دیجیاتو: محققان موسسه تحقیقاتی کرتین در استرالیا توانستند شواهد جالبی از ذرات سمی در مغز موش پیدا کنند که به طریقی از خون به مغز راه پیدا میکند و منجر به ایجاد آلزایمر میشود. این تحقیق هنوز در مراحل اولیه است و همچنان راه زیادی تا رسیدن آن به انسانها باقی مانده است. با این حال، نتایج آن میتواند به درمانهای آتی برای این بیماری تدریجی و سخت کمک کند.
دهها سال تحقیق نشان میدهد که پروتئین بتا-آمیلوئید متهم شماره یک در پیشرفت زوال عقل و یا بیماری آلزایمر است. این زنجیره آمینواسیدی کوتاه را بر خلاف شهرتش، هنوز به طور کامل نمیشناسیم و نقش آن در بدن را هنوز متوجه نشدیم. اما میدانیم که اگر در مغز تودهای ایجاد کند، در بلندمدت اثرات ناخوشاندی روی سلامت روان خواهد داشت.
تاکنون تحقیقات زیادی درباره حرکت بتا-آمیلوئیدها در بدن و مغز و نحوه از بین بردن نورونها در دسترس است، اما سوال اصلی این است که چرا درمانهایی که بتا-آمیلوئیدها را نشانه میروند کارساز نیستند؟
مقایسه مغز انسان سالم با فرد دچار آلزایمر
یکی از توضیحات جالب این پدیده، چربیهایی به نام لیپوپروتئین است که بتا-آمیلوئیدها حمل میکنند و نه خودشان. محققان با استفاده از یک مدل موش توانستند شواهدی را پیدا کنند که بتا-آمیلوئیدهایی که در سایر نقاط بدن تولید میشوند، با سیستم انتقال این چربیها در مغز «نشت» میکنند.
اگر محققان بتوانند از این انتقال به مغز جلوگیری کنند، میتوانند درمان جدیدی برای آلزایمر پیدا کنند. با این حال، هنوز مشخص نیست که چنین پروتئین کوچکی چگونه میتواند در مغز جمع شود و تودهای را به وجود آورد. ممکن است وقتی که یکی از آنها به مغز راه پیدا کرد، باقی پروتئینها در همان جا تولید میشود.
محققان در این مطالعه به موشها رژیم غذایی غنی شده با لیپوپروتئین دادند و نفوذ بتا-آمیلوئیدها را به همان شکل در مغز آنها دیدند. با این که نمیتوان احتمال ایجاد توده بتا-آمیلوئیدها را در مغز نادیده گرفت، محققان روشی را طراحی کردند که موشها فقط در کبدشان بتا-آمیلوئید تولید کنند و چیزی به طور مستقیم به مغز راه پیدا نکند.
همان طور که پیشبینی میشد، موشها با وجود لیپوپروتئین در کبد دچار از بین رفتن مغز، مرگ سریع سلولهای مغزی و از دست دادن حافظه شدند. همچنان تحقیقات بیشتری نیاز است تا بتوان درمانی را با رژیم غذایی مناسب یا داروهایی برای جلوگیری از واکنش بین لیپوپروتئینها و بتا-آمیلوئیدها پیدا کرد.