به گزارش گروه حمل و نقل پاک شهرداری نیوز، به اعتقاد کارشناسان دو طرح پیاده‌راه‌سازی و دوچرخه سواری دو طرح ناموفق در پایتخت هستند که نباید چندان بر روی این دو طرح سرمایه‌گذاری کرد.
سال ها است که مدیریت شهری تلاش می کند استفاده از دوچرخه را در میان شهروندان تهرانی رواج دهد اما تهرانی ها چندان از این طرح استقبال نمی کنند. شاید خانه های دوچرخه ای که در بوستانها احداث شده مورد استفاده شهروندان تهرانی قرار بگیرد اما به نظر نمی آید ساکنان این شهر از دوچرخه به عنوان یک وسیله حمل و نقلی برای ترددهای روزانه شان استفاده کنند. این را می توان از تعداد دوچرخه هایی که روزانه در سطح خیابان تردد می کنند، حدس زد.
با این وجود در گزارشی که شرکت کنترل کیفیت هوای شهر تهران از وضعیت پروژه دوچرخه سواری در تهران منتشر کرده است اعلام کرده است که تا نیمه بهمن ۹۴ یک میلیون و ۵۷۱ هزار و ۵۴۸ سفر با دوچرخه انجام شده است.
در سال گذشته ۱۵۵ خانه دوچرخه بهره برداری، تعمیر، تجهیز و نوسازی و جابه جا شده است. همچنین در معابر صدا و سیما، پیاده راه بازار، خیابان امام خمینی، خیابان انقلاب، خیابان دماوند، خیابان طالقانی و بلوار کشاورز خطوط ویژه دوچرخه ایجاد شده است. با این ۷ ایستگاه جدید مجموع ایستگاهای دوچرخه در تهران به ۴۹ ایستگاه رسیده است. اما آمارهای جهانی نشان می دهد وضعیت دوچرخه سواری در تهران نسبت به سایر کلان شهرهای دنیا در جایگاه مناسبی قرار ندارد.
اقبال شاکری رئیس کمیته عمران شورای شهر تهران در خصوص آمار ارائه شده از میزان سفرهای درون شهری به وسیله دوچرخه گفت: نمی‌دانم این آمار از کجا آمده و چگونه تهیه شده و تعریف سفر از نگاه این تحقیق چه بوده است. ما سفر با دوچرخه را نباید با دوچرخه‌بازی اشتباه بگیریم. اینکه از یک نقطه به یک نقطه دیگر برای انجام امور از دوچرخه استفاده کنیم را می‌توان سفر با دوچرخه محسوب کرد، اما اینکه در پارک دوچرخه‌بازی کنیم را نمی‌توان در آمار آورد، هرچند که این خود برای گسترش فرهنگ دوچرخه‌سواری بسیار خوب است.
وی یکی از موانع استفاده از دوچرخه در سفرهای درون‌شهری را پستی و بلندی و نبود معابر هموار در تهران دانست که سبب می‌شود استفاده از دوچرخه سخت باشد و مدیریت شهری بیشتر در مکان‌هایی مسیرهای دوچرخه را تعریف کرده که مسیرهای همواری هستند مانند پیاده‌راه‌ها و خیابان‌های صاف.
رئیس کمیته عمران شورای شهر تهران با اشاره به جلسه‌ای با حضور اساتید حمل و نقل که در خصوص طرح‌ها و پروژه‌های ترافیکی تهران برگزار شده بود، گفت: به اعتقاد این متخصصان، دو طرح پیاده‌راه‌سازی و دوچرخه دو طرح ناموفق در پایتخت هستند. به اعتقاد آنها نباید چندان بر روی این دو طرح سرمایه‌گذاری کرد، اما تنها به عنوان یک گزینه برای آنکه تمامی مدهای حمل و نقلی را داشته باشیم و به قولی جنسمان جور باشد، آن را اجرایی کرد، اما به دلیل مشکلاتی که در تهران وجود دارد، امکان استفاده از دوچرخه برای سفرهای درون‌شهری مانند رفتن به اداره یا خرید یا تردد برای کارهای روزمره وجود ندارد.
