خراسان: در روزهای اخیر در تهران و چند شهر بزرگ دیگر از جمله مشهد، اصفهان، تبریز، گیلان، کرج، اراک، خوزستان، سمنان، قم، اردبیل قطعی برق داشته ایم. معمولا اوج مصرف برق در تابستان و زمانی که کولرها روشن می شود شکل می گیرد و احتمال خاموشی در تابستان، سال های زیادی است که در کشورمان به دلیل بالارفتن مصرف وجود دارد ولی از هر که درباره آخرین دورانی که برق در زمستان قطع شده بپرسی، چیزی به یاد ندارد.

 

 

این روزها که به دلیل کرونا، مدارس و دانشگاه ها تعطیل شده اند، ادارات با حداقل نیرو در حال کارند و از ساعت 21 تا 4 صبح هم به دلیل محدودیت های ترافیکی کرونا ،مغازه ها تعطیل هستند خاموشی ها معمایی شده که هر کس برای آن دلیلی می نویسد. کاربران شبکه های اجتماعی برای قطع شدن برق ،متهمانی را معرفی کرده اند که در میان آن ها از ماینرهای استخراج بیت کوین و صادرات برق گرفته تا تاثیر معاهده اقلیمی پاریس و صرفه جویی نکردن در مصرف گاز و برق دیده می شوند.

 

متهمانی که باید دید هر کدامشان چه میزان تاثیر در این باره دارند. امروز در این پرونده به تاثیر متهمان قطعی برق بر مصرف بالای این روزها پرداخته ایم و در گفت و گو با سخنگوی شرکت برق و رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی به چرایی این قطعی ها پاسخ داده ایم.

 

بعد از این که اعلام شد یک مزرعه استخراج بیت کوین چینی ها در رفسنجان با مجوز رسمی در حال کار است و 175 مگاوات برق مصرف می کند، یکی از اصلی ترین متهمان که انگشت اتهام کاربران شبکه های اجتماعی به سمت آن نشانه رفت استخراج بیت کوین در کشور بود. شاید در نگاه اول به قیمت بالای بیت کوین که حالا به 40 هزار دلار رسیده یعنی حدود یک میلیارد تومان این فرضیه با توجه به ارزانی انرژی در کشورمان محتمل به نظر برسد اما این در حالی است که به گفته مهندس صالحی رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی ایرانی ماینرها در کشورمان حداکثر هزار مگاوات برق مصرف می کنند که سهم بزرگی در کل مصرف ندارد.

 

البته به گفته رجبی مشهدی تا کنون با 1600 مرکز ماینینگ غیر مجاز برخورد شده و ضمن تعطیلی این مراکز ، افراد متخلف به مراجع قضایی معرفی شده اند، مصرف مراکز مجاز نیز حدود 200 مگاوات بوده که مانند مراکز تجاری و صنعتی با محدودیت روبه رو شده اند. طبق گفته رجبی مشهدی در ماه های آبان، آذر و دی امسال نسبت به سال گذشته 15 درصد در صنایع بزرگ کشور، 5 درصد مصارف خانگی و یک درصد در دیگر بخش ها افزایش مصرف داشته ایم.

 

این آمار این احتمال را تقویت می کند که بخش بزرگی از 15 درصد افزایش مصرف برق در صنایع، صرف استخراج بیت کوین به صورت غیر مجاز شده باشد.

 

 

صادرات برق یکی دیگر از متهمان خاموشی هاست. این موضوع، زمانی در شبکه های اجتماعی مطرح شد که وزیر نیرو گفته بود دو قرارداد صادرات برق و گاز از ایران به عراق داریم و وزیر صمت هم از تهاتر برق در مقابل واردات برنج از پاکستان خبر داده بود.

 

البته نگاهی به میزان صادرات برق کشورمان به دیگر کشورها نشان می دهد که میزان صادرات برق نسبت به سال های قبل 38 درصد افزایش داشته با این حال این صادرات بین 1800 تا 2000 مگاوات بوده است. سخنگوی شرکت برق در این باره هم گفت که این میزان صادرات نسبت به میزان مصرف کشور مقدار قابل توجهی نیست.

 

از دیگر احتمالاتی که بعد از قطعی های برق مطرح شد، بحث حمله سایبری بود. برای این موضوع هم به سراغ میثم جعفرزاده مدیرکل دفتر پدافند غیرعامل وزارت نیرو رفتیم. او در پاسخ به ما درباره احتمال حمله سایبری این اتفاق را در این فصل که سیستم در زیر اوج بار نیست ، غیر منطقی خواند و احتمال حمله سایبری را تکذیب کرد.

