همه ما می‌دانیم که اغلب سیستم‌های مکانیکی از اجزای خودرو گرفته تا دستگاه‌های الکترونیکی، وقتی سخت‌تر کار می‌کنند به سرعت رو گرمی می‌روند. اکنون تحقیقات جدید نشان می‌دهد که همین فرآیند در مغز انسان نیز رخ می‌دهد و اگرچه این یافته‌ای جدید نیست، اما دستاورد‌ها نشان می‌دهد که این فرآیند گرم شدن مغز بسیار بیشتر از آن چیزی است که پیش از این تصور می‌کردیم.

 

گرم شدن اجزای یک سیستم مکانیکی به طور معمول رویداد خوبی تلقی نمی‌شود و باید بتوان برای ادامه کارایی سیستم این دما را کنترل کرد، اما در خصوص مغز انسان دانشمندان باور دارند که چنین رویدادی را نباید به عنوان یک رخداد نگران کننده و یا حتی مختل کننده در نظر گرفت، بلکه برعکس نشان دهنده عملکرد درست مغز است. جان اونیل زیست‌شناس از آزمایشگاه مولکولی شورای تحقیقات پزشکی (MRC) می‌گوید: «برای من، شگفت‌انگیزترین یافته این مطالعه این است که مغز انسان سالم می‌تواند به دمایی برسد که در هر جای دیگر به عنوان تب شناخته می‌شود و باید سریعاً برطرف شود».

 

چنین دمای بالایی در گذشته در افراد مبتلا به آسیب‌های مغزی شناخته شده بود، اما تصور می‌شد ناشی از آسیب باشد. در واقع، دانشمندان قبلاً دمای مغز را در افراد دچار آسیب‌های مغزی محاسبه کرده بودند و وقتی چنین دما‌های بالایی را به ثبت می‌رساندند تصور بر این بود که این دمای بالا پیامد این آسیب‌های مغزی است. در این تحقیق جدید اما، دانشمندان از تکنیکی به نام طیف‌سنجی تشدید مغناطیسی (MRS) - اندازه‌گیری الگو‌های شیمیایی از طریق میدان‌های مغناطیسی - برای اندازه‌گیری دمای مغز به صورت غیرتهاجمی در ۴۰ داوطلب سالم ۲۰ تا ۴۰ ساله استفاده کرد. علاوه بر این، آن‌ها این اطلاعات را با داده‌های مربوط به ریتم شبانه روزی مغز ترکیب کردند.

 

محققان دریافتند میانگین دمای مغز ۳۸.۵ درجه سانتیگراد (۱۰۱.۳ درجه فارنهایت) است که بیش از ۲ درجه بالاتر از دمای زیر زبان است. تغییرات بر اساس زمان روز، ناحیه مغز و سن، جنس و چرخه قاعدگی شرکت‌کننده محاسبه شد. مغز زنان به طور متوسط حدود ۰.۴ درجه سانتیگراد (۰.۷۲ درجه فارنهایت) گرمتر از مغز مردان بود، به احتمال زیاد به دلیل چرخه قاعدگی، در حالی که بالاترین دمای مغز ثبت شده ۴۰.۹ درجه سانتیگراد (۱۰۵.۶ درجه سانتیگراد) بود. تغییرات روزانه به طور متوسط حدود ۱ درجه سانتیگراد (۱.۸ درجه فارنهایت) بوده و قسمت‌های بیرونی مغز عموما سردتر است.

 

اونیل می‌گوید: «ما دریافتیم که دمای مغز شب‌ها قبل از خواب کاهش می‌یابد و در طول روز افزایش می‌یابد. دلیل خوبی وجود دارد که باور کنیم این تغییرات روزانه با سلامت بلندمدت مغز مرتبط است». محققان همچنین توانسته اند از داده‌های خود برای تهیه یک نقشه دمایی ۴ بعدی از مغز استفاده کنند. آن‌ها امیدوارند که بتوان از این نقشه به عنوان یک راهنمای مرجع برای اینکه چگونه یک مغز سالم باید به نظر برسد استفاده شود، اگرچه داده‌های بسیار بیشتری باید از گروه بزرگتری از افراد جمع آوری شود تا واقعا مفید باشد. نتایج این تحقیق در نشریه معتبر Brain منتشر شده است.