دنده: تصور کنید که در یک اتوبان در حال رانندگی هستید و می‌خواهید وارد فرعی شوید. پدال ترمز را فشار می‌دهید و ناگهان متوجه می‌شوید ترمز ندارید! با خود تصور می‌کنید که با سرعت ۱۰۰ کیلومتر برساعت به گارد ریل بزنید و داخل رودخانه شیرجه بزنید یا به هر نحوی به جایی بکوبید و اتومبیل را متوقف کنید. این سناریو چندان بعید نیست. واقعیت این است که یکی از اتفاقات وحشتناک در هنگام رانندگی، بریدن ترمز است. بیایید یاد بگیریم در این شرایط چه کاری از دست ما ساخته است:
راهکار‌های پیشنهادی:
۱. عصبانی نشوید. از حرکت زیادی خودداری کنید. حرکت زیادی باعث می‌شود که شرایط را برای خود خطرناک‌تر سازید. پس زیاد مانور ندهید و سعی کنید حرکات کمی داشته باشید. کنترل اعصاب و جسمتان را در دست داشته باشید.
۲. پدال گاز را رها کنید و اگر کروزکنترل دارید، حتماً مطمئن شوید آن را خاموش کرده اید.
۳. بررسی رفتار پدال ترمز:
اگر پدال ترمز نرم است، ممکن است که روغن ترمز کم کرده اید یا سیلندر اصلی آن خراب شده باشد. در این حالت شاید بتوانید با چندبار فشار دادن ترمز، کنترل وسیله را بدست آورید. اگر پدال ترمز سفت است، سریعاً بررسی کنید که چیزی (مثل بطری آب) در زیر پدال گیر نکرده باشد. سعی کنید از پای خود و یا دیگر مسافران برای چک کردن این مورد استفاده کنید. از جاده چشم بر ندارید.
۴. پدال ترمز را فشار دهید:
پدال ترمز را چندین بار پشت سرهم فشار دهید تا مقدار فشار لازم برای توقف اتومبیل را فراهم آورید. این کار ممکن است مدتی طول بکشد. حتی اگر سیستم ترمز اتومبیل شما از نوع ABS باشد، باز هم این کار را انجام دهید. چرا که ترمز ABS تنها زمانی فعال می‌شود که به شدت ترمز بگیرید. به هر حال به شدت و تا آخرین حد چندین بار پدال ترمز را فشار دهید.
۵. معکوس بکشید:
به دنده پایین‌تر شیفت کنید. اگر اتومبیل شما اتومات است، آن را در حالت دستی قرار داده و دنده را ۱ یا ۲ کنید. اگر اتومبیل شما دنده دستی است، سعی کنید کم کم دنده را کم کنید. یعنی اول دنده را ۳ و پس از کمی حرکت و کم شدن سرعت، دنده را ۲ کنید. دقت کنید که بطور ناگهانی به دنده پایین (۱ و ۲) شیفت نکنید، چون ممکن است کنترل اتومبیل را از دست بدهید.
۶. از ترمز دستی استفاده کنید:
سعی کنید ترمز دستی را کم کم بکشید و سرعت اتومبیل را کاهش دهید. البته در نوع اتوماتیک، باید پدال ترمز اضطراری را کم کم فشار دهید. دقت کنید که به ناگهان ترمز دستی را تا انتها نکشید. زیرا چرخ‌های عقب اتومبیل قفل می‌کند و ممکن است کنترل اتومبیل را از دست بدهید. اگر احساس کردید که چرخ‌های عقب قفل شده و صدا می‌دهد، کمی ترمز دستی را رها کنید تا چرخ‌ها حرکت کند؛ سپس در همین نقطه ترمز دستی را نگه دارید تا به کاهش سرعت اتومبیل شما کمک کند و شما هم کنترل مناسبی روی وسیله نقلیه داشته باشید.
۷. چشمان خود را به جاده بدوزید:
به چیز‌هایی که در جلوی شماست، نگاه کنید. از ترافیک سنگین و موانع خطرناک دوری کنید
۸. به دیگر راننده‌ها هشدار دهید:
چراغ‌های خطر (فلاشرها) اتومبیل را روشن کنید. بوق بزنید و چراغ بزنید و به دیگر رانندگان اطلاع دهید که در چه وضعیتی هستید. چون آن‌ها ممکن است متوجه وضعیت شما نشوند. شیشه‌ها را پایین داده و با سر و صدا به عابران پیاده و دیگر رانندگان در صورت لزوم هشدار دهید. هرچند که با پایین دادن شیشه ها، اصطکاک هوا نیز به توقف اتومبیل شما کمک می‌کند.
