیلم حل شد و ما خواستار اکران این فیلم در نوروز شدیم.»
اکران نوروز، فیلم های شاد و مفرح را می طلبد
اسماعیلی درباره تناسب مضمون و موضوع فیلم‌ها برای اکران نوروز توضیح می دهد: «ما الان سه چهار فیلم داریم که هنوز اکران نشده‌اند، اما «سه بیگانه» فیلم گرمی است و من خودم می‌دانم که در اکران عید نباید هر فیلمی را به صرف اینکه ممکن است فروش آن خوب باشد اکران کرد. نوروز فیلم‌هایی را می‌طلبد که فضایشان مفرح و شاد باشند چون تجربه ثابت کرده تماشاگر هم از این سبک فیلم‌ها بیشتر استقبال می‌کند. البته منظورم این نیست که هر پنج یا شش فیلمی که می‌خواهند اکران شوند باید کمدی یا طنز باشند. اتفاقا خوب است که در ژانرهای مختلف و برای سلیقه‌های متفاوت فیلم مناسب داشته باشیم.»
اسماعیلی ادامه می دهد: «فیلم «سه بیگانه» یک کمدی اجتماعی خیلی خوب است که فضای جدیدی دارد و گرم است. به نظرم این کار با فیلم و سریال‌هایی که کارگردانش آن طرف کار می‌کند زمین تا آسمان فرق دارد. این کارگردان اینجا فیلم خوبی ساخت و به نظرم از زمانی که به آن طرف رفته کارش افت پیدا کرده است.»
این تهیه‌کننده درباره قواعد شورای صنفی برای انتخاب فیلم‌ها تصریح می کند: «به نظرم در اکران نوروزی باید عدالت رعایت شود و وقتی فیلمی مثل «سه بیگانه» که از مدتها قبل پرروانه نمایش‌اش را هم دریافت کرده در لیست قرار گیرد که خوشبختانه این اتفاق افتاد. ضمن اینکه تاکید می‌کنم فضای این فیلم برای مخاطب و به ویژه افرادی که در ایام تعطیل می‌خواهند به سینما بروند خیلی جذاب است و حتما این موضوع هم مدنظر شورای صنفی نمایش قرار داشته است.»
مردم فیلم خوب را می‌بینند، نه فقط کمدی
فیلم سینمایی «کوچه بی‌نام» به کارگردانی هاتف علیمردانی سال گذشته یکی از فیلم‌های اکران نوروز بود و موضوعی کاملا جدی داشت. هاتف علیمردانی کارگردان این فیلم سینمایی که امسال «آباجان» را هم در جشنواره سی و پنجم داشت و این فیلم نیز در میان فهرست 12 فیلمی که شورای صنفی نمایش برای اکران نوروز اعلام کرده‌اند، قرار دارد، درباره تاثیر اکران فیلم‌ها در ایام عید و رابطه آن با فروش فیلم‌ها به خبرآنلاین توضیح می دهد: «به نظرم اکران فیلم در ایام نوروز به هیچ عنوان تضمین کننده فروش نیست.»
این کارگردان در ادامه می افزاید: «به نظر من وقتی فیلمی خوب باشد مردم حمایت می‌کنند و وقتی فیلمی بد هم باشد حتی اگر در نوروز هم اکران شود کسی از آن استقبال نخواهد کرد. مثلا سال گذشته فیلم آقای حاتمی‌کیا اکران شد و چقدر هم بازخوردهای خوبی داشت. »
باید توازن برقرار شود
علیمردانی که این روزها فیلم «هفت ماهگی» را نیز بر پرده سینماها دارد، درباره مضمون مناسب فیلم‌ها برای اکران عید عنوان می کند: «نمی‌شود همه فیلم‌های کمدی را در نوروز اکران کرد و بقیه سال هیچ فیلم کمدی دیگری نداشته باشیم. ضمن اینکه به نظرم مضمون هم تاثیر زیادی ندارد، مردم همانقدر که طرفدار کار کمدی هستند، فیلم اجتماعی هم دوست دارند. همانطور که «ابد و یک روز» استقبال کردند. فیلم خود من «کوچه بی‌نام» هم سال گذشته اکران نوروز بود. باز هم تاکید می‌کنم مردم فیلمی که دوست داشته باشند را می‌روند و می‌بییند. همین مردم فیلم مستقل «آباجان» را که هیچ کس هم پشت‌اش نبود» در جشنواره فیلم فجر به عنوان فلیم برگزیده تماشاگران انتخاب کردند،. من به احترام این مردم کلاه از سر بر‌می‌دارم.»
او درباره اکران قطعی «آبا جان» در نوروز نیز توضیح می دهد: «هنوز تصمیم قطعی در اینباره گرفته نشده، اما به دلیل اینکه همه فیلم‌هایی که در نوروز اکران می‌شوند نمی توانند کمدی باشند و باید تعادلی در این میان برقرار شود ممکن است فلیم ما هم در میان 6 فیلم نوروز قرار بگیرد. امسال دو سه فیلم کمدی هست و نمی‌شود همه فلیم‌ها طنز باشند، به هر حال باید ترکیب و توازن درست باشد.»
