جام جم آنلاین:  آیا می‌دانید ورزش و تحرک کافی، روش مناسبی برای حفظ عملکرد طبیعی غده تیروئید است؟ در این راستا ورزش‌های هوازی بویژه پیاده‌روی، دویدن و کوهنوردی بهترین و مناسب‌ترین ورزش‌ها برای مبتلایان به اختلالات تیروئیدی محسوب می‌شود.
متخصصان روزانه 20 دقیقه ورزش هوازی را برای کمک به تنظیم غده تیروئید توصیه می‌کنند. یوگا نیز یکی از ورزش‌های مفید است، زیرا حرکات منظم و متوالی باعث تحریک کارکرد این غده می‌شود.

با توجه به این گفته‌ها می‌توان دریافت که تاثیر ورزش یا تمرین درمانی در بهبود عملکرد بدن انکارناپذیر است. به بیان دیگر برای پایین آمدن وزن و بهبود عملکرد غده تیروئید، ورزش ضروری است. دکتر پرهام پارسانژاد، فیزیوتراپیست نیز با تاکید بر این که تمرین درمانی بخش مهمی از درمان بیماری‌های غده تیروئید است که معمولا مورد بی‌توجهی قرار می‌گیرد، به جام‌جم می‌گوید: تشخیص اولیه و شروع درمان دارویی توسط متخصص غدد و متابولیسم، گام صحیح و ابتدایی درمان این بیماری‌هاست، اما این به آن معنا نیست که درمان این دسته از بیماران، منحصر به داروهای تجویز شده و ویزیت دوره‌ای باشد.

اختلالات تیروئیدی، سلامت را به خطر می‌اندازد

غدد تیروئید و پاراتیروئید هر دو جلوی گردن قرار دارند، اما عملکردهای متفاوت دارند. تیروئید غده‌ای پروانه‌ای شکل است که در مجاورت حنجره قرار دارد و وظیفه تنظیم سوخت و ساز بدن را به عهده دارد. غده پاراتیروئید نیز به پشت تیروئید چسبیده و هورمون پاراتیروئید تولید می‌کند که در تنظیم سطح کلسیم، فسفر و ویتامین D در خون و استخوان کمک می‌کند.
عضو هیات مدیره انجمن علمی فیزیوتراپی ایران با بیان این مطالب می‌افزاید: اختلال در عملکرد هر یک از این غدد باعث بروز مشکلاتی در سوخت و ساز بدن می‌شود و نهایتا اثر منفی بر سلامت افراد دارد. گفتنی است بسیاری از انسان‌ها از سه اختلال مهم، پرکاری تیروئید، کم‌کاری تیروئید و پرکاری پاراتیروئید رنج می‌برند. پرکاری تیروئید می‌تواند باعث کاهش وزن، عصبی شدن افراد و افزایش ضربان قلب شود، در حالی که کم‌کاری تیروئید افزایش وزن، خستگی و افسردگی را در پی خواهد داشت.

ورزش شدید و اختلال ترشح هورمون تیروئید

مطالعات نشان داده ورزش شدید می‌تواند باعث افزایش یا کاهش ترشح هورمون‌های تیروئید و پاراتیروئید شود.
به گفته این فیزیوتراپیست، همچنین دیده شده ورزش‌های هوازی بخصوص در خانم‌ها و تمرینات نه‌چندان شدید مداوم در مردان توانسته تا 72 ساعت بعد از ورزش میزان ترشح هورمون پاراتیروئید را افزایش دهد. به این ترتیب ورزش طولانی در کسانی که پرکاری پاراتیروئید دارند، می‌تواند علائمشان را بخصوص در مورد کاهش تراکم استخوان تشدید کند. با توجه به اختلال ضربان قلب در این بیماران، قبل از شروع ورزش باید این مشکل کنترل شود وگرنه با شروع ورزش، حال فرد وخیم‌تر خواهد شد.

