مهر: با وجود بالا گرفتن تغییرات ژئوپولیتکی در منطقه خاورمیانه همچون حمله رژیم صهیونیستی به غزه، تحولات عراق، ادامه اختلاف مخالفان و دولت مرکزی لیبی و کشمکش روسیه و اوکراین که همگی از کشورهای تاثیرگذار در روند عرضه نفت به بازار جهانی نفت هستند، اما بهای طلای سیاه در طول چند هفته گذشته روندی کاهشی داشته است.

بر اساس گزارش موسسات معتبر بین‌المللی، در سال جاری تقاضا در بازار جهانی نفت کاهش یافته است به طوری که میزان تقاضا برای خرید طلای سیاه بر خلاف گاز طبیعی توسط کشورهای عضو اتحادیه اروپا، ژاپن، کره جنوبی و ایالات متحده آمریکا به جای افزایش با کاهش همراه شده است.

در حال حاضر در منطقه آمریکای شمالی با آغاز تولید نفت و گاز از ذخایر نامتعارف (شیل گس و شیل اویل‌ها) تقاضای نفت توسط کشورهای آمریکا و کانادا به میزان قابل توجه ای کاهش یافته است به طوری که حجم واردات نفت آمریکا در مقایسه با مدت مشابه سال 2013 میلادی با کاهشی روزانه 400 هزار بشکه ای همراه بوده است.

همزمان با کاهش تقاضا که زمینه تضعیف قیمت های جهانی نفت را برای تولیدکنندگان به ارمغان آورده است میزان عرضه توسط کشورهایی همچون روسیه، عربستان سعودی و حتی آمریکا افزایش یافته است و حتی تاکنون سه محموله نفت بسیار سبک آمریکا به کشورهای شرق آسیا صادر شده است.

روند تضعیف شده تقاضا در کنار افزایش عرضه طلای سیاه منجر به بالا رفتن حجم ذخیره سازی‌های استراتژیک نفت در چهار گوشه جهان از چین تا آمریکا شده است و پیش بینی می‌شود با توجه به چشم انداز عرضه و تقاضای نفت در سال 2015 میلادی روند ارزان شدن نفت در بازار ادامه یابد.

بر این اساس هفته جاری برای نخستین بار بهای سبد نفتی اوپک به زیر 100 دلار در هر بشکه و قیمت هر بشکه نفت برنت دریای شمال به محدوده 100 دلار کاهش یافت.

ردپای آمریکا در دست کاری قیمت نفت

سید محمدعلی خطیبی در گفتگو با مهر درباره مهمترین دلایل سقوط آزاد قیمت طلای سیاه در بازار جهانی، گفت: ضعف تقاضا و عرضه نفت مازاد برخی از کشورهای نفت خیز به بازار مهمترین دلایل تضعیف بهای نفت در بازار است.

نماینده سابق ایران در اوپک با اعلام اینکه با وجود نوسان در تولید نفت برخی از کشورهای عضو اوپک همچون عراق، ایران و لیبی اما سقف تولید نفت اوپک کماکان در محدوده 30 میلیون بشکه در روز باقی مانده است، تصریح کرد: به عبارت دیگر با کاهش تولید و عرضه هر کشور عضو اوپک، یک کشور و یا چند کشور که دارای ظرفیت مازاد نفت بوده این کاهش عرضه را جبران می کند.

مدیر سابق امور بین‌الملل شرکت ملی نفت در پاسخ به مهر که آیا کاهش قیمت نفت اقتصاد تولید نفت و گاز از ذخایر نامتعارف به ویژه در آمریکا را تهدید نخواهد کرد؟ توضیح داد: در طول چند سال اخیر تاکنون تولید نفت و گاز از ذخایر نامتعارف روندی رو به افزایش داشته و حتی اخیرا آمریکا محموله‌های میعانات گازی به آسیا صادر کرده است.

این کارشناس اقتصاد انرژی با یادآوری اینکه هم اکنون شاخص قیمت نفت دبلیو.تی.آی آمریکا پائین تر از قیمت نفت برنت دریای شمال، نفت دبی و حتی عمان در بازار خلیج فارس است، تبیین کرد: این در حالی است که نفت دبلیو.تی.آی آمریکا در مقایسه با سایر نفت خام های سبک تر و مرغوب تر است.

خطیبی با بیان اینکه با توجه به تغییر تحولات قیمتی در بازار نفت اگر بهای نفت برنت به پائین تر نفت دبلیو.تی.آی رسید جای تعجب ندارد، اظهار داشت: هم اکنون آمریکا بهای محموله های صادراتی خود را مبنای نفت دبلیو.تی.آی قیمت گذاری می کند که این موضوع منجر به فروش نفتی ارزان تر به مشتریان می شود.