۹. از اصطکاک جاده استفاده کنید:
اگر جاده پیش روی شما، دارای حاشیه است (مثل هاشیه‌های این شکلی ||||||||)، بر روی آن‌ها حرکت کنید و فرمان را کمی به چپ و راست جابجا کنید تا در اثر اصطکاک سرعت شما کم شود. کار دیگری که می‌توانید انجام دهید، تغییر لاین از سمت چپ جاده به سمت راست و بالعکس می‌باشد تا سرعت شما در اثر اصطکاک کاهش یابد. البته این کار در سرعت بالا ممکن است باعث واژگونی اتومبیل شود. پس دقت کنید.
۱۰. از موانع محیطی استفاده کنید:
اگر هیچکدام از روش‌های بالا موثر واقع نشد، و یا اگر مجبور بودید به سرعت توقف کنید، باید از موانع طبیعی بهره بگیرید. این کار به هیچ عنوان راه حل مناسبی نیست و کنترل اتومبیل را به شدت کاهش می‌دهد. اما اگر مجبور هستید، به عنوان آخرین راه حل از آن استفاده کنید:
الف: استفاده از عوارض زمین: به دنبال پستی و بلندی‌های جاده باشید. سرعت گیرها، دست اندازها، حاشیه‌های جاده همه می‌تواند در کاهش سرعت موثر باشد. اگر این موارد موثر واقع نشد، سعی کنید معکوس بکشید و با ترمز دستی سرعت را کاهش دهید.
ب: استفاده از کیسه‌های سیمان یا بشکه‌های آب: در برخی مواقع این نوع بازدارنده‌ها در جاده وجود دارند. تلاش کنید تا لاستیک اتومبیل را از بغل به آن‌ها تماس دهید تا سرعت شما کاهش یابد. دقت کنید که با سر یا بدنه به آن برخورد نکنید. چرا که باعث رسیدن آسیب به اتومبیل و خود شما می‌شود. تا حد امکان لاستیک را با آن‌ها تماس دهید.
۱۱. تماس با موانع کوچک مثل درختچه ها:
موانعی همچون بوته‌ها و درختچه‌های کوچکتر از ۱ متر می‌تواند اتومبیل شما را متوقف سازند. همواره باید درختچه‌ها و بوته‌های کوچک را انتخاب کنید، زیرا اگر طول آن‌ها بزرگتر از ۱ متر باشد و یا خیلی محکم و استوار باشند، ممکن است با خطر مرگ مواجه شوید.
راهکار‌هایی اضطراری:
۱. برخورد با پشت اتومبیل‌های دیگر:
اگرچه به عنوان اولین راه حل پیشنهاد نمی‌شود، اما برخورد به پشت دیگر اتومبیل‌های جاده، سرعت شما را کاهش می‌دهد. در این حالت اتومبیلی را انتخاب کنید که هم سرعت با شماست و از استحکام خوبی برخوردار است (البته ضربه زدن به اتومبیل‌هایی با سرعت کمتر، باعث توقف اتومبیل و کاهش سرعت شدید شما می‌شود). قبل از برخورد با بوق زدن آن‌ها را متوجه خطر سازید. ضربه را به طور مستقیم وارد کنید و از زدن ضربه‌های کشیدنی و ظریف خودداری کنید. چرا که اگر از گوشه ضربه بزنید، باعث منحرف شدن هر دو اتومبیل از مسیر شده و وضعیت خطرناکی را خلق می‌کنید. تا جایی که می‌توانید سرعت شما باید آهسته باشد. شاید کیسه هوای اتومبیل شما خاموش باشد!
۲. یافتن مکانی مناسب برای ساییدن یا تصادف: جاده را بررسی کنید تا یک نقطه ایمن برای سایش پیدا کنید. اگر قادر نیستید تا اتومبیل خود را بطور کامل متوقف سازید، بدنبال یک محیط باز باشید؛ جایی که بتوانید بدون برخورد با چیزی به حرکت ادامه دهید.
۳. اگر تمام گزینه‌های ذکر شده در بالا موثر واقع نشد، بدنبال چیزی برای تصادف باشید. بهترین چیز پیدا کردن یک برآمدگی پرپشت است که با ساییدن به آن سرعت اتومبیل را تا نصف کاهش دهید. اگر این برآمدگی را پیدا نکردید، دنبال علف‌های پرپشت باشید و در طول آن‌ها رانندگی کنید تا سرعت شما کاهش یابد.
۴. اگر هیچکدام از این موارد پیدا نشد، به خاکی بکشید. هرچند که جاده خاکی (شنی یا ماسه ای) ناپایدار است و سرعت شما را به شدت کاهش می‌دهد. پس مراقب باشید.
اگر به دنبال یک محیط ایمن می‌گردید، جدول‌ها را انتخاب کنید، اما به چند نکته توجه داشته باشید:
جدول کم عمق را انتخاب کنید که پس از برخورد با آن دوباره به ترافیک باز نگردید
فرمان را سفت بگیرید، زیرا در اثر برخورد، کنترل اتومبیل از دست شما خارج می‌شود
توصیه ها:
۱. تنها با تعویض لنت‌های ترمز در زمان مناسب و همچنین بازدید دوره‌ای سطح روغن ترمز، می‌توانید از بسیاری از این موارد دوری کنید. در واقع بهترین راه حل، بازدید به موقع سیستم کنترل و اهمیت دادن به تغییرات آن است.
