باشگاه خبرنگاران:  امروزه کره بادام زمینی جای خود را در بین مردم بازکرده است. اما آیا کره بادام زمینی برای سلامتی خوب است؟

برخی کره بادام زمینی را بر روی نان تست مالیده و به عنوان صبحانه میل می‌کنند و برخی در خمیر کیک و کلوچه از آن استفاده می‌کنند، به هر شکلی که استفاده شود غذای بسیار جذاب و پرطرفداری است که اگر یک‌بار آن را خریداری کنید، بعدازآن همیشه یک بسته کره بادام‌زمینی در آشپزخانه خود خواهید داشت.

همانند بسیاری از کره‌های مغزهای گیاهی، کره بادام‌زمینی نیز حاوی چربی و کالری بسیار بالایی است (حدود 90 کالری و 16 گرم چربی در هر 2قاشق غذاخوری). خبر خوب این است که با خوردن 2 قاشق کره بادام‌زمینی علاوه بر دریافت 190 کالری، مقدار بسیاری زیادی مواد مغذی نیز دریافت می‌کنید. مغزها و کره‌های آن‌ها منبع بسیار خوبی برای پروتئین، فیبر، ویتامین‌ها، مواد معدنی و مواد شیمیایی گیاهی هستند.

در سال 2003 سازمان نظارت بر غذا و داروی امریکا ادعای فواید سلامتی برای کره بادام‌زمینی و برخی مغزهای گیاهی را تأیید کرد و اعلام کرد شواهد علمی نشان می‌دهد که خوردن بیشتر مغزهای گیاهی به مقدار  42 گرم در روز ( به‌عنوان بخشی از برنامه غذایی کم کلسترول و کم‌چربی اشباع‌شده) می‌تواند خطر بیماری‌های قلبی را کاهش دهد.

بیشتر تحقیقات نشان می‌دهد فواید سلامتی مغزها شامل کاهش خطر بیماری‌های قلبی عروقی یا عوامل زمینه‌ساز آن‌هاست اما شواهدی نیز وجود دارد که نشان می‌دهد ممکن است مغزها به کاهش بیماری‌های دیگری نیز کمک کنند مثلاً کره بادام‌زمینی منبع ماده شیمیایی گیاهی ریزوراترول (resveratrol) است (ماده‌ای که در پوست انگور نیز وجود دارد). مطالعه اخیر در آلمان نشان داد که این ماده تأثیر پیشگیری‌کننده برای سرطان کولورکتال (روده) دارد.

نکته جالب این است که بادام‌زمینی درواقع یکی از حبوبات (از خانواده باقلائیان) بومی امریکای جنوبی است که ظاهر و طعمی همانند مغزها دارد.

بادام‌زمینی ازنظر تغذیه‌ای نیز همانند مغزها است. حدود نیمی از وزن آن چربی است و بقیه وزنش تقریباً به‌طور مساوی پروتئین و کربوهیدرات (همراه با فیبر) است. حدود نیمی از کل چربی بادام‌زمینی چربی‌های تک پیوندی اشباع‌نشده هستند. این همان چربی است که با سطح سالم‌تر لیپیدهای خون مرتبط است. یک‌سوم چربی آن را چربی‌های چند غیراشباع (Polyunsaturated) تشکیل می‌دهد که کاملاً در بادام‌زمینی از اسیدهای چرب امگا-6 تشکیل‌شده است. حدود14% چربی آن، به‌طور طبیعی اشباع‌شده است.

نکاتی برای خرید کره بادام زمینی

هنگام خرید کره بادام‌زمینی به دنبال محصولات طبیعی که چربی یا شکر افزوده ندارند یا مقدار آن بسیار کم است باشید. برخی شرکت‌ها روغن‌های هیدروژنه بخشی نیز به نوع معمول کره بادام‌زمینی اضافه می‌کنند و بسته به مقداری که افزوده می‌شود، ممکن است چربی‌های ترنس نیز در آن وجود داشته باشند.

از نظر سدیم حتی طبیعی ترین برندهای کره بادام زمینی، مقداری نمک برای طعم به آن می‌افزایند. اگرچه با مقدار کم آن نیز می‌توان طعم خوبی ایجاد کرد و حدود 120 میلی‌گرم سدیم در هر دو قاشق غذاخوری معمولاً مطلوب است.

اين كره‌ ضد كلسترول است

کره بادام زميني براي كساني كه مستعد ابتلا به بيماري‌هاي قلبي هستند، مفيد مي باشد، زيرا چربي‌هاي موجود در بادام‌زميني از نوع چربي‌هاي خوب هستند. به علاوه داراي فيتوسترول است که ساختاري شبيه به کلسترول موجود در غذاهاي حيواني دارد، با اين تفاوت که بر خلاف کلسترول، فيتوسترول براي سلامت قلب و عروق مضر نيست.

در ضمن، هر 32 گرم کره بادام‌زميني حدود 50 ميلي‌گرم فيتوسترول دارد و بررسي‌ها نشان داده مصرف روزانه 2 گرم فيتوسترول مي‌تواند تا 10 درصد از ميزان کلسترول LDL يا کلسترول بد بکاهد و در صورتي که فرد رژيم کم چربي داشته باشد، مي‌تواند ميزان کلسترول بد را تا 20 درصد پايين آورد.

