رکنا: آمار مسافرت ها در ایران بعد از کاهش شیوع بیماری کرونا از اواخر سال ۱۴۰۰ روند افزایشی داشته است. این مسافرت ها در عید ۱۴۰۱ به اوج خود رسید اما با افزایش تورم در سال گذشته حجم مسافرت ها به تدریج در تابستان و ایام تعطیل در پاییز و زمستان سال گذشته با کاهش رو به رو بوده است.

 

برای مطابقت بیشتر این گزارش با واقعیت یک خانواده ایرانی سه نفره را در نظر می گیریم که در آن پدر و مادر شاغل و دارای یک فرزند هستند و مطابق قانون حقوق و دستمزدها در ابتدای سالجاری این خانواده با حقوقی مابین ۱۵ تا ۲۰ میلیون تومان بعد از کسر هزینه های اولیه زندگی از جمله مسکن، خوراک، پوشاک و آموزش در طول یک ماه بودجه ای برای اختصاص به سفر برای این خانواده کم جمعیت ایرانی باقی نمی ماند.

 

 

آمارها نشان می دهد در سال 1400 حدود 70 درصد خانواده های ایرانی موفق نشده اند به سفر بروند. بر اساس آمارها در سال 1400 در مجموع 24 میلیون و687 هزار و 52 سفر انجام شده که از این تعداد 24 میلیون و 683 هزار و 649 سفر، سفر داخلی و باقی آن سفر خروجی بوده است این رقم نشان می دهد که نزدیک به 100 درصد سفرهای انجام یافته داخلی بوده است.

 

همچنین مطابق آمار ستاد مرکزی هماهنگی خدمات سفر از تاریخ 25 اسفندماه سالجاری تا 15 فروردین‌ماه، 57 میلیون و 118 هزار و123 شب اقامت در سراسر کشور ثبت شده که نسبت به سال گذشته حدود 17 درصد رشد را نشان می‌دهد. شاخص‌هایی چون آمار اقامت اعلام‌شده از سوی استان‌ها، ماندگاری خودروهای شخصی از طریق پلاک‌خوان‌ها، میزان مصرف سوخت، میزان پسماند شهری، ترنور کارت‌خوان‌ها و تردد موبایل‌های غیربومی و تمام اقامتگاه‌های رسمی و غیررسمی در گردآوری این آمار شمارش شده و مورد سنجش قرار گرفته است.

 

 

مصطفی فاطمی، دبیر ستاد هماهنگی خدمات سفر در این خصوص در گفتگو با خبرنگار اجتماعی رکنا با اشاره به افزایش سفرهای در تعطیلات نوروز و عید فطر امسال نسبت به سال گذشته، تصریح کرد: علی رغم افزایش تعداد سفرها، در مسافرت های نوروز امسال شاهد کاهش 7 درصدی اقامت در اقامتگاه های رسمی بوده ایم.

 

وی با تاکید بر اینکه مسایل اقتصادی بیشتر بر کیفیت سفر مردم تاثیر دارد نه بر کمیت آن، افزود: مردم در مسافرت های نوروزی امسال بیشتر به دنبال اقامتگاه هایی با هزینه های اندک بودند اما همچنان برای سفر و استفاده از اوقات فراغت برنامه داشته اند.

 

دبیر ستاد هماهنگی خدمات سفر با اشاره به اینکه استان های مازندران، گیلان، خراسان رضوی، هرمزگان، خوزستان، بوشهر، فارس، اصفهان و آذربایجان شرقی پرمسافرترین مقاصد در نوروز امسال بودند، بیان داشت: استان های ایلام، اردبیل، آذربایجان شرقی، گلستان، گیلان، خراسان شمالی، سیستان و بلوچستان، هرمزگان و کهگیلویه و بویراحمد به ترتیب بیشترین رشد اقامت را در تعطیلات نوروز تجربه کرده‌اند.

