روابط نزدیکتر میان چین و روسیه و تلاش چین برای افزایش نفوذ ارز این کشور در بازارهای جهانی، سلطه پترودلار را به چالش کشیده است. دلار آمریکا که از دهه ۱۹۷۰ ارز اصلی در تجارت نفت بوده است، همچنان سلطه خود بر این بازار را حفظ کرده است اما چین و روسیه در چند هفته اخیر توافقات و نشست هایی برای تضعیف سلطه دلار داشته اند.

 

اتحادهای ژئوپلیتیکی جدید که در آن چین و روسیه برای مقابله با نظم جهانی تحت سلطه آمریکا همکاری می کنند، ممکن است نفوذ پترودلار را تحلیل ببرد. چین سالهاست تلاش می کند قراردادهای تجاری بیشتری را به یوان منعقد کند تا نفوذ ارز خود در بازارهای جهانی را افزایش داده و سلطه دلار آمریکا در تجارت بین المللی از جمله معاملات انرژی را به چالش بکشد.

 

شی جین پینگ، رئیس جمهور چین در سفری که دسامبر گذشته به ریاض داشت، اعلام کرد چین و کشورهای عربی منطقه خلیج فارس باید از بورس نفت و گاز شانگهای به عنوان پلتفرمی برای تسویه تجارت نفت و گاز به یوان استفاده کنند.

 

شی گفته بود: چین به واردات مقادیر زیاد نفت خام از کشورهای شورای همکاری خلیج فارس ادامه داده، واردات گاز طبیعی مایع را افزایش داده، همکاری در توسعه نفت و گاز بالادستی، مهندسی، خدمات، حمل و نقل و پالایش را تحکیم کرده و از بورس نفت و گاز شانگهای برای تسویه تجارت نفت و گاز به یوان استفاده می کند.

 

هر چند یوان چین تلاش کرده است در تجارت جهانی نفوذ کند اما تنها ۲.۷ درصد از این بازار را در اختیار دارد در حالی که سهم دلار آمریکا، ۴۱ درصد است. بعلاوه، آمار صندوق بین المللی پول نشان می‌دهد دلار آمریکا بیش از ۵۸ درصد از ذخایر ارزی جهانی را تا پایان سال ۲۰۲۲ تشکیل داد در حالی که سهم یوان، ۲.۷ درصد بود.

 

قراردادها و نشستهای متعدد در هفته های اخیر، نشان می‌دهد که چین و روسیه تلاش می کنند دلار آمریکا را به حاشیه بکشانند.

 

رئیس جمهور چین ماه گذشته در مسکو با همتای روسی خود دیدار کرد و ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه علاوه بر یوان، تجارت با استفاده از ارزهای دیگر را هم تائید کرده است.

 

طبق گزارش رسانه‌های روسی، پوتین گفته است از استفاده از یوان چین در پرداخت‌ها میان روسیه و کشورهای آسیا، آفریقا و آمریکای لاتین حمایت می کنیم. دو سوم از تجارت دو جانبه میان چین و روسیه در حال حاضر با استفاده از یوان و روبل انجام می شود.

 

طی سال گذشته، روسیه در پی تحریم‌های گسترده غربی علیه صادرات، واردات و تجارت انرژی مسکو، به یوان روی آورد و ارز چین به تنها گزینه پوتین برای کاهش وابستگی به دلار آمریکا و یورو و محدود کردن پیامد تحریم‌ها، تبدیل شد.

 

اما در تلاش دیگری از سوی پکن برای کاهش نفوذ دلار آمریکا، چین و برزیل هفته گذشته توافق کردند تجارت دو جانبه با استفاده از ارزهای ملی دو کشور انجام شود و دلار آمریکا به عنوان ارز واسطه، حذف شود.

 

برزیل و چین بخشی از گروه بریکس هستند که پنج اقتصاد نوظهور شامل برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی عضو آن هستند. همچنین هفته گذشته چین نخستین تجارت گاز طبیعی مایع (ال‌ان‌جی) با استفاده از یوان را در بورس نفت و گاز شانگهای انجام داد.

 

شرکت ملی نفت فراساحلی چین (CNOOC) و توتال انرژیز، نخستین تجارت ال‌ان‌جی را در این بورس با استفاده از یوان انجام دادند.

 

بر اساس گزارش اویل پرایس، دلار قدرت خود را در تجارت جهانی به خصوص تجارت انرژی از دست نداده است اما شکاف رو به رشد میان آمریکا و غرب از یک سو و محور چین و روسیه از سوی دیگر، می تواند چین را برای افزایش نفوذ یوان در نظم نوین جهانی متهور کند.