«صبح هفدهم مردادماه پیش از آن‎که طالبان به‎طور کامل وارد شهر شوند، یک دسته از مردان مسلح به در کنسولگری یا همان سفارت موقت ما می‎آیند. این خاطره را تنها بازمانده آن فاجعه که به‎نحو معجزه‎آسایی نجات یافت نقل می‎کند؛ کارمند دبیرخانه سفارت آقای «الله‎مدد شاهسون». این گروه ده – دوازده نفری مسلح وارد ساختمان شده، بچه‎‎ها را در یک اتاق در زیرزمین محبوس کرده و با اشاره به تلفنی که در آن اتاق بوده، فرمانده آن‎‎ها می‎پرسد: «از این تلفن می‎شود به پاکستان هم زنگ زد؟»

و هنگامی که پاسخ مثبت بچه‎‎ها را می‎شنود، سراغ خط دیگرش را می‎گیرد که در اتاق طبقه بالا بوده است. به گفته آقای شاهسون این فرد برای تلفن زدن به آن اتاق می‎رود. ایشان می‎گوید نمی‎دانم چند دقیقه گذشت که همان مرد که فارسی را هم به لهجه پاکستانی‎‎ها حرف می‎زد، همراه چند مسلح دیگر برگشت و بدون مقدمه و بهصورت ناگهانی شروع به تیراندازی به‎سمت بچه‎‎ها کردند.

این‎جا شش تن از بچه‎‎ها از جمله سردار شهید محمدناصر ناصری در دم شهید می‎شوند. آقای شاهسون می‎گوید: «من تیر به پایم خورده و زیر جسد بچه‎‎ها مانده بودم. بلند شدم و صدای پای مهاجمان را شنیدم که به‎سرعت از ساختمان خارج می‎شدند. شهید نوروزی هنوز زنده بود و ناله می‎کرد: «شاهسون سوختم! خلاصم کن!»

شهید نوری کارمند بخش کنسولی سفارت هم تیر‎هایی به پا و شکمش خورده اما هنوز زنده بود و تقاضای کمک می‎کرد. بقیه همه درجا شهید شده بودند.» ایشان نقل می‎کند: «از رفتن مهاجمان که مطمئن شدم بیرون آمدم. عد‎ه‎ای از مردم و نیرو‎های مسلح ضد‎طالبان از کوچه کنار کنسولگری در حال فرار بودند. من هم آمدم با آن‎‎ها همراه شوم که از حسینیه کنار کنسولگری، کسی صدایم کرد. او یک همکار افغان ما و راننده بچه‎‎ها بود. در حسینیه را باز کرد و رفتم داخل. هرچه اصرار کردم حاضر نشد همراهم بیاید تا شاید بتوانیم شهید نوری را که ممکن بود هنوز زنده باشد بیاوریم. حدود چهل دقیقه بعد درحالی‎که از پنجره حسینیه که مشرف به ساختمان کنسولگری بود مرتب مراقب اوضاع بودم، تازه طالبان به آن‎جا رسیدند و یکی از فرماندهان ارشد آنان که بعد‎ها معلوم شد «عبدالمنان نیازی» بوده است، با نیروهایش داخل ساختمان شد.»

طالبان بعد‎ها و به کرات و با اصرار دخالت در این فاجعه را تکذیب کردند. بیچاره‎‎ها درست هم می‎گفتند. وقتی مولوی عبدالمنان نیازی به کنسولگری ما می‎رسد، با جسد بی‎جان ۹ تن از بچه‎‎های ما روبه‎رو شده است! اما چه‎کسی بچه‎‎های ما را و چرا این چنین وحشیانه قتل‎عام کرد؟ بعد‎ها سرنخ‎‎هایی به دست ما آمد که همه راه‎‎ها را به اسلام‎آباد می‎رساند»