در كل تحقيقات نشان داده اند که مصرف حداقل 4 بار بادام‌زميني در هفته، تا 37 درصد از خطر بيماري‌هاي قلبي مي‌کاهد. پس اگر مي‌خواهيد از بيماري‌هاي قلبي در امان باشيد، از يک مشت بادام‌زميني (حاوي ده عدد) يا يک قاشق غذاخوري کره بادام‌زميني، آن هم 4 بار در هفته شروع كنيد.

خواص داروئی کره بادام زمینی

ضد سرطان

تحقيقات ديگري نشان داده اند كه مصرف يک واحد بادام‌زميني (10 عدد بادام زميني) در هفته مي‌تواند از بروز سرطان روده در زنان پيشگيري کند. فيتوسترول موجود در بادام‌زميني و کره بادام‌زميني نيز مي‌تواند رشد سلو‌ل‌هاي سرطان پستان، روده بزرگ و پروستات را کند كرده و حتي از بروز سرطان ريه در افراد مستعد بكاهد. به‌علاوه، بادام‌زميني حاوي نوعي آنتي‌اکسيدان به نام رزوراترول است که مي‌تواند به نوعي ترکيب ضدسرطاني به نام پيساتانول تغيير شکل يابد. اين تغيير شکل به کمک نوعي آنزيم که در تومورهاي سرطاني يافت مي‌شود، ايجاد مي‌شود و به اين ترتيب مانع رشد تومورها خواهد شد.

ضد ديابت

جالب است بدانيد ثابت شده که مصرف منظم کره بادام‌زميني (حداقل 5 قاشق غذاخوري در هفته) مي‌تواند از بروز ديابت نوع 2 در زنان پيشگيري کند. فيبر و منيزيم موجود در کره بادام‌زميني از جمله دلايل خاصيت ضدديابتي اين ماده غذايي هستند.

دشمن سنگ كيسه صفرا

تحقيقات بي‌شماري نشان داده اند مصرف مرتب کره بادام‌زميني مي‌تواند احتمال ابتلا به سنگ صفرا را در مردان و احتمال برداشتن کيسه صفرا را در زنان کاهش دهد. دليل اين خاصيت بادام زميني نيز وجود فيبرهاي غذايي، فيتوسترول و منيزيم است. مطالعه 20ساله روي بيش از 80 هزار زن نشان مي‌دهد زناني که حداقل دو قاشق غذاخوري بادام‌زميني يا کره بادام‌زميني در هفته مصرف مي‌کنند تا 25 درصد کمتر به سنگ صفرا مبتلا مي‌شوند.

شايد باور نکنيد، اما اين راه ساده و آساني براي پيشگيري از ابتلا به اين بيماري است.

باز هم فيتواسترول

اما در مورد مصرف منظم اين نوع كره توسط خانم‌هاي باردار بايد بگوييم، امروزه بحث فيتواستراديول بسيار داغ بوده و محققان اثرات گوناگوني را به آن نسبت مي‌دهند؛ مثلا مشکلات قاعدگي را به کمک آن مي‌توان برطرف کرد، و يا اينکه اين مواد قادرند احتمال بروز پوکي استخوان را كم كنند.

از آنجايي که فيتواستراديول‌ در بادام‌زميني وجود دارد (يعني در هر 100 گرم کره بادام‌زميني، 100 ميلي‌گرم از اين ماده يافت مي‌شود)، مي‌تواند براي بيماري‌هاي زنانه موثر باشد، اما مصرف آن در بارداري دلخواه است، يعني نه ضرر خاصي براي مادر و جنين دارد و نه منفعت خاصي، فقط مصرف‌اش بايد به اندازه و در وعده صبحانه باشد، زيرا در صورت افزايش مصرف کره بادام‌زميني به دليل داشتن چربي و انرژي زياد، مشکل اضافه وزن پيش خواهد آمد.

افرادی هم که مي‌خواهند شب‌ها شام سبکي بخورند، مي‌توانند با يك فنجان چاي، يك يا دو واحد نان آغشته به اين نوع کره را ميل کنند.

هشدارها:

با وجود تمامي فوايد ياد شده، بادام‌زميني جزء مواد غذايي آلرژي‌زا (حساسيت زا) است. حساسيت به بادام‌زميني مي‌تواند شديد باشد، طوري که مصرف مقدار کمي از‌ آن مي‌تواند به شوک آنافيلاکسي منجر شود. در نتيجه افراد مبتلا به آلرژي بايد از مصرف هر گونه غذاي حاوي بادام‌زميني خودداري کنند، حتي خوردن كره بادام‌زميني هم به دليل داشتن ذرات پروتئين درست نيست. بنابراين در دو سال اول زندگي نبايد از بادام زميني و فرآورده‌هاي آن براي تأمين انرژي كودك استفاده كرد، ولي بعد از آن در صورت نداشتن حساسيت، مي‌توان آن را در برنامه غذايي گنجاند.

از سوي ديگر، گاهي پزشک به افرادي كه مستعد ابتلا به سنگ كليه و مثانه هستند، توصيه مي‌کند از خوردن مواد غذايي حاوي اگزالات‌ها از جمله بادام زميني و كره‌ ي آن خودداري کنند، زيرا اين ترکيبات احتمال بروز اين سنگ‌ها را بالا مي برند.

يادتان نرود كه کره بادام‌زميني طبيعي را مي‌توان براي يک يا دو هفته در هواي آزاد و دو ماه در يخچال‌ نگه داشت.