خبرگزاری مهر: استان کرمان از اوایل هفته گذشته گرمای طاقت‌فرسایی را تجربه می‌کند که در برخی از شهرهای استان طی ۳۰ سال گذشته بی‌سابقه بوده است در همین راستا دمای هوا در برخی از شهرهای شرقی و جنوب کرمان به بیش از ۵۰ درجه سانتی‌گراد رسید و خسارت‌های و تبعات جبران‌ناپذیری را به مردم شهرهای مختلف استان کرمان وارد کرد.

افزایش دما و روزهای گرم سال در کرمان

گفته می‌شود طبق الگوی سازمان هواشناسی استان کرمان در سال جاری متوسط دمای استان کرمان افزایش‌یافته است و طول تابستان‌ها و روزهای گرم نیز در حال زیادشدن است این در حالی است که از میزان بارش باران و رطوبت در استان نیز کاسته شده است و ادامه این روند کشاورزی استانی که یک‌چهارم باغ‌های کشور در آن قرارگرفته است را تهدید می‌کند.

در این میان وجود نخلستان‌های گسترده در استان کرمان یکی از مزیت‌های اقتصادی منحصربه‌فرد استان کرمان است بطوریکه پس از پسته خرما نخستین کالای ارزآور استان کرمان است و سالانه میلیون‌ها دلار ارز را راهی استان کرمان می‌کند.

کرمان طبق آمار رتبه نخست سطح زیر کشت خرما را در کشور دارد و به دلیل وجود ارقام کم بازده درزمینهٔ تولید در رتبه سوم قرارگرفته است.

اقتصاد تک محصولی در حال خشکیدن است

این پتانسیل بالای اقتصادی بر پایه تلاش و فعالیت شبانه‌روزی کشاورزی در شرق کرمان در شهرستان‌های ریگان، بم، فهرج، نرماشیر و شهداد و در جنوب کرمان در شهرستان‌های کهنوج، قلعه گنج، فاریاب، رودبار، منوجان، جیرفت، عنبرآباد شکل‌گرفته است.

بطوریکه اکثر شهروندان و روستانشینان این مناطق دارای باغ‌ها و نخلستان‌های گسترده هستند و یا اینکه در حیاط خانه‌هایشان چندین درخت خرما دارند که از درامد این درختان روزگار خود را می‌گذارند.

براثر گرمای شدیدی که در روزهای اخیر در استان کرمان روی داد و به بالای ۵۰ درجه رسید پدیده خشکیدگی خوشه‌های خرما در اکثر شهرستان‌های استان کرمان روی‌داده است

اما براثر گرمای شدیدی که در روزهای اخیر در استان کرمان روی داد و به بالای ۵۰ درجه رسید پدیده خشکیدگی خوشه‌های خرما در اکثر شهرستان‌های استان کرمان روی‌داده است پدیده‌ای که پیش‌ازاین مسئول بخش کشاورزی اداره هواشناسی استان کرمان در گفتگو با مهر در خصوص آن هشدار داده بود.

حالا نخلداران در کرمان تنها چند روز به زمان برداشت محصول خرما در عرض چند ساعت شاهد خشک شدن خوشه‌های خرما بر روی نخل‌ها هستند و در بهترین حالت این خوشه‌ها غذای دام خواهند شد.

تک‌محصولی بودن اقتصاد جنوب و به‌خصوص شرق استان کرمان حالا کشاورزان را در آستانه ورشکستگی بزرگی قرار داده است که اگر با حمایت مسئولان همراه نشود می‌تواند اقتصاد خانوار در این مناطق را به‌شدت تهدید کند.

مریم سلاجقه، کارشناس کشاورزی اداره هواشناسی استان کرمان در گفتگو با مهر اظهار داشت: با توجه به گرمای شدید هوا در استان کرمان پیش‌بینی بروز پدیده خشکیدگی خوشه خرما در شرق کرمان دور از ذهن نبود.

همراه شدن ریزگردها به همراه گرمای هوا

وی با اشاره به بروز پدیده ریز گردها که از صبح امروز در منطقه آغازشده است گفت: گرمای هوا طبق پیش‌بینی‌های صورت گرفته همچنان در منطقه وجود دارد و افزایش خواهد یافت و همراه شدن این پدیده با ریز گردها برشدت خشکیدگی خوشه‌های خرما می‌افزاید.

وی به کشاورزان توصیه کرد برای جلوگیری از خسارت بیشتر به محصول خرما اقدام به پوشش خوشه‌های خرما کنند ضمن اینکه به‌صورت مرتب و مستمر به آبیاری باغ‌ها اقدام کنند تا رطوبت لازم در باغ‌ها وجود داشته باشد.

دلیل اصلی بروز پدیده خشکیدگی خرما مشخص نیست اما با گرم شدن هوا به‌یک‌باره و در عرض چند ساعت خوشه‌های خرما در آستانه برداشت محصول می‌خشکند و غیرقابل‌مصرف می‌شوند

سلاجقه ادامه داد: دلیل اصلی بروز پدیده خشکیدگی خرما مشخص نیست اما با گرم شدن هوا به‌یک‌باره و در عرض چند ساعت خوشه‌های خرما در آستانه برداشت محصول می‌خشکند و غیرقابل‌مصرف می‌شوند.

وی به کشاورزان توصیه کرد که با مرطوب نگاه‌داشتن نخلستان‌ها و اقدامات لازم با استفاده ازنظر کارشناسان کشاورزی از بروز خسارت‌های بیشتر جلوگیری کنند.

