روزنامه دنیای اقتصاد نوشت: آنچه بازارهای داخلی را دچار ریزش قیمت کرده، اگرچه در نمای نزدیک، شکست ترامپ و پیروزی بایدن است، اما اصل ماجرا به خوشبینی ایرانیها به آینده اقتصادی و سیاستخارجی کشور مربوط میشود که کاهش تورم انتظاری را در پی داشته است.
اینکه شهروندان ایرانی طی این چند روز به فروش ارز و سکه و خودروهای خود رو آوردهاند، به دلیل بیم آنها از تداوم ریزش قیمت و متضرر شدن است. خیلیها در گذشته (طی این دو سال و نیم) یا به قصد سوداگری یا در راستای حفظ ارزش پول، اقدام به خرید کالاهایی با برچسب «سرمایهای» کردهاند که خودرو نیز جزو آنها قرار دارد.
آن زمان، تصور ایرانیها از آینده اقتصادی کشور، منفی بود و حالا که انتظارات تورمی با رفتن قریبالوقوع ترامپ از کاخسفید، کاهش یافته، رو به فروش آوردهاند تا (با توجه به روند نزولی منحنی قیمت بازارها) ضرر نکنند یا کمتر زیان ببینند. اما آیا ریزش قیمت در بازارهای داخلی ادامه خواهد داشت؟ محور اصلی پاسخ به این پرسش، سرنوشت توافق هستهای و برجام است. تصور کلی این است که بایدن مانند ترامپ ایران را تحتفشارهای تحریمی قرار نخواهد داد و حتی ممکن است آمریکا را به برجام بازگرداند، بنابراین آینده بهتری در انتظار اقتصاد کشور خواهد بود.
این موضوع البته تنها یک پیشفرض است و دقیقا مشخص نیست بایدن پس از ورود به کاخسفید چه رفتاری را در قبال ایران در پیش خواهد گرفت و آیا اصلا آمریکا به توافق هستهای و برجام باز خواهد گشت یا به نقض آن ادامه خواهد داد.
اگر فرض را بر کاهش فشارهای تحریمی بدون بازگشت آمریکا به برجام بگذاریم، احتمالا روند نزولی منحنی قیمت در بازار خودرو عمر چندانی نخواهد داشت، زیرا بدون احیای توافق هستهای، حتی احتمال صعود نرخ ارز و تداوم مشکلات اقتصادی کشور و رشد دوباره تورم انتظاری وجود دارد.
در چنین فضایی طبعا بازار خودرو نیز که پیرو ارز و تورم انتظاری است، رفتار مشابه را از خود بروز خواهد داد و ضمن توقف ریزش قیمت، در مسیر صعودی دوباره خواهد افتاد؛ هرچند شاید با سرعتی کمتر از گذشته. این در حالی است که قرار گرفتن ایران و آمریکا در مسیر احیای برجام، به کاهش تورم انتظاری و احتمالا نقطهعطفی در کاهش قیمت در بازارهای مختلف بهویژه خودرو منجر خواهد شد.
با احیای برجام، تحریمهایی که دولت ترامپ برای ایران در نظر گرفت (بهویژه در بخش فروش نفت و سیستم بانکی)، لغو خواهند شد که این موضوع رشد درآمد ارزی کشور را در آینده بهدنبال دارد. این موضوع ضمن نجات نسبی بازار ارز کشور از تلاطمات، تورم انتظاری را نیز پایین خواهد آورد و از دل آن، کاهش قیمت در بازارها بروز خواهد کرد. البته نباید فراموش کرد که احیای احتمالی برجام به هر حال زمانبر خواهد بود، با این حال صرف اینکه ایران و آمریکا به این موضوع چراغسبز نشان دهند، خود عاملی کاهنده در انتظارات تورمی است.