رییس سابق شورای رقابت با بیان این‌که صادرات نفت، مالیات غیرمستقیمی است که مردم می‌پردازند گفت: اگر مضرات اقتصاد نفتی برای مردم تشریح شود، آنها ترجیح می‌دهند دولت به جای فروش نفت، از مالیات برای تامین مخارج کشور استفاده کند.
جمشید پژویان در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: اقتصاد نفت‌زده عامل اصلی پایین بودن بهره‌وری در ایران است. دولت‌ها به جای اخذ مالیات، درآمدهای نفتی را به عنوان منبع اصلی تامین بودجه انتخاب می‌کنند. حال آن‌که نفت، مالیات غیرمستقیمی است که ضرر آن بیش از مالیات مستقیم متوجه مردم می‌شود. لذا اگر این واقعیت به مردم توضیح داده شود شاید آنها بارها ترجیح دهند دولت به جای فروش نفت، از مالیات برای تامین مخارج کشور استفاده کند.
وی افزود: ایراد پایین بودن بهره‌وری نیروی انسانی در ایران به تنبلی نیروی کار مربوط نمی‌شود بلکه ایراد از قوانین و سیاست‌گذاری در اقتصاد و اشتغال است.
این اقتصاددان ادامه داد: نیروهای کار که در ایران بازدهی چندانی ندارند همان کسانی هستند که در آمریکا و ژاپن رتبه‌های بالای بهره‌وری را کسب می‌کنند. علت این تحول سوار هواپیما شدن و عبور از یک اقیانوس نیست بلکه دلیل اصلی به ساختارها، سیاست‌گذاری‌ها و فرهنگ کار ایجاد شده در آن کشورها برمی‌گردد.
پژویان با بیان این‌که مجموعه سیاست‌ها، قوانین و فضای موجود در اقتصاد کلان هر کشور، تعیین کننده افزایش یا کاهش بهره‌وری است، گفت: هیچکدام از ما با ژن تنبلی به دنیا نمی‌آییم. در جایی که قوانین مناسب جاری نباشد، فضا برای رکود و رخوت فراهم می‌شود.
وی اظهار کرد: در بسیاری کشورها اگر کارگران حتی یک ساعت از زمان کاری را هدر بدهند، عذرشان را می‌خواهند. اما در کشور ما قانون کار و تامین اجتماعی به صورتی است که اگر کارگر دائما یک گوشه‌ای بنشیند و چای بخورد کسی نمی‌تواند به او حرفی بزند.
این اقتصاددان درباره پایین بودن بهره‌وری انرژی نیز خاطرنشان کرد: در این زمینه هم ایراد اصلی به قوانین و قیمت‌های انرژی برمی‌گردد. واضح است که وقتی انرژی مجانی در اختیار بخش‌های تولیدی قرار می‌دهیم کسی به سراغ افزایش راندمان از طریق علم و تکنولوژی نمی‌رود و غالب کارخانجات و کارگاه‌های تولیدی از ماشین‌آلات فرسوده و انرژی‌خور استفاده می‌کنند.