جعفریان در ادامه گزارش مفصل خود که به مصاحبه‌هایی که برای مستندی که در این باره ساخته است اشاره می‌کند و می‌نویسد : «نگارنده مستند مفصلی در این‎باره ساخت،بسیار کسانی را دید و به خود آن ساختمان در مزارشریف رفت و الله‎مدد شاهسون را نیز با خود برد تا به دقت صحنه بازسازی شود. ما حتی با «وحیدالله مژده» از سران سابق طالبان مصاحبه کردیم و او هم به‎شدت دخالت طالبان را تکذیب می‎کرد. منطقی هم می‎گفت؛ اجساد دیپلمات‎‎ها به چه‎کار می‎آمدند؟ می‎شد از آن‎‎ها بازجویی کرد و اطلاعات مهمی به دست آورد؟ می‎شد به‎عنوان گروگان از آن‎‎ها برای فشار آوردن به ایران بهره برد؟ اگر هدف گوشمالی ایران بود، می‎شد در یک درگیری ساختگی دو سه نفر را زخمی کرده یا به شهادت برسانند. آخر کدام عقل سلیم و با چه عایدی و نفعی در طالبان ممکن است رأی به قتل‎عام دیپلمات‎‎ها بدهد؟» او به مصاحبه‌ها و گفتگوهایش با علاالدین بروجردی اشاره میکند و می‌نویسد: «من چند بار از آقای بروجردی که در آن سا‎ل‎‎ها مدت زیادی معاون آسیا و اقیانوسیه وزیرخارجه و در هنگام این فاجعه نیز نماینده ویژه رییس‎جمهوری در امور افغانستان بودند با تأکید پرسیدم پس شما واقعا نقشی نداشتید؟ پس چه‎کسی و با چه دلیلی دستور به ماندن بچه‎‎های ما داد؟ و ایشان تأکید کرد که (نقل به مضمون) امیدوارم آقای خرازی شجاعت این را داشته باشد و بیاید به مردم بگوید که ساعت ۲ شب به من زنگ زدند. گفتند چرا سفیر و چند نفر از مزارشریف به ایران آمده‎‎اند؟ مگر خونه خاله است که بیایند. بچه‎‎ها آن‎جا می‎مانند؛ آن‎هایی که آمده‎اند هم برگردند افغانستان سر کارشان! آقای بروجردی می‎گوید من چند بار گفتم: «آن‎جا خانه خاله نیست آقای وزیر! ولی افغانستان است و خطراتی دارد و جنگ شدید است و… اما ایشان دستور صریح داد کسی برنمی‎گردد؛ آن‎‎ها که آمده‎‎اند هم باید برگردند به مزارشریف. استدلالشان هم این بود که ما با وزیر خارجه پاکستان هماهنگ کردیم. آن‎‎ها به ما قول داده‎اند که جان دیپلمات‎‎های ما در صورت سقوط شهر به دست طالبان حفظ خواهد شد!»

شما را به خدا هنر دیپلماسی را ببینید! هنری که از قاتل برای مقتول امان‎نامه می‎گیرد.»

سرکنسولگری تعطیل شود مردم می‌ترسند

با تمام آنچه گفته شد از ایثار و مردانگی شهدای دیپلمات کشورمان نمی‌توان گذشت. «محسن پاك آيين» سفير  وقت جمهوري اسلامي ايران در ازبكستان همسايه شمالي افغانستان و هم مرز با مزار شريف بود. آخرین گفتگویش با سرکنسول شهید ایران در مزار شریف ناصر ریگی را و پیشنهاد به خروج از مزار شریف اینگونه روایت می‌کند:

«آقاي ريگي گفت نه ما بايد اينجا بمانيم چون اگر سركنسولگري تعطيل شود مردم مي ترسند و از مقاومت دست مي كشند. صحبت هاي آقاي ريگي كه نشانه اي از ايمان و ايثار داشت،حاكي از اين بود كه وي و همكارانش،مصمم به حضور در كنسولگري و انجام وظايف خود هستند.»