محمد سازگارا یکی از کشاورزان قلعه گنجی در جنوب کرمان است که از بروز پدیده خشکیدگی خرما در نخلستانش خبر داد و افزود: گرمای هوا به بالای ۵۰ رسیده است اما مسئولان از اعلام افزایش دمای هوا تا این حد خودداری می‌کنند، از سوی دیگر امید ما فقط به همین محصول کشاورزی است چون کار و حرفه دیگری برای کسب درامد نداریم.

وی افزود: در اکثر باغ‌ها، خرما بر روی درختان خشک‌شده و این در حالی است که سررسید وام‌ها و اقساط کشاورزی در حال رسیدن است و نمی‌دانیم باید چه اقدامی انجام دهیم.

یک کشاورز ورشکست چگونه می تواند حق بیمه بپردازند

سازگارا ادامه داد: به دلیل خشک‌سالی سال‌های اخیر عملاً کشاورزان برای تأمین آب مزارع و باغ‌ها با مشکل مواجه هستند و در حال حاضر از کمترین امکانات لازم برای آبیاری برخورداریم به همین دلیل امکان آبیاری مستمر وجود ندارد.

وی افزود: هشداری هم در خصوص اقدامات پیشگیرانه دریافت نکردیم.

وی در خصوص بیمه نیز گفت: یک کشاورز در چنین شرایط سختی که حتی یک قطره آب برای کشاورزی ندارد و کود و سم و آب موردنیاز را هم با قرض و وام تأمین می‌کند از کجا می‌تواند بودجه بیمه را تأمین کند.

وی افزود: اکثر مردم در جنوب استان کرمان درآمد سالیانه خود را از طریق فروش خرما تأمین می‌کنند و حالا نمی‌دانیم در یک سال پیش رو باید چه کنیم.

این شرایط در شرق استان کرمان نیز تکرار شده است و در شرق استان متأسفانه تشدید شده و به دلیل عدم وجود کشت‌های جایگزین و خشک‌سالی وضعیت اقتصادی کشاورزان بدتر نیز شده است.

برداشت خرما یک ماه قبل از زمان عادی

مدیر جهاد کشاورزی شهرستان ریگان گفت: گرمای بالای ۵۰ درجه چند روز گذشته در ریگان، خرمای برخی نخلستان‌های این شهرستان را آماده برداشت کرد.

حمید فرامرزی افزود: به‌صورت معمول خرمای ریگان باید در مردادماه وارد بازار شود اما گرمای هوا به حدی است که خرما هم‌اکنون رسیده است و بخشی از محصول نیز به دلیل کاهش رطوبت خشک‌شده و قابل‌استفاده نیست.

وی از کشاورزان خواست هر چه سریع‌تر اقدام به برداشت محصول کنند تا با خسارت کمتری مواجه شوند.

فرامرزی کارشناسان جهاد را آماده مشاوره دادن به کشاورزان دانست و افزود: کشاورزان باید رطوبت را حفظ کنند و به‌خصوص در ساعات اوج گرما مراقبت‌های لازم را انجام دهند.

مدیر جهاد کشاورزی ریگان با اشاره به اینکه گرمای شدید در برخی از نخلستان‌ها، سبب ریزش محصول شده است بیان کرد: کارشناسان در حال برآورد خسارت ریالی گرمازدگی خرما در ریگان هستند.
 

 

فرامرزی بابیان اینکه گرمای امسال در این شهرستان بی‌سابقه است و در برخی از نقاط ریگان دمای هوا به ۵۴ درجه رسیده است، از کشاورزان خواست در صورت وارد آمدن خسارت به محصولشان به صندوق بیمه محصولات کشاورزی مراجعه کنند.

وی خرمای شهرستان ریگان را باکیفیت‌ترین محصول خرما در استان کرمان اعلام کرد و اظهار کرد: این خرما به خارج از استان و کشور صادر می‌شود.

سحر محمدتقی زاده، کارشناس گیاه‌پزشکی در گفتگو با مهر اظهار داشت: پدیده خشکیدگی خوشه‌های خرما هنوز عامل مشخصی ندارد و به این‌گونه است که دقیقاً چند روز مانده به برداشت محصول در عرض چند ساعت خرما بر روی درخت خشک می‌شود و دچار ریزش محصول می‌شویم.

محصولی که غذای دام می شود

وی افزود: محصول خشک‌شده هیچ کاربردی ندارد و در بهترین حالت به‌عنوان غذای دام مورداستفاده قرار می‌گیرد.

این کارشناس کشاورزی افزود: تحقیقات قابل‌توجهی در خصوص این پدیده انجام‌نشده است و تنها با شدت و یا افت دما این پدیده هم کاهش یا افزایش می‌یابد.

تقی زاده ادامه داد: به نظر می‌رسد با تغییر اقلیم صورت گرفته در استان کرمان این پدیده روی می‌دهد و طی سال‌های اخیر خسارت‌های هنگفتی را در پی داشته است.

هرسال با نزدیک شدن به زمان برداشت محصولات کشاورزی و افزایش گرمای هوا شاهد از بین رفتن بخش قابل‌توجهی از محصولات هستیم و این داستان تلخ هرسال تکرار می‌شود و چاره‌ای برای مقابله با خشکیدگی خوشه‌های خرما اندیشیده نشده و گویی مسئولان تنها امیدوارند گرمای هوا افزایش نیابد.

درصورتی‌که مراکز علمی، کشاورزی و تحقیقاتی در استان کرمان باید باد ایده پردازی و چاره‌اندیشی پس از سال‌ها اقدامات لازم برای مقابله با این پدیده را انجام دهند.