مهر:  زمانی در گذشته های نه چندان دور افراد برای انجام فعالیت‌های گوناگون اقتصادی شاگرد می گرفتند. برخی در خواربار فروشی محل به عنوان شاگرد کار می‌کردند و برخی هم در مکانیکی محله، همچنین برخی دیگر نیز برای پول درآوردن و کسب تجربه حتی خود به صورت آزمایشی و به صورت کاملا محدود اقدام به انجام یک فعالیت می کردند. آنها حتی حاضر بودند در مراکز کسب و کار حاضر شوند و چند بسته آدامس بفروشند اما راه پول در آوردن را یاد بگیرند.

هرچند در گذشته این روش جستجوی شغل در نزد کسبه محل به «استاد - شاگردی» شناخته می‌شد اما بسیار شبیه روشی است که بعدها با نام کارورزی در بنگاه ها و واحدهای تولیدی کشور رواج یافت. هدف هر دو روش اشتغال زایی این بود که افراد بتوانند به طریقی وارد بازار کار شوند، حتی اگر در دوره ای هیچ درآمدی هم کسب نکنند و یا رقم ناچیزی به عنوان درآمد انجام کار به آنها پرداخت شود.

تجربه شیرین یک کسب و کار

کارشناسان بازار کار عقیده دارند، کارورزی روشی بود که در گذشته باعث فراهم شدن زمینه های عرضه توانمندی های کارجویان به کارفرمایان بوده و بسا درصدی از کارورزان نیز توانسته بودند نظر کارفرما را جلب و پس از طی دوران آزمایشی اشتغال، به عنوان یک نیروی جدی پذیرفته و مشغول به کار شوند.

برخی تحلیل می کنند که حتی اگر کارورزی برای افراد سود چندانی نیز به لحاظ مالی نداشته باشد، اما راهی است که می تواند آنها را وارد فضای واقعی کار کند و دست‌کم این شرایط فراهم شود که افراد بتوانند توانمندی ها، انگیزه و هنر خود در کار را به کارفرما نشان دهند.

در حال حاضر، گلایه بسیاری از کارجویان که به حق نیز است، اینکه کارفرمایان حوصله فرصت دادن به آنها را ندارند و اغلب بنگاه ها در جذب نیروی جدید کم حوصله شده اند. کارفرمایان به دنبال افراد کارآزموده و ماهر می گردند و از اینرو بسیاری از کارجویان حتی با داشتن انگیزه کافی نیز فرصت ورود به بازار کار را نمی یابند.

با این وجود، تا همین چند سال پیش هم برخی بنگاه ها حاضر بودند افرادی را به عنوان کارآموز و یا کارورز پذیرفته و به آنها اجازه ورود به محیط واقعی کار را بدهند. این فرصتی بود که سالیانه برای هزاران نفر فراهم می شد و جویندگان شغل می توانستند خودشان را در فضای واقعی کار محک بزنند.

کارفرمایان کم حوصله شده‌اند

البته قوانینی هم برای اینگونه به کارگیری افراد وجود داشت و معمولا ارقامی هم از سوی دولت و کارفرمایان به عنوان دستمزد به کارورزان پرداخت می شد اما حالا چند سالی است که دولت بودجه ای به این کار اختصاص نداده و کارفرمایان نیز چندان تمایلی به پذیرش کارورزان ندارند.

کارفرمایان می گویند پذیرش کارورز برای آنها مایه دردسر و توقع خواهد بود، ضمن اینکه آنها باید مسئولیت آموزش و مراقبت از نیروی تازه وارد در محیط های کاری را به لحاظ حفظ ایمنی نیز بپذیرند. البته ناگفته نماند کارورزان برای آنها نیروهایی رایگان و کم خرج اند که می توانند در راستای منافع کارگاه فعالیت داشته باشند.

محمد اکبرنیا در گفتگو با مهر با بیان اینکه طرحی در دستور کار وزارت کار قرار دارد که به تقویت آمادگی فارغ التحصیلان برای ورود به بازار کار خواهد پرداخت گفت: طرح کارورزی ۱۱ ماهه فارغ التحصیلان دانشگاهی به منظور تجربه اندوزی این گروه از جویندگان شغل، در برنامه ها و دستور کار وزارت کار قرار دارد.

مدیرکل دفتر هدایت نیروی کار و کاریابی های وزارت کار اظهار داشت: در واقع کارورزی روشی است که می تواند کمک کند تا افراد وارد صنعت شوند و آموزش اشتغال ببینند. متاسفانه طرح کارورزی به دلیل کمبود اعتبارات لازم، سال ها پیش متوقف شده است.

۵۰ درصد کارورزان جذب کار می‌شوند

اکبرنیا با تاکید بر اینکه از سال ۸۵ تا ۸۷ از طریق اجرای طرح کارورزی، ۱۰۰ هزار جوینده شغل سازماندهی شده بودند گفت: قطعا ۴۰ تا ۵۰ درصد این افراد در آن مقطع زمانی وارد بازار کار شده اند و طرح کارورزی می تواند برای افراد ماندگاری شغلی به همراه داشته باشد.

این مقام مسئول در وزارت کار بیان داشت: اجرای دوباره این برنامه البته به صورت محدود، از برنامه های امسال معاونت اشتغال وزارت کار است که امیدواریم با فراهم شدن منابع و اعتبارات لازم، بتوان دامنه اجرای این طرح را توسعه داد.

وی افزود: طرح کارورزی می تواند منجر به تعادل بخشی عرضه و تقاضای نیروی کار در بازار شود و از طریق اجرای این طرح تلاش می شود تا آموزش هایی به افراد متناسب با نیاز روز بازار کار کشور داده شود.