۲. ترمز گرفتن در سرازیری: اگر در سرازیری حرکت می‌کنید، از گرفتن ترمز بیش از حد خودداری کنید. زیرا لنت‌های ترمز بیش از حد داغ می‌شود و سیستم ترمز از دست می‌رود؛ لذا اگر نیاز به ترمز دارید، کمی ترمز کنید، معکوس بکشید و ترمز را رها کنید؛ بعد از آنکه کمی جلوتر رفتید دوباره ترمز بگیرید و سرعت را کم کنید. هیچ وقت بصورت پیوسته ترمز را نگه ندارید. در سرازیری از معکوس کشیدن و ترمز دستی بیشتر استفاده کنید.
۳. اگر موتور اتومبیل در ترمز گیری به شما کمک نکرد و همچنان با همان سرعت به حرکت ادامه داد، اتومبیل را به مسیری رهنمایی کنید که موتور دود کند. دنده را هم خلاص کنید. هرچند این کار باعث آسیب رسیدن به موتور می‌شود، اما شما مشکل بزرگتری دارید.
۴. بسیاری از مشکلات سیستم ترمز در اثر گیر کردن چیزی در زیر پدال‌ها اتفاق میفتد. بطری‌های آب معدنی، اسباب بازی، لیوان و …. همیشه اتومبیل خود را تمیز نگاه دارید. از ریختن و قرار دادن وسایل بخصوص نزدیک به صندلی راننده اجتناب کنید. همیشه جایی برای قرار دادن وسایل مورد نیاز خود در نظر بگیرید. همانند سبد‌های مخصوص نگهداری لیوان و بطری آب و تلفن همراه.
۵. در هنگام حرکت هرگز اتومبیل‌های دنده اتومات را در وضعیت (P) یعنی “پارک” قرار ندهید. این کار باعث قفل شدن خودکار فرمان می‌شود و دیگر قاد به کنترل وسیله نقلیه نخواهید بود.
۶. چراغ ترمز عقب علاوه بر نشان دادن اینکه شما در حال ترمز گرفتن هستید، نکته‌های دیگری را بازگو می‌کند. قبل از شروع به رانندگی حتماً این چراغ‌ها را کنترل کنید. اگر با گرفتن ترمز روشن می‌شوند، سیستم ترمز مشکلی نخواهد داشت. البته دقت کنید که اگر مجبور هستید به شدت ترمز را بگیرید تا این چراغ‌ها روشن شوند، نصف قدرت سیستم ترمز شما از دست رفته است. احتمالاً یا لنت‌های ترمز سایییده شده و یا روغن ترمز کم شده است. نکته بعدی در خصوص چراغ‌های ترمز این است که اگر در حین رانندگی به طور خودکار روشن شدند، نشان از وجود نقص در سیستم ترمز است؛ بنابراین کار عاقلانه، توقف اتومبیل در کم‌ترین زمان ممکن و در مکانی ایمن است.
۷. لنت ترمز خیس، قدرت ترمز گیری را به شدت کاهش می‌دهد؛ بنابراین در روز‌های بارانی یا رد شدن از مکان‌های خیس، بهترین کار روشن کردن چراغ‌های عقب، حرکت با دنده سنگین و گرفتن ترمز کم می‌باشد. وقتی از منطقه خیس خارج شدید (و یا باران بند آمد) جهت خشک کردن لنت ها، کافی است تا کمی ترمز را فشار دهید (پدال را تا ته فشار ندهید. فقط کمی که آن را تا نزدیک نقطه ترمز گرفتن فشار دهید). این عمل را جند بار تکرار کنید و پدال را رها کنید تا لنت‌ها خشک شوند.
هشدارها:
۱. معکوس کشیدن نامناسب باعث صدمه زدن به موتور می‌شود. بخصوص اگر دنده عقب را جا بزنید. شما کاری را که لازم است باید انجام دهید؛ نه هر کاری را.
۲. هنگامیکه موفق به توقف اتومبیل شدید، تا زمانیکه مطمئن نشده اید که مشکل حل شده، به هیچ وجه دوباره شروع به حرکت نکنید.
۳. هرگز در هنگام رانندگی و ترمز گرفتن، اتومبیل را خاموش نکنید چرا که سیستم هیدرولیک و ترمز به موتور وابسته هستند. اگر اتومبیل را خاموش کنید، سیستم هیدرولیک قدرت پمپینگ ترمز را سه برابر افزایش می‌دهد؛ بنابراین در شرایط اظطرار، فقط سوئیچ را در حالت دوم (چرخش مرحله دوم سوئیچ) قرار دهید. بدین ترتیب سیستم تعلیق قفل نخواهد شد.
