روزنامه قانون نوشت: اين روزها وضعيت بازار ارز به گونه اي است كه حتي كارشناسان اين حوزه را نيز در بسياري موارد شوك‌زده كرده و باعث شده كه پيش‌بيني‌هاي آن‌ها از ثبات لازم برخوردار نباشد. روند افزايشي كه نرخ ارز و سكه به خود گرفته است از ديد كارشناسان اين افزايش نرخ با تمام پيش‌بيني‌هايي كه آن‌ها براي پايان سال 96 داشته‌اند، متفاوت است.
از آنجايي كه بازار ارز از جمله حساس‌ترين و مهم‌ترين بازارهاي كشور محسوب مي‌شود، هر گونه نوساني در آن بازارهاي ديگر را نيز بسيار تحت تاثير خود قرار خواهد داد. هر چند به اين نكته نيز بايد تاكيد كرد كه تاثير مولفه‌هاي سياسي، چه داخلي و چه خارجي بر اين بازار بيش از مسائل اقتصادي است. با اين اوصاف افزايش نرخ ارز از آنجايي كه باعث افزايش قيمت ديگر كالاهاي اساسي نيز خواهد شد، مي‌تواند مشكلات زيادي را براي معيشت خانواده‌ها ايجاد كند. بنابراين بانك مركزي در چنين شرايطي بايد سياست‌هاي تعادلي براي اين بازار در نظر بگيرد. اما اين‌گونه كه به نظر مي‌رسد، در شرايط فعلي حتي بانك مركزي نيز در كاهش نرخ ارز نمي‌تواند موثر عمل كند و مشاهده مي‌كنيم نرخ ارز در چند وقت اخير به روند صعودي خود ادامه داده‌است؛ به گونه‌اي كه روز گذشته قيمت دلار به مرز 4500 تومان رسيد.
دلار ۴۵۰۰ تومان شد
در بازار روز گذشته دلار و سکه تمام به روند صعودی هفته قبل ادامه داد؛ به گونه‌اي که دلار ۴۵۰۰ تومان شد. دلار آمریکا که در هفته گذشته با روند صعودی قیمت روبه‌رو بود، در نخستین روز هفته جاری نیز به این افزایش قیمت ادامه داد و به ۴۵۰۰ تومان رسید. همچنین یورو، پوند انگلستان و لیر ترکیه نيز به عنوان دیگر ارزهای پرتقاضا، افزایش قیمت را تجربه کرده‌اند. بازار سکه نيز که هفته گذشته افت و خیز زیادی داشت، این هفته را با افزایش نرخ آغاز کرد و از آخرین نرخ پيشين خود عبور کرد و یک میلیون و ۵۰۹ هزار تومان فروخته شد.
نرخ دلار دولتي
همچنين بانک مرکزی ديروز دلار دولتی را ۳۶۶۳ تومان فروخت. دلار مبادله‌ای همچنان در روند رو به رشد خود قرار داشته و روز گذشته نيز نسبت به آخرین تغییرات هفته گذشته گران شد. این ارز ۳۶۶۳ تومان در مرکز مبادلات ارزی به واجدان شرایط واگذار شد و با دلار آزاد که تا ۴۴۸۰ تومان پیش رفته نزدیک به ۸۲۰ تومان اختلاف قیمت دارد. در سایر نرخ‌گذاری‌های ديروز، ۵۰۷۶ و یورو ۴۴۷۸ تومان اعلام شد.
بازار غيرقابل پيش‌بيني است
با توجه به شرايطي كه بر بازار ارز حاكم است بايد مولفه‌هايي را كه اين بازار را تا اين اندازه تحت تاثير قرار داده است، بررسي كرد. در اين خصوص احمد حاتمي يزد كارشناس اقتصادي به «قانون» مي‌گويد: در شرايط فعلي و با روندي كه بر نرخ ارز در كشور حاكم شده است، بايد گفت كه هيچ چيزي درباره وضعيت نرخ ارز قابل پيش‌بيني نيست. مسائل خارجي كه در چند وقت اخير اتفاق افتاده،علاوه بر مسائل داخلي آن‌ها نيز باعث ايجاد بي‌ثباتي در اقتصاد كشور ما شده است. يكي از اين مسائل كه در اقتصاد كشور ما تاثيرگذاربوده، بحث موضع‌گيري ترامپ رييس‌جمهور آمريكا در قبال برجام است كه به نوعي قرارداد را ساقط اعتبار مي‌داند و چهار ماه زمان تعيين كرده كه يا دوباره مذاكرات از سر گرفته شود، يا اينكه تهديد كرده كه كشور آمريكا از برجام خارج مي‌شود.
