فردا؛ بشیر قلیزاده سرچشمه: ویروس آنفولانزا در حال افزایش است؟! بیانیهای که اخیرا توسط کارشناسان مرکز کنترول و پیشگیری بیماریها در امریکا صادر شده است، نشان میدهد که شیوع ویروس آنفولانزا در سال جدید میلادی بیشتر از سالهای قبل خواهد بود. یک مطالعه جدید در مجله بالینی ویروسشناسی کاملا روشن میکند که سرد شدن هوا رابطه مستقیم با افزایش شیوع ویروس آنفولانزا دارد.
به نظر میرسد که شیوع بیماری آنفولانزا با فصلهای سرد سال در ارتباط باشد. مخصوصا در کشوری مثل سوئد که زمستان بسیار سردی دارد. محققان در این کشور، سه سال به صورت مستمر الگوی رفتاری ویروس سرماخوردگی را در فصول سرد مورد بررسی قرار دادند و مشخص شد که طول دوره فعالیت آنها یک هفته بیشتر نیست.
در آن زمان پژهشگران ۲۰۰۰۰ هزار نمونه از مخاط بینی افرادی را که به دنبال مراقبت پزشکی بودند، در اطراف شهرستان گوتنبرگ جمعآوری کردند و آنها را کنار آنفلوآنزای نوع A و سایر ویروسهای تنفسی قرار دادند و سپس دادهها را با آمار هواشناسی کشور سوئد مقایسه کردند.
در مقایسه بالا، الگوی شگفتآوری به وجود آمد. به طوری که در اوایل فصل سرما، وقتی نقطه انجماد بالا و رطوبت هوا کم است، شیوع آنفولانزا به میزان چشمگیری بالا بود. محققان میگویند که ما معتقدیم این افت ناگهانی دما کمک زیادی به همهگیری بیماری میکند. محققین در آکادمی Sahlgrenska و متخصصان بیماریهای عفونی در بیمارستان دانشگاه Sahlgrenska در یک مصاحبه مطبوعاتی عنوان کردهاند که حتی اگر دمای هوا بالا رود، کمکی به بهبود این بیماری ویروسی نمیکند. چون مسری بودن این بیماری احتمال انتشار و آلوده شدن دیگر افراد را بالا میبرد.
ذرات مایع موجود در عطسه میتواند به راحتی در آب و هوای سرد و خشک پخش شود. هوای خشک با خاصیت جذب رطوبتی که دارد، مایع درون ذرات را جذب کرده و آنها را در مسیر طولانیتری و در زمان بیشتری در هوا پخش میکند. این مطالعه نشان داده است که برخی عفونتهای تنفسی شایع دیگر، مانند ویروس تنفسی سنسیشیال و کوروناویروس، الگوی رفتاری شبیه به ویروس آنفولانزا دارند، اما برخی دیگر مانند رینوویروس (یک علت سرماخوردگی)، به نظر نمیرسد دمای هوا بر شیوع آن تاثیری آنچنانی داشته باشد.
یکی از محققان (Sundell) میگوید که شیوع بیماری بر اساس الگوی دمای آب و هوا، به پزشکان و کارشناسان بهداشت کمک میکند تا در ارتباط با این بیماریها و خطرات ناشی از آنها بر مردم، از پیش چاره اندیشی کنند. وی افزود؛ اگر شما زمان شیوع بیماریهای همهگیر و سالانه آنفولانزا و سایر ویروسهای تنفسی را پیشبینی کنید، میتوانید از این دانش برای اجرای کردن کمپین واکسن آنفولانزا استفاده کنید.
البته آب و هوای سرد به تنهایی شرایط لازم برای شیوع انواع بیماریهای همهگیر و آنفولانزا نیست. اگر در جمعیتی ویروس منتشر شده باشد برای بیمار شدن، افراد باید مستعد ابتلا به عفونت باشند تا دچار بیماری شوند. البته آنفولانزا به وضوح هنوز هم در آب و هوای گرم در طول سال گسترش مییابد، گرچه افت دما در این مورد بیتاثیر نیست. اما سرما تنها عامل هم نیست.
محققان معتقدند که مطالعات تنها قادر به نشان دادن ارتباط بین آب و هوا و زمان گسترش آنفولانزا در یک منطقه خاص است. هنوز این پژوهش در مناطق دیگر با آب و هوای متفاوتتر امتحان و ارزیابی نشده است. پژوهشگران معتقدند این یافتهها قطعا جذاب بوده و بیشتر باید به آنها پرداخته شود.
نکته آخر: بخش اورژانس بیمارستان نیز خود میتواند در انتشار این بیماری به دلیل مسری بودن آنها، بسیار موثر باشد. در چنین مکانهایی احتمال آلودگی بسیار بالاست. یادمان نرود بهترین درمان پیشگیری است. همیشه برای جلوگیری از سرما خوردگی بدون توجه به درجه حرارت محیط باید مواردی را رعایت کنیم؛ از جمله اینکه موقع سرفه یا عطسه کردن جلوی دهانمان را با دستمال بگیریم تا از انتشار ویروس جلوگیری شود، دستهایمان را در اغلب اوقات با آب و صابون بشوییم، به خصوص در مواقعی که در مکانهای عمومی رفت و آمد داریم. استفاده از واکسن ضد سرماخوردگی تحت نظارت پزشک نیز در این زمینه موثر است.