جام جم: خیلی‌ها در مواجهه با سردردهای شدید و ناگهانی نگران می‌شوند که نکند این عارضه در آنها به معنای ابتلا به بیماری مزمنی باشد. در حالی که بروز سردرد همیشه جدی نیست و زمانی خطرناک می‌شود که بروز آن علامتی از یک بیماری زمینه‌ای مانند سردرد ناشی از تومور، مننژیت یا خونریزی مغز باشد.
البته نباید مضطرب شوید زیرا بسیاری از سردردها خطرناک نیست و معمولا عامل میگرنی یا عصبی (تنشی) دارد که با روش‌های درمانی و مصرف دارو قابل کنترل و درمان است، ولی ضروری است در هر شخص مبتلا به سردرد، احتمال ارتباط با یک بیماری زمینه‌ای کاملا مرتفع شده و سپس برای درمان و کنترل سردرد اقدام شود.
دکتر محمد روحانی، متخصص مغز و اعصاب نیز معتقد است برخلاف باور رایج، بیشتر سردردها به علت تومور مغزی نیست. بعلاوه همه تومورهای مغزی نیز با سردرد بروز نمی‌کند. سردردی که بتازگی شروع شده و شدتی داشته باشد که فرد را از خواب بیدار کند یا همراه با استفراغ و علائم عصبی چون دوبینی، تاری دید، افت سطح هوشیاری، تشنج و ضعف اندام‌ها باشد، باید دقیق بررسی شود. در بیماری که سرطان دارد نیز باید سردرد ناشی از تومور مد نظر قرار گیرد و تصویربرداری مناسب مغزی انجام شود.
علائم خطر با چاشنی سردرد
به گفته این متخصص در صورت بروز هر یک از علائم خطر همراه با سردرد باید بیمار بسرعت به پزشک متخصص مغز و اعصاب مراجعه کند. چرا که این نشانه‌ها زنگ خطر سردرد محسوب شده و احتمال وجود علل زمینه‌ای دیگر در شخص را مطرح می‌کند. وی این علائم را برمی‌شمرد: سردرد با شروع ناگهانی و برق‌آسا به طوری که در کمتر از یک دقیقه به حداکثر شدت خود برسد و سردردی که بتازگی شروع شده باشد، بویژه در افراد بالای 50 سال باید جدی گرفته شود. سردرد جدید در بیمار مبتلا به هرگونه سرطان یا نقص ایمنی، تب و سفتی گردن نیز باید مورد بررسی جدی قرار گیرد. همچنین سردرد با علائمی چون دوبینی، تاری دید، افت سطح هوشیاری، تشنج و ضعف اندام‌ها خطرناک محسوب می‌شود. در این راستا هر گونه معاینه غیرطبیعی مغز و اعصاب نیز باید جدی گرفته شود.
این متخصص مغز و اعصاب تاکید می‌کند: سردردی که شدت آن به صورت روزافزون در حال افزایش است و نیز تغییر در شدت و کیفیت سردرد در بیماری که قبلا سردرد داشته است، خطرناک تلقی می‌شود. سردرد همراه با حساسیت پوست ناحیه گیجگاه نیز در افراد بالای 50 سال به بررسی دقیق پزشکی نیاز دارد.
سردرد پس از ضربه مغزی
یکی از اتفاقات ناگهانی که ممکن است با مشکلات مغزی خطرناکی نیز همراه باشد ضربه مغزی است. بی‌شک در شرایطی که ضربه مغزی با خونریزی داخلی همراه باشد نجات جان فرد آسیب‌دیده سخت می‌شود. به همین علت دکتر روحانی تاکید می‌کند: در فردی که دچار تروما یا ضربه مغزی می‌شود ابتدا باید از طریق تصویربرداری مغز نظیر سی‌تی‌اسکن یا ام‌آرآی، خطر خونریزی مغزی و سایر آسیب‌ها رد شود. البته گاهی در افراد مسن، با ضربه نه‌چندان شدید مغزی نیز ممکن است نوعی خونریزی به صورت تاخیری ایجاد شود (بعد از چند هفته از ضربه) که باعث سردرد و گاهی خواب آلودگی می‌شود و با تصویربرداری مغز قابل تشخیص است.
خطری که خانم‌های چاق را تهدید می‌کند
یکی از علل مهم سردرد، بویژه در خانم‌های جوان و میانسال چاق، سردرد به علت افزایش فشار داخل مغز است که گاهی به آن تومور کاذب مغزی نیز گفته می‌شود.
به گفته این متخصص مغز و اعصاب با ابتلا به تومور کاذب مغزی، بیمار علاوه بر سردرد، تاری گذرای دید، وزوزگوش و دوبینی را نیز تجربه می‌کند. البته این نوع سردرد در حالت درازکش شدیدتر بوده و با نشستن تخفیف می‌یابد. جالب آن که در معاینه بیمار، تورم عصب بینایی در ته چشم وجود دارد در حالی که تصویربرداری مغز طبیعی است و شواهدی از تومور را نشان نمی‌دهد.
وی می‌افزاید: تشخیص این بیماری از طریق بررسی مایع مغزی نخاعی ممکن است. در صورت تاخیر در تشخیص و درمان سریع این بیماری، خطر آسیب جدی به اعصاب بینایی و کوری وجود دارد. بی‌شک، کاهش وزن به درمان این بیماری کمک می‌کند.
سردردهای مننژیتی
سردردی را که با درد گردن همراه است نباید کم اهمیت شمرد. گرچه سردرد همراه با دردگردن علت‌های زیادی دارد و فقط یکی از دلایل آن ابتلا به مننژیت است.
این متخصص مغز و اعصاب با بیان مطلب فوق می‌گوید: در صورت وجود تب، سردرد و درد گردن باید به مننژیت یا التهاب پرده‌های مغز توجه داشت. البته گاهی، آرتروز گردن یا بیرون‌زدگی دیسک‌های گردن باعث سردرد و گردن‌درد می‌شود. گاهی نیز سردردهای تنشی همراه با درد پشت سر و گردن است.
سردردهای صبحگاهی، خطرناک یا کم خطر؟
همه سردردهای صبحگاهی خطرناک نیست، ولی سردرد‌هایی که فقط صبح‌ها وجود دارد، ممکن است به عللی مانند تومور مغزی یا وقفه تنفسی حین خواب مربوط شود که باعث افزایش فشار داخل مغز می‌شود. به همین علت هم این نوع سردردها باید بررسی شود.
در سردردهای ناشی از سرفه نیز باید به علت‌های مهمی نظیر پارگی عروق مغزی یا نقایص تکاملی اتصال مغز به گردن توجه کرد که در این موارد نیز مراجعه سریع به متخصص مغز و اعصاب و انجام ام‌آرآی مغز ضرورت دارد.
این متخصص مغز و اعصاب با تاکید بر این که هنگام مواجهه با سردردهای مشکوک و وجود هرگونه علامت خطر باید هر چه سریع‌تر به پزشک مراجعه کرد، اظهار می‌کند: مهم‌ترین مساله در مواجهه با سردرد، تشخیص علت آن است و تا پیش از آن باید از مصرف خودسرانه مسکن پرهیز کرد. بی‌شک، پس از ارزیابی سردرد تحت نظر پزشک، بسته به علت آن درمان مناسب انجام می‌گیرد.