در چنين شرايطي كشورهاي ديگر نيز فكر مي‌كنند در ميان 6 كشوري كه با ايران مذاكره كرده‌اند، مهم‌ترين و موثرترين كشور، آمريكاست؛ بنابراين اگر اين كشور در مسائل بانكي با ايران دچار مشكل باشد، بانك‌هاي اروپايي نيز في نفسه ارتباط بانكي خود را با كشور ما قطع خواهند كرد زيرا كار آن‌ها به واسطه فعاليت‌هايي كه انجام مي‌دهند، به آمريكا وابسته است، پس هر عملي كه از سوي ترامپ سر بزند و هر موضعي كه در قبال برجام نشان دهد، تاثير بسيار بدي بر كشور ما خواهد گذاشت و باعث مي‌شود پيش‌بيني‌هايي كه فعالان اقتصادي مي‌كنند، تبديل به پيش‌بيني‌هاي بي‌ثبات و حتي گاه اشتباهي شود و همه را به ترديد بيندازد.
در شرايط فعلي كشور امارات و چين نيز كه بيشترين منابع ارزي را دارند و بخش پوششي كشور ما در اين دو كشور است، به تحريك آمريكا براي ما گربه رقصاني مي‌كنند و حساب‌هاي شركت‌ها و تجار ايراني را مي‌بندند و جلوي هرگونه پيش‌بيني گرفته مي‌شود؛ بنابراين مشخص نخواهد بود كه در آينده چه اتفاقي خواهد افتاد.
در تركيه نيز بعد از دستگيري و محاكمه رضا ضراب، هالك بانك كه به آساني با كشور ما فعاليت بانكي داشت، در حال حاضر سختگيري‌هايي را براي ما اعمال كرده است و به راحتي گذشته با ما كار نمي‌كند. اين بانك مشكلاتي را بر سر راه فعاليت‌هاي بانكي ما با اين كشور ايجاد كرده است. اين وقايع در صحنه بين‌المللي بر بازار ارز داخلي ما به طور يقين موثر خواهد بود. از سوي ديگر داستا‌ن‌ها و شايعاتي نيز كه حول محور تصادف كشتي چيني با نفتكش ايراني و آتش‌سوزي كشتي سانچي مطرح شده است، تا زماني كه وضعيت اين كشتي مشخص نشود، آثار آن در كشور نمايان خواهد بود. اين در حالي است كه دولت اين شايعات را تكذيب كرده اما بازار هميشه با احتياط و بدبيني با اين مسائل برخورد مي‌كند زيرا بازار ريسك خاص خود را دارد و نمي‌توان خوشبينانه پا در آن گذاشت.
بازاري كه كارشناسان را متعجب كرد
اين كارشناس اقتصادي ادامه مي‌دهد: مساله اين است كه به لحاظ كارشناسي انتظار اين بود كه در يكي دو ماه پاياني سال، نرخ ارز نسبت به گذشته كاهش پيدا كند. دليلي نيز كه براي اين مساله وجود داشت، اين بود كه تمام شركت‌هايي كه ارز در اختيار دارند يا صادركننده هستند، حتي بخشي از دولت، در دو ماه پاياني سال به نقدينگي بسياري براي پرداخت حقوق، عيدي و پاداش پايان سال كارمندان خود نياز دارند، اين شركت‌ها در چنين شرايطي موجودي ارز خود را مي‌فروشند و آن را در واقع عرضه مي‌كنند تا بتوانند ريال لازم را به دست بياورند. اما به نظر مي‌رسد فشارهايي كه از سوي جامعه بين‌الملل در حال حاضر بر كشور ما اعمال مي‌شود، بر بازار ارز تاثير بيشتري گذاشته است تا پيش‌بيني‌هايي كه از سوي كارشناسان در اين حوزه صورت گرفته است.
انتظار من اين بود كه بعد از اربعين نرخ ارز سير نزولي به خود بگيرد اما چنين اتفاقي نيفتاد و پيش‌بيني‌هاي ما نيز اشتباه از آب درآمد. بنابراين در شرايط فعلي بازار به هيچ وجه قابل پيش‌بيني نيست و تنها مي‌توان فاكتورهايي را كه بر اين بازار اثرگذار بوده، برشمرد. در حال حاضر حتي بانك مركزي نيز در كنترل بازار نمي‌تواند موثر باشد و هر چقدر عرضه ارز بيشتري به بازار داشته باشد، فروش خواهد رفت و اگر جلوي عرضه را بگيرد، قيمت از اين نيز بالاتر خواهد رفت؛ بنابراين در شرايط كنوني بانك مركزي بايد با احتياط عرضه دلار و يورو را به بازار ،كنترل و مديريت كند.
