عصر ایران نوشت: خاورمیانه در سال ها و ماه های اخیر با تغییر اساسی و شرایط کاملا جدیدی روبه رو شده است. در نتیجه این تغییرات، حوزه نفوذ ایران به لحاظ کمی و کیفی افزایش یافته است. قبل از این محدوده نفوذ ایران به سوریه و تا اندازه‌ای لبنان محدود بود اما هم‌اکنون عراق و به ویژه یمن به دایره نفوذ عمیق تهران اضافه شده‌اند. علاوه بر این، نفوذ قبلی ایران در سوریه و لبنان هم عمیق‌تر شده است.

  رضا غبیشاوی در ادامه یادداشت خود در عصر ایران می‌نویسد: سفیر جدید ایران در یمن در نخستین روزهای حضورش در این کشور قبل از اینکه استوارنامه‌اش را تسلیم رئیس‌جمهور یمن کند و به طور رسمی عهده‌دار مسؤولیت سفارت شود با استقبال متفاوتی روبه‌رو شد.

این استقبال البته نه از جنس دسته‌گل‌ها و پیام‌های تبریک معمول و قابل انتظار که از جنس آتش و خون بود. صبح روز سه‌شنبه گذشته انفجار خودروی بمب‌گذاری شده مقابل منزل سفیر ایران در صنعا منجر به یک کشته و 17 زخمی شد. برخی منابع گفته بودند سفیر ایران تنها 10 دقیقه قبل از انفجار، منزل خود را ترک کرده بود. اندکی بعد القاعده هم با صدور پیامی مسؤولیت این حمله را برعهده گرفت.

این همان پیامی بود که قبل از این شامل دو دیپلمات دیگر ایرانی هم شده بود. حدود یک سال پیش یک دیپلمات ایرانی در یمن در حمله مسلحانه تروریستی کشته و دیپلمات ایرانی دیگری هم ربوده شد تا سفیر جدید تهران هم‌اکنون بداند گرچه شیعیان حوثی‌ها و گروه انصار الله توانستند پایتخت یمن را تصرف کنند و دست برتر را داشته باشند اما القاعده همچنان به دنبال مقابله با شرایط جدید این کشور و منطقه است.

به نظر می‌رسد حمله اخیر به منزل سفیر ایران در یمن با پیام‌های زیر همراه بود:

1- هشدار به رئیس‌جمهور یمن

قبل از این خبرهایی منتشر شده بود که رئیس‌جمهور یمن پس از یک سال مخالفت، بالاخره هم‌اکنون با پذیرش سفیر از ایران موافقت کرد و بر همین اساس هم تهران سفیر جدیدی را به صنعا اعزام کرد.

به نوشته برخی رسانه‌های یمنی، عوامل متعددی در تغییر نظر هادی منصور رئیس‌جمهور یمن در ارتباط با پذیرش سفیر جدید نقش داشت. نکته اول، پیروزی های نظامی و سیاسی گروه انصارالله (شیعیان هوادار حوثی ) در تصرف مسلحانه پایتخت و دیگر شهرهای مهم این کشور است که باعث شد تا به نوعی ایران به عنوان حامی اصلی گروه انصار الله، دست برتر را در صحنه سیاسی یمن داشته باشد و صنعا دیگر به مانند گذشته نتواند با تهران رفتار غیردوستانه داشته باشد.

نکته دوم سکوت عربستان سعودی در برابر پیشروی حوثی‌ها به سمت پایتخت یمن و تصرف صنعا و دیگر شهرهای این کشور است که باعث نارضایتی رئیس‌جمهور یمن شده بود.

رسانه‌های یمنی گفته بودند رئیس‌جمهور یمن قصد داشت با پذیرش سفیر جدید از ایران، نارضایتی خود را از عملکرد عربستان سعودی در برابر تحولات این کشور نشان دهد.

به نظر می‌رسد عوامل حمله به منزل سفیر ایران در صنعا قصد داشتند این پیام را به رئیس‌جمهور یمن برسانند که گرچه او با حضور دوباره سفیر ایران موافقت کرده اما هنوز نیروهای مخالفی وجود دارند که بتوانند در این مسیر کارشکنی کنند.

2- پیام به حوثی‌ها

شیعیان یمن که به عنوان هوادارن "حوثی" به حوثی‌ها مشهور شده و در قالب گروه انصارالله فعالیت می‌کنند قطعا خود را پیروز تحولات اخیر یمن می‌دانند.

در چند ماه اخیر، انصار الله و هواداران آنها ابتدا برای تحقق مطالبات اقتصادی مانند کاهش قیمت سوخت و سیاسی مانند استعفای کابینه تظاهرات گسترده‌ای را در پایتخت یمن برگزار کردند و سپس از طریق فراخواندن اعضای مسلح و شبه‌نظامی خود توانستند پایتخت را تصرف و رئیس‌جمهور یمن را مجبور به انجام خواسته‌های خود کنند.

پیام انفجار منزل سفیر ایران برای حوثی‌ها این بود که القاعده نه تنها به مقابله با حوثی‌ها ادامه می‌دهد بلکه به دنبال هدف قرار دادن حامی اصلی حوثی‌ها یعنی ایران نیز هست.

علاوه بر این ایران نه تنها به دلیل حمایت از گروه حزب‌الله در لبنان، دولت‌های سوریه و عراق، بلکه به دلیل حمایت از انصارالله نیز مورد غضب القاعده هست و خواهد بود.

3- پیام به ایران

القاعده و افراط گرایان اسلامی علاوه بر موضوع حوثی‌ها، کینه دیگری هم از ایران دارند که به نظر می‌رسد صحنه یمن را فضای مناسبی برای مقابله با تهران می‌دانند و آن اوضاع و تحولات سوریه و در مرتبه بعدی تحولات لبنان و عراق است.

به اعتقاد القاعده و دیگر افراط‌گرایان اسلامی، مهمترین عامل ادامه حیات حکومت بشار اسد رئیس‌جمهور سوریه، حمایت‌های همه‌جانبه تهران است؛ بنابراین برای سرنگونی اسد باید هزینه حمایت از وی را افزایش داد. به همین دلیل القاعده و دیگر گروه های همسو با آن تلاش می‌کنند همزمان با نقش‌آفرینی در سوریه، در یمن هم به دنبال اعمال فشار بر ایران باشند.

به دیگر سخن نمی‌توان حمله به منزل سفیر ایران در یمن را جدا از حملات به مراکز دیپلماتیک و مقامات ایران در لبنان و سوریه و عراق دانست. تا کنون بارها سفارتخانه‌ها و نمایندگی‌های دیپلماتیک و دیپلمات‌های ایرانی در این سه کشور هدف القاعده قرار گرفته‌اند.

4-مقابله با خاورمیانه جدید

خاورمیانه در سال‌ها و ماه‌های اخیر با تغییر اساسی و شرایط کاملا جدیدی روبه‌رو شده است. در نتیجه این تغییرات، حوزه نفوذ ایران به لحاظ کمی و کیفی افزایش یافته است. قبل از این محدوده نفوذ ایران به سوریه و تا اندازه‌ای لبنان بود اما هم‌اکنون عراق و به ویژه یمن به دایره نفوذ عمیق تهران اضافه شده‌اند. علاوه بر این، نفوذ قبلی ایران در سوریه و لبنان هم عمیق‌تر شده است.

این افزایش نفوذ ایران به عنوان تنها دولت مذهبی شیعی قطعا با ناخرسندی القاعده همراه است و این گروه برای مقابله با آن دست به کاری خواهد زد تا با این وضعیت مقابله کند.