فرارو: بیش از ۳ میلیارد نفر در سراسر جهان برای غذا به ماهی متکی هستند. ماهی‌ها منبع غنی پروتئین‌ها و چربی‌های سالم هستند و به همین دلیل در رژیم‌های غذایی بسیار مشهور مانند مدیترانه‌ای و نوردیک وجود دارند. اما یک مطالعه جدید نشان می‌دهد که همه چیز در خصوص خوردن ماهی همیشه آنطور که فکر می‌کردیم بی ضرر نیست.
یک مطالعه بزرگ و طولانی مدت روی تقریباً ۵۰۰۰۰۰ نفر نشان داد افرادی که بیش از نصف قوطی ماهی در روز مصرف می‌کنند، ۲۲ درصد بیشتر در معرض ابتلا به ملانوم بدخیم هستند. این بدان معنا است که خوردن زیاد از حد ماهی به صورت روزانه به احتمال زیاد می‌تواند با برخی عوارض سلامتی، به ویژه ملانوم، مرتبط باشد.
یونیونگ چو، متخصص پوست دانشگاه براون توضیح می‌دهد: «ملانوم پنجمین سرطان شایع در ایالات متحده است و خطر ابتلا به ملانوم در طول زندگی برای افراد سفیدپوست یک در ۳۸، برای سیاه پوستان از هر ۱۰۰۰ یک نفر و برای افراد اسپانیایی تبار از هر ۱۶۷ یک مورد است.» با این همه دانشمندان تأکید می‌کنند که در خصوص توجه به نتایج این پژوهش باید دو نکته ضروری را در نظر گرفت؛ نخست اینکه این بدان معنا نیست که مصرف ماهی را از سبد غذایی خود حذف کنیم بلکه بدان معناست که مصرف بیش از حد آن در وعده‌های مکرر روزانه می‌تواند عوارضی را به همراه داشته باشد. بنابراین، مصرف ماهی کماکات جزو توصیه‌های مهم برای حفظ سلامتی افراد است.
نکته دوم اینکه این مطالعه یک روند را نشان می‌دهد، نه یک علت زمینه ای، به این معنی که محققان به طور مستقیم ثابت نکرده اند که خوردن ماهی بیشتر خطر ابتلا به سرطان پوست را افزایش می‌دهد. همچنین، حتی اگر ثابت شود که ارتباط مستقیمی بین این دو وجود دارد، مزایای خوردن ماهی احتمالاً بیشتر از اجتناب کامل از خوردن آن است. کلر کالینز، متخصص تغذیه در دانشگاه نیوکاسل که در این مطالعه شرکت نداشت، می‌گوید: «اگرچه نتایج حاصل از این مطالعه مشاهده‌ای هستند و بنابراین دلالت بر علیت ندارند، اما نمی‌توان آن‌ها را نادیده گرفت. بنابراین، نقش آلاینده‌هایی که ممکن است در برخی از ماهی‌ها وجود داشته باشد، باید در نظر گرفته شود.»
به خوبی ثابت شده است که سموم موجود در محیط ما، از جمله آن‌هایی که می‌دانیم به طور مستقیم باعث ایجاد سرطان می‌شوند، از طریق زنجیره غذایی تجمع می‌یابند. برای مثال، جیوه ساطع شده از طریق فرآیند‌های صنعتی مانند سوزاندن زغال سنگ راه خود را به آبراه‌های ما پیدا می‌کند، جایی که میکروب‌ها آن را به متیل جیوه تجزیه می‌کنند. این عنصر توسط پلانکتون‌ها جذب می‌شود و در نهایت در بافت‌های میگو که پلانکتون‌ها را می‌خورند، سپس ماهی‌هایی که میگو را می‌خورند و ... جمع می‌شود. هر چه زنجیره غذایی بالاتر می‌رود، غلظت این عنصر نیز بیشتر می‌شود.
چو می‌گوید: «ما حدس می‌زنیم که یافته‌های ما احتمالاً به آلاینده‌های موجود در ماهی‌ها مانند بی فنیل‌های پلی کلره، دیوکسین ها، آرسنیک و جیوه مربوط باشد. تحقیقات قبلی نیز ثابت کرده بود که وجود سطح بالایی از این آلاینده‌ها در بدن انسان با مصرف زیاد ماهی در ارتباط است و ارتباط خود این آلاینده‌ها نیز با سرطان پوست، شناسایی شده بود.» محققان به سرپرستی یوفی لی، اپیدمیولوژیست دانشگاه براون، از داده‌های مطالعه رژیم غذایی و سلامت NIH-AARP در ایالات متحده استفاده کردند که از شرکت‌کنندگانی که بین سال‌های ۱۹۹۵ تا ۱۹۹۶ انتخاب شده بودند.
متیو براون، مدیر عامل موسسه ملانوم استرالیا در اظهار نظری در مورد این مطالعه هشدار داد؛ مهم است که پیام پیشگیری در این تحقیق را اشتباه نگیریم یا مبهم درک نکنیم. شواهد علمی واضح است؛ قرار گرفتن در معرض نور خورشید بزرگترین عامل خطر برای ایجاد ملانوم است. به عبارت دیگر، مصرف ماهی به صورت متعادل هنوز یک توصیه مهم پزشکی است و نباید آن را با سرطان مرتبط بدانیم هرچند که مصرف بیش از حد آن هم هرگز توصیه نمی‌شود. نتایج این مطالعه در نشریه Cancer Causes & Control منتشر شده است.