نسخه ورزش درمانی در تیروئیدی‌ها

پیش از شروع تمرین درمانی، فیزیوتراپیست باید از کنترل کامل بیماران مبتلا به پرکاری پاراتیروئید توسط متخصص غدد و متابولیسم اطمینان حاصل کرده و سپس شروع به تجویز نسخه ورزشی بیمار کند. به همین دلیل دکتر پارسانژاد توصیه می‌کند: معمولا پنج روز در هفته تمرینات هوازی با حداکثر مصرف انرژی در صورتی که بیمار چاق باشد، با افزایش فعالیت قلبی ـ‌ عروقی می‌تواند در برنامه وی گنجانیده شود. بالا رفتن ضربان قلب به میزان 40 تا 75 درصد در این تمرینات توصیه می‌شود و بیش از آن باید با توجه به توصیه‌های پزشک و در حد تحمل بیمار صورت گیرد. تمرین درمانی به مدت 30 تا 60 دقیقه در هر جلسه، زمان مناسبی است و در صورت عدم تحمل بیمار می‌توان به وی استراحت داد.
این متخصص تاکید می‌کند: به مرور می‌توان تمرینات هوازی را در حد تحمل، به تمرینات مقاومتی پیشرفت داد. زمانی که تمرینات مقاومتی با وزنه یا بندهای الاستیک را شروع می‌کنیم تعداد جلسات را به دو تا سه بار در هفته کاهش می‌دهیم و بین جلسات حداقل دو روز استراحت می‌گذاریم. در این مرحله زمان هر جلسه به تعداد تمرین‌ها و آمادگی جسمانی بیمار بستگی دارد.
 
فیزیوتراپی، مکمل دارودرمانی
 
توجه داشته باشید در برنامه درمانی بیماران تیروئیدی، فیزیوتراپیست سعی می‌کند تعداد مفاصل بیشتری را به کار گیرد و تمریناتی را طراحی کند که به شغل و عملکرد روزانه بیمار بیشتر شبیه باشد.
 
دکتر پارسانژاد با بیان این مطالب اظهار می‌کند: بیمار باید بداند این تمرینات بعد از دارودرمانی یا جراحی توسط پزشک در مرحله اول درمان، نقش پیش‌برنده درمان او را به عهده دارد .توجه داشته باشید دارودرمانی، پرتودرمانی یا کاهش فعالیت تیروئید می‌تواند سبب کاهش سطح انرژی بدن شود که در تمرین درمانی بیماران تیروئیدی باید مورد توجه قرار بگیرد.
 
کنترل وضعیت متابولیک در مبتلایان پرکاری تیروئید
 
در بیماران مبتلا به پرکاری تیروئید که دارومصرف می‌کنند باید ضربان قلب و فشار خون هنگام تمرین کنترل شود. با توجه به کاهش یا افزایش وزن در این بیماران تعداد جلسات و حجم تمرینات باید با شرایط فیزیکی و سطح انرژی بیمار تغییر کند. داروهای کم‌کاری تیروئید می‌توانند سبب اختلال در ضربان قلب و بالارفتن فشار خون شوند که این موضوع هم باید در تمرینات مورد توجه قرار گیرد.
 
کمک به تقویت استخوان‌ها و مفاصل
 
از آنجا که مشکلات تیروئید ممکن است، سبب بروز دیابت، فشار خون و تغییر در چربی‌های خون شود، بیمار باید در این موارد هم کنترل شود. به گفته دکتر پارسانژاد، افزایش فعالیت غده پاراتیروئید و تأثیر آن بر جذب کلسیم باعث می‌شود فیزیوتراپیست با تکیه بر تمرینات تحمل وزن، وضعیت استخوان‌ها و مفاصل بیمار را ارزیابی کرده و تمرینات را بر پایه میزان سلامت آنها طراحی کند.
 
در بیماران پرکاری پاراتیروئید گاهی مشکل کاهش مزمن سطح کلسیم خون پیش می‌آید که باید با تجویز مداوم ویتامین دی و کلسیم بخصوص حین دوره فیزیوتراپی از بروز عوارض ناشی از آن جلوگیری کرد.
 
درمان کم‌کاری تیروئید
 
متخصصان این روش‌ها را برای درمان کم‌کاری تیروئید توصیه می‌کنند:
 
اغلب پزشکان قرص لووتیروکسین سدیم را برای درمان کم‌کاری تیروئید تجویز می‌کنند
 
داشتن برنامه ورزشی و نیز انجام آزمایش‌های منظم
 
رژیم غذای پرفیبر، غذاهای دریایی، انواع سبزیجات، لبنیات و تخم‌مرغ که حاوی مقادیر متفاوتی از ید هستند نیز در این بیماران مفید و مصرف زیاد کلم، شلغم، هلو، بادام زمینی، دانه‌های سویا و اسفناج در این افراد باید محدود شود.