 

فاطمی تاکید کرد: چندین دلیل از جمله همزمانی ماه مبارک رمضان و تعطیلات نوروزی، تغییرات آب‌وهوایی و اوضاع اقتصادی و سیاسی در مجموع باعث شد تا در نوروز امسال تعداد کمتری از مردم مسافرت خارج از کشور داشته باشند که همین مساله باعث شد تا مسافرت ها توزیع زمانی و مکانی داشته باشد.

 

وی یادآور شد: سال گذشته نیمه شمالی و غربی کشور درگیر برف و بوران بود، اما امسال با توجه به اینکه استان‌های آذربایجان شرقی، ایلام و سیستان و بلوچستان در شمار استان‌هایی با بیشترین رشد تردد قرار داشتند، این مساله را تصدیق می کند که توزیع مکانی در سفر به خوبی شکل گرفته است.

 

شکاف در کیفیت سفر اقشار متوسط و متمول مشهودتر می شود

الیار عاصمی زاده، فعال حوزه گردشگری اما دیدگاه متفاوتی داشت. وی عنوان کرد: آمار ستاد خدمات سفر در نوروز امسال یک هشدار بسیار جدی را به ما می دهد از این نظر که ما شاید در نوروز 1402 با یک روند افزایشی در تردد بین استان ها و افزایش تقریبی سفر روبرو بوده ایم در حالیکه در در استان های گردشگرپذیر با کاهش اقامت در اقامتگاه های رسمی رو به رو بوده ایم.

 

فعال حوزه گردشگری گفت: وقتی آمارها را نگاه می کنیم شاهد این مساله هستیم که ضریب اشغال در هتل های 4 و 5 ستاره کاهش نیافته است اما آمار اشغال هتل های یک، دو و سه ستاره کاهش محسوسی داشته است و این نشان دهنده شکاف اقتصادی- اجتماعی در بین اقشار مختلف مردم در سبک و کیفیت سفرها است.

 

عاصمی زاده اضافه کرد: به طور مثال در نوروز امسال ما در شهر یزد و بوشهر با ستاد مدیریت بحران سفر رو به رو بودیم که درب حسینیه ها و مساجد را برای پذیرایی از مسافران به روی آنها باز می کردند در حالیکه در همان شهرها اقامت گاه های بومگردی، و هتل های سه، چهار و پنج ستاره همچنان ظرفیت برای اقامت داشتند و این نشان می دهد که مردم در سفر ها بیشتر به سمت چادر خوابی و مدرسه خوابی سوق پیدا کرده است.

 

وی ادامه داد: شکاف های اقتصادی شاید نتواند سفر را از سبد خانوار حذف کند اما به شدت بر روی کیفیت و رفاه سفر آنها تاثیر گذار خواهد بود. به طور مشخص بر روی خوراک، حمل و نقل و اقامت در سفر و نتیجه این مساله بی بهره بودن جوامع هدف از اقتصاد گردشگری خواهد بود و این آینده مطلوبی را برای گردشگری کشور رقم نخواهد زد.

 

فعال حوزه گردشگری افزود: قشری هم که در داخل کشور توان مسافرت دارند سفرهای خارجی را برای خود یا خانواده خود انتخاب می کنند و در صورت انجام سفر داخلی از خدمات درجه یک استفاده می کنند اما تعداد این افراد در مقابل حجم بالای سفر در بین اقشار متوسط بسیار اندک است.

 

 کارشناسان و مسوولان در مورد کاهش کیفیت سفر در بین مردم اتفاق نظر دارند اما کارشناسان گردشگری بر این باورند که شکاف در کیفیت سفر دهک های بالا با دهک های متوسط و پایین در حال بیشتر شدن است و این حجم از سفر قشر متوسط نه تنها در بهبود اقتصاد گردشگری در کشور موثر نیست بلکه عده بسیاری از مردم را به سمت چادر خوابی و مدرسه خوابی در سفرها سوق می دهد.