شاکری با اشاره به تجربه شخصی که در یکی از ایستگاه‌های دوچرخه داشته است، گفت: در یکی از مسیرهای دوچرخه کارت خود را روی ال سی دی که قفل دوچرخه را باز می‌کند گذاشتیم، ۱۰ دوچرخه‌ای که در آن مرکز بود هیچ کدام قابل استفاده نبود، یا پنچر بودند یا زنجیرهشان افتاده بود و می‌توان گفت ۹۰ درصد آنها فرسوده و غیرقابل استفاده بود. ما نباید این‌گونه سرمایه شهر را از بین ببریم. این تخریب‌ها توسط خود استفاده‌کنندگان انجام می‌شود و بر شهر هزینه وارد می‌کند.
به گفته رئیس کمیته عمران، باید در خصوص طرح‌های ترافیکی مطالعات کافی انجام شود و احساسی و نمایشی به دنبال اجرای طرح‌ها نباشیم.
شبکه راه های پایتخت برای دوچرخه سواری مناسب نیست
اما چرا مدیریت شهری در اجرای پروژه دوچرخه چندان موفق نیست. کارشناسان یکی از مشکلات توسعه دوچرخه سواری در تهران را شبکه راه های پایتخت عنوان می کنند که به اعتقاد آنها بیشتر خیابان‌های محلی را می‌توان با اصلاحات جزئی برای استفاده دوچرخه به صورت مشترک یا جداشده در نظر گرفت همچنین هدایت دوچرخه‌سواران در تقاطع و در مسیر مربوطه با وسایل و تجهیزات کنترل ترافیک امکان پذیر است. توجه به این بخش از سیستم در توسعه سیستم بسیار اثرگذار است. به طور مثال وجود چراغ راهنمای مخصوص دوچرخه از این دست به شمار رود.
تأمین پارکینگ دوچرخه نیز یک پیش نیاز اساسی برای انجام سفرهای دوچرخه است. یکی از علل آن سرقت آسان دوچرخه است و نیز ایجاد مانع برای عابرین. در هر صورت پارکینگ دوچرخه می‌بایست دارای دسترسی مناسب و حفاظ مناسب در مقابل عوامل جوی باشد.
یکی دیگر از عامل های بازدارنده برای توسعه دوچرخه سواری آب و هوا (به خصوص سرما و بارندگی) است. به طور معمول پس از هر بارندگی آبپاشی از سوی خودروها، موجب اختلال در وضعیت و حرکت دوچرخه‌سواران می‌شود. البته نظرات مختلفی در مورد میزان تأثیر بارندگی و به طور کلی شرایط جوی بر دوچرخه‌سوارانی که هرروزه و به طور مرتب دوچرخه‌سواری می‌کنند، وجود دارد. برخی اعتقاد دارند که آب و هوا، در هر صورت بر دوچرخه‌سواری تأثیر می‌گذارد و برخی دیگر بین دوچرخه‌سوارانی که هر روزه از دوچرخه استفاده می‌کنند (به عنوان وسیله نقلیه) و آن‌هایی که گهگاه و به عنوان تفریح از دوچرخه استفاده می‌کنند، تفاوت قائل می‌شوند. بنا به نظر این گروه‌ها، دوچرخه‌سواری هرروزه در فصول پائیز و بهار بهترین شرایط و در فصل زمستان بدترین شرایط را دارد. در عین حال دوچرخه‌سواری تفریحی که به صورت نامرتب انجام می‌شود، اصولاً حساسیت کمتری نسبت به شرایط آب و هوایی از خود نشان می‌دهد.