نماینده سابق ایران در اوپک با اعلام اینکه مشتریان از قیمت گذاری نفت و گاز صادراتی آمریکا با شاخص نفت دبلیو.تی.آی استقبال می‌کنند، تاکید کرد: این موضوع تضعیف بیشتر قیمت سایر نفت خام‌ها را به همراه دارد و البته برای خریداران هم صرفه اقتصادی بالاتری به همراه دارد.

شوک کاهش قیمت نفت نداریم

حسین ایرانمنش رئیس موسسه مطالعات بین‌المللی انرژی در گفتگو با مهر با اشاره به کاهش بهای جهانی طلای سیاه، گفت: با وجود این کاهش قیمت‌ها بازار انتظار یک شوک قیمتی در بازار جهانی نفت را ندارد.

این مقام مسئول یکی از دلایل کاهش بهای جهانی نفت را افزایش مازاد ظرفیت تولید نفت برخی از کشورهای عنوان کرد و افزود: از سوی دیگر منتفی شدن توقف کامل تولید و صادرات نفت عراق هم به کاهش بیشتر بهای نفت در طول چند هفته جاری دامن زده است.

ایرانمنش با اعلام اینکه در شرایط فعلی روند کاهشی بهای نفت غیر طبیعی و غیر عادی نیست، اظهار داشت: در مجموع کارشناسان موسسه مطالعات بین المللی انرژی ایران اعتقاد دارند که بازار نفت یک کاهش شدید قیمتی را تجربه نخواهد کرد.

بازگشت نفت لیبی و ارزانی بهای طلای سیاه

مهدی یوسفی کارشناس موسسه مطالعات بین‌المللی انرژی در گفتگو با مهر با بیان اینکه در صورت فروکش کردن برخی از تغییر و تحولات ژئوپولیتکی در کشورهای نفتخیز عضو اوپک همچون لیبی و عراق باید انتظار کاهش بیشتر قیمت جهانی نفت را داشت، گفت: در سال جاری میلادی حجم عرضه نفت توسط اوپک 1.4 تا 1.5 میلیون بشکه در مقاطعی بیش از برآوردهای قبلی بوده است.

این کارشناسان بازار نفت با تاکید بر اینکه عرضه نفت مازاد به بازار زمینه ساز کاهش قیمت جهانی را به همراه داشته است، تصریح کرد: قطعا با حفظ روند فعلی عرضه و افزایش ذخیره سازی نفت فشار بر روی قیمت‌ها افزایش می یابد.

وی با اعلام اینکه پیش بینی می شود تولید نفت لیبی در کوتاه مدت از 500 هزار بشکه فعلی به حدود 900 هزار بشکه در روز افزایش یابد، اظهار داشت: قطعا افزایش تولید نفت و صادرات لیبی و عراق به ارزانی بیشتر بهای طلای سیاه دامن می زند.

یوسفی با یادآوری اینکه در ادامه سال جاری میلادی باید انتظار روند کاهش بهای جهانی نفت خام را داشت، تاکید کرد: البته قطعا بهای جهانی نفت به کمتر از 90 دلار در هر بشکه کاهش نمی یابد زیرا با کاهش بهای نفت به کمتر از 90 دلار تولید نفت و گاز از ذخایر نامتعارف توجیه اقتصادی گذشته را نخواهد داشت.

به گفته این کارشناس موسسه مطالعات بین‌المللی انرژی کاهش قیمت نفت به زیر 85 تا 90 دلار منجر به خروج نفت و گازهای غیر متعارف از چرخه تولید خواهد شد.

ایران طرفدار نفت گران نیست

بیژن زنگنه در سال گذشته با بیان اینکه هم اکنون سیاست آمریکا بالا نگه داشتن قیمت جهانی نفت خام است، گفته بود: آمریکا با بالا نگه داشتن قیمت نفت قصد دارد تا توجیه اقتصادی از توسعه و تولید نفت و گاز از ذخایر نامتعارف را حفظ کند.

وزیر نفت با یادآوری اینکه تولید از ذخایر نامتعارف همچون شیل گس ها در شرایط نفت گران توجیه اقتصادی دارد، خاطرنشان کرد: آمریکا اجازه نمی‌دهد قیمت‌ها پایین بیاید زیرا سرمایه گذاری روی پروژه‌های آنها دچار ریسک خواهد شد.

سید محسن قمصری مدیر امور بین‌الملل شرکت ملی نفت اخیرا در گفتگو با مهر با تاکید بر اینکه ایران طرفدار نفت گران نیست، اعلام کرد: نفت گران در بلندمدت به زیان کشورهای صادرکننده این کالای استراتژیک است.

در مجموع سیاست‌گذاران نفتی کشور معتقدند گرانی بهای نفت هر چند منجر به فرصتی مناسب برای افزایش درآمدهای ایران خواهد بود اما هر زمان که قیمت نفت خیلی بالا رفت، به دلایلی کشور موفق به فروش نفت نشده است.