 

 

یکی از مهم ترین ابهاماتی که در این روزها وجود دارد این که چطورممکن است در زمانی که به دلیل محدودیت های کرونایی دانشگاه ها و مدارس تعطیل اند، ادارات با حداقل نیرو کار می کنند و محدودیت های کرونایی باعث شده بعد از ساعت 21 مغازه ها و پاساژها در کشور تعطیل باشند، بازهم مصرف برق افزایش داشته باشد. سخنگوی شرکت برق در این باره هم به خبرنگار ما گفت: «در ادارات، سازمان ها، دانشگاه ها یا مدارس که تعطیل اند یا با تعداد نیروی کمتری مشغول به کار هستند ،به علت وجود سیستم گرمایش مرکزی تمام سیستم ها روشن و در حال کارند و به همین دلیل می توان گفت در این بخش تغییری از نظر استفاده از برق و گاز صورت نگرفته.» البته او در خصوص پاساژها و مغازه هایی که بعد از ساعت 21 بسته اند و باعث کاهش مصرف می شوند پاسخی نداد و آمار کلی مصرف در روزهای اخیر را ارائه داد.

 

 

یکی دیگر از فرضیه هایی که گفته می شود کشورمان را با کمبود برق مواجه کرده امضای تعهد نامه اقلیمی پاریس است. البته این تعهدنامه که در مجلس دوره دهم به تصویب رسیده بود در شورای نگهبان ایراداتی به آن وارد شد که هنوز مجلس یازدهم به آن ورود نکرده است با این حال چندی پیش یک کارشناس با حضور در یک برنامه زنده تلویزیونی علت اصلی خاموشی ها را ننگ نامه پاریس دانسته و گفته که؛ کشورهای استعماری مانع استفاده کشورهای جهان سومی از مسیرها و روش هایی می شوند که خودشان به پیشرفت رسیده اند.

 

اما معاهده پاریس چه تاثیری بر برق کشور خواهد داشت. معاهده پاریس درباره کاستن از انتشار گازهای گلخانه‌ای است که از سال ۲۰۲۰ شروع شده و در آن کشورهای عضو متعهد به کاهش گازهای گلخانه ای هستند. به همین دلیل ادعا شده این معاهده باعث شده نیروگاه های ما به روزرسانی نشوند. البته وزیر نیرو به صراحت اعلام کرده سالانه دو هزار و 500 مگاوات به ظرفیت کشور افزوده می شود و پیمان پاریس مانع رشد نیروگاه های کشور نشده است.

 

 

تا این جای کار از گمانه هایی که در شبکه های اجتماعی در خصوص قطعی برق زده شد، نوشتیم اما سخنگوی شرکت برق دلیل تمام قطعی های برق را تزریق نشدن گاز توسط شرکت ملی گاز به نیروگاه ها بیان می کند. رجبی مشهدی می گوید: «نیروگاه های ما در صورت تزریق گاز تا 20 هزار مگاوات بیش از نیاز کنونی هم می توانند برق تولید کنند.»

 

برای پیگیری این موضوع به سراغ محمد عسگری سخنگوی شرکت ملی گاز رفتیم. عسگری در این خصوص به خبرنگار ما گفت: «از ابتدای سال تا کنون به نیروگاه ها 56 میلیون متر مکعب گاز تحویل داده ایم که نسبت به سال گذشته 3 میلیارد متر مکعب افزایش داشته است و این میزان از مقدار تعهد شرکت گاز بیشتر هم بوده است.» عسگری همچنین از 615 میلیون متر مکعب مصرف خانگی گاز کشور گفت که نسبت به ماه پیش 30 درصد افزایش داشته است. سال گذشته نیز در این ماه کشور 570 میلیون متر مکعب گاز مصرف می کرده است.

 

رجبی مشهدی در خصوص ظرفیت برق تولیدی کشور هم افزود: «هم اینک ظرفیت تولید برق کشور 58 هزار مگاوات است که 20 هزار مگاوات آن برای تعمیرات، اورهال و همچنین نبودِ نیاز از مدار خارج شده اند که می توان آن ها را وارد مدار کرد.» او اوج مصرف این روزها در کشور را 38 هزار مگاوات بیان کرد که این رقم در تابستان به بیش از 55 هزار مگاوات هم می رسد. سخنگوی شرکت برق در پایان با توجه به تمهیدات اندیشیده شده، اعلام کرد که به احتمال زیاد دیگر قطعی برق نخواهیم داشت.

 

در پایان با توجه به آن چه نوشتیم و توضیحاتی که مسئولان درباره برخی از فرضیه ها دادند، بالاخره مشخص نشد که دلیل اصلی قطعی برق چه بوده است. هرچند ممکن است مجموعه ای از عوامل دراین باره وجود داشته باشد اما شرکت توانیر از کمبود گاز می گوید .البته به جز فرضیه حمله سایبری بقیه فرضیه ها از ماینرها گرفته تا صادرات ،نقشی در کاهش انرژی در کشور دارند اما به نظر می رسد ناهماهنگی میان شرکت برق و شرکت گاز مهم ترین دلیل قطعی های اخیر باشد که امیدواریم هر چه سریع تر این مشکل حل شود چراکه این توجیهات برای مردم برق نمی شود.