یکی از دلایل رواج دوچرخه‌سواری در برخی کشورها (از قبیل هلند) هموار بودن زمین و سهولت دوچرخه‌سواری در زمین صاف است. وجود شیب‌های تند برای دوچرخه‌سواری هراس آور است لیکن استفاده از فن‌آوری‌های جدید (دوچرخه سبک، دنده و باطری) تا حد زیادی از اهمیت شیب به عنوان عامل بازدارنده کاسته است. علاوه بر این می‌توان در مناطق ناهموار با مسیریابی صحیح و پیش‌بینی تسهیلات لازم از اثرات منفی شیب کاست.
رقابت ناعادلانه دوچرخه با اتومبیل و شبکه گسترده حمل و نقل عمومی بر سر مسیر
توپوگرافی شهر همراه با سطح توسعه و حجم ترافیک بالای آن بزرگ‌ترین چالش برای ایجاد محیط ایمن برای دوچرخه‌سواران به شمار می‌رود. تنها تعداد معدودی مسیرهای هموار در شهر وجود دارد و دوچرخه‌سواران می‌بایست بر سر جا در این خیابان‌ها با اتومبیل و شبکه گسترده حمل و نقل عمومی رقابت کنند. این طرح حاوی پیشنهاداتی درخصوص بالا بردن ایمنی و راحتی دوچرخه‌سواری از طریق اقدامات مختلف از جمله بهسازی خیابان‌ها، تأمین تسهیلات پارکینگ دوچرخه، تصویب سیاست‌های جدید شهری، تدوین و اعمال برنامه های آموزشی، انجام اقدامات تشویقی و تأمین دسترسی حمل و نقل عمومی است.
یکی از راه‌های مقابله با مشکلات زیست محیطی شهرها دوچرخه است. از سوی دیگر هوای آلوده تأثیر منفی بر دوچرخه‌سوار می‌گذارد. این یک معضل تصمیم‌گیری برای مدیریت شهری است که باید برای آن حد قابل قبولی مشخص شود تا هم سیاست ترویج دوچرخه که منافع عام دارد به پیش برده شود و هم افرادی که از مسیرهای آلوده با دوچرخه عبور می‌کنند کمتر صدمه ببینند.
بررسی‌های پزشکی نشان می‌دهد که دوچرخه‌سوارانی که از نزدیکی یک محل پرترافیک عبور می‌کنند ۱۰ برابر بیشتر آلودگی را وارد بدن خود می‌کنند تا افراد پیاده‌ای که در آن محل توقف کرده‌اند. برای مقابله با این مشکل باید در صورت امکان مسیر دوچرخه از مناطق با آلودگی کمتر عبور داده شود و در صورتی که ممکن نباشد بهتر است دوچرخه‌سواران از ماسک استفاده کنند. از سوی دیگر بر طبق مطالعاتی که در استرالیا و اروپا به طور مستقل انجام شده علیرغم آنکه دوچرخه‌سواران ۲ تا ۳ بار بیشتر از رانندگان تنفس می‌کنند نسبت به رانندگان وسایل نقلیه موتوری آلودگی کمتری را جذب می‌کنند.
مشکل عمده فراروی مدیریت شهری و شهروندان تهرانی، راه بندان‌های طاقت فرسا و آلودگی هوای ناشی از آن و سایر مشکلات مربوطه ناشی از استفاده بی‌رویه از اتومبیل شخصی است. با این وجود براساس آمار منتشر شده تعداد خودروها در تهران فراتر از ظرفیت معابر این شهر است و مسئولین حمل و نقل و ترافیک شهر در گذشته بارها نسبت به تبدیل تهران به یک پارکینگ بزرگ هشدار داده‌اند. این هشدارها و نگرانی ها لزوم توجه بیشتر به مد های حمل و نقلی دیگر مانند دوچرخه را یادآوری می کنند هر چند به نظر می رسد در این سال مدیریت شهری به آرامی به دنبال این جایگزینی است.
