موضوع سهام عدالت و نحوه آزادسازی آن موضوعی است که از هشت سال گذشته تاکنون مطرح بوده و هر ساله وعده‌های زیادی برای آزاد سازی آن داده شده است ولی ابهامات فراوانی که در شرکت‌های سرمایه‌گذاری، قیمت گذاری شرکتها و همچنین نحوه مدیریت سبد سهام عدالت وجود دارد، عملا امکان آزادسازی آن را با مشکلاتی مواجه کرده و 42 میلیون سهامدار را چشم انتظار نگه داشته است.

این در حالی است که دولت جدید بعد از روی کار آمدن با چالش آزادسازی سهام عدالت مواجه شد و وعده داد که طی چند ماه آینده تکلیف سهام عدالت را به سرعت روشن می‌کند، اما عملکرد شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی که با اما و اگرهای فراوانی مواجه است و نیز رشد قیمت سهام شرکت‌های حاضر در سهام عدالت که مدیریت این سبد را به یک موضوع پیچیده تبدیل کرده است، مانع از آزادسازی سهام عدالت شده است.

علاوه بر این، پیچیدگی‌هایی همچون شناسایی مشمولان، قیمت‌گذاری شرکت‌ها و سازوکار آزادسازی بر سر راه سهام عدالت وجود دارد تا جایی که در سهام عدالت برخی شرکت‌ها قیمت گذاری شدند که اصلا وجود خارجی ندارند!

به این ترتیب برای آزاد سازی باید میزان دقیق مشمولین مشخص شود، در حالی که بعد از گذشت هشت سال از اجرای این طرح، تعداد مشمولین سهام عدالت هنوز به صورت دقیق مشخص نبوده و شرکتهای سرمایه گذاری استانی به طور کامل نتواسنه‌اند پروسه ورود به بورس را طی کنند، بنابراین تا زمانی که تکلیف شرکتهای سرمایه گذاری استانی و نیز تعداد مشمولان به صورت دقیق مشخص نشود امکان آزادسازی سهام عدالت وجود ندارد.

علاوه بر این پرتفوی سهام عدالت بسیار سنگین بوده و حدود 90 هزار میلیارد تومان ارزش دارد که به گفته ی رئیس سازمان خصوصی سازی "غول بازار سرمایه" است که این حجم عظیم خود به تنهایی مشکلاتی را پیش روی آزاد سازی قرار می دهد.

همچنین طی هشت سال گذشته تنها 10 هزار میلیارد تومان سود سهام عدالت به خزانه واریز شده است در حالی که ارزش این سهام از زمان واگذاری تاکنون حدود 44 هزار میلیارد تومان بوده و اگر شش هزار میلیارد تومان تخصیص دو دهک اول را محاسبه شود، 28 هزار میلیارد تومان از سود سهام عدالت باقی می‌ماند.

علاوه بر مشکلات پیش روی سهام عدالت که بارها از سوی مسئولین عنوان شده است، اخیرا یک نماینده مجلس از وجود مافیای 250 نفره در سهام عدالت پرده برداشت و اعلام کرد که برای مدیریت سهام عدالت میلیاردها تومان حق مدیریت و حضور دریافت می‌شود در صورتی که هیچ کاری انجام نمی‌شود و متاسفانه 250 نفر به صورت مافیایی به حوزه سهام عدالت وارد شده و شرکت‌های بزرگ کشور از سوی سهام عدالت دچار آسیب شده‌اند. در حقیقت سهام عدالت مانع از افزایش سرمایه شرکت‌هایی که با آن در ارتباط هستند شده است.

این نماینده مجلس معتقد است سهام عدالت به دلیل اینکه هیچ متولی و پاسخگویی ندارند ، می‌توانند بزرگترین فساد اقتصادی را انجام دهند.

نائب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس همچنین عنوان کرد که طرح آزاد سازی سهام عدالت برای ارائه در مجلس توسط دولت مهیا بوده و قیمت پیش بینی شده برای هر برگ سهام عدالت بین یک تا یک و نیم میلیون تومان است و اگر دولت طرح آزاد سازی را ارائه ندهد حتما با نمایندگان در مجلس آن را تائید می کنیم.

این در حالی است که با وجود مشکلات پیش روی، وزیر امور اقتصادی و دارایی در جدید ترین اظهار نظر خود از تشکیل کارگروه ویژه‌ای برای بررسی و کارشناسی آزادسازی سهام عدالت خبرداد و گفت: تلاش می‌کنیم هرچه سریعتر مقدمات آزادسازی سهام عدالت را فراهم کنیم تا مردم از منافع این طرح بهره‌مندشود.

وی صندوق‌های قابل معامله را یکی از ساختارهای مفید برای مدیریت سهام عدالت در کشور دانست و تاکید کرد: باید تلاش کنیم با واگذاری سهام دولتی به بخش خصوصی، رسالت دولت را به سمت سیاستگذاری و هدایت‌گری سوق دهیم.

به این ترتیب با توجه به مشکلات عدیده‌ای که همچنان بر سر راه سهام عدالت وجود دارد،آزاد سازی سهام عدالت در آینده نزدیک امکانپذیر نیست، زیرا هنوز ابهامات این سهام برطرف نشده و پیش نویس لایحه دولت برای آزاد سازی سهام عدالت به دولت تقدیم نشده و به تصویب هیات وزیران نرسیده است.

به گزارش ایسنا، در حال حاضر ارزش بازار سهام عدالت به نزدیک یک صد میلیارد تومان رسیده و ارزش سبد سهام عدالت تاکنون به 95هزار میلیارد تومان رسیده است همچنین تاکنون حدود 30درصد از ارزش سهام عدالت که به مشمولین واگذار شده اعطا شده است که این میزان برای گروه‌های 1 و 2 که مشمول تخفیف 50 درصدی هستند 47.2 درصد و برای سایر گروه‌ها 23.6 درصد است.

اما پیچیده بودن فرآیند آزادسازی سهام عدالت اجرای این طرح را با تاخیر مواجه کرده است. این در حالی است که طولانی شدن زمان تعیین تکلیف سهام عدالت شرایط غیرشفافی را برای سهام عدالت به‌وجود آورده و اثرات سوء‌ اقتصادی را ایجاد کرده است، لذا دولت باید هر چه سریع‌تر تکلیف این سهام را مشخص کند و با برداشت سهام خود از سبد سهام عدالت از آن خارج شود.

علاوه بر این قرار بود تا برنامه آزاد‌سازی‌ سهام عدالت در قالب یک لایحه تا پایان تابستان از سوی دولت به مجلس ارائه شود که در حال حاضر پیش نویس آن هم هنوز در اختیار دولت قرار نگرفته و به تصویب هیات وزیران نیز نرسیده است.

از سوی دیگر هنوز مشخص نیست که لایحه پیشنهادی دولت چه مواردی را شامل شده و چه موانعی بر سر راه آن وجود دارد و آیا با ارسال این لایحه مشکل آزادسازی سهام عدالت برطرف می شود یا موانع دیگری بر سر راه آن تراشیده خواهد شد و آیا این طرح می‌تواند زمینه آزادسازی سهام عدالت را بعد از هشت سال فراهم کند و آیا این بار وعده دولت برای آزادسازی سهام عدالت عملی می شود